READ MORE
SBS Việt ngữ
Trong hơn một thập niên, doanh nghiệp xã hội có trụ sở tại Melbourne có tên là Sisterworks, đã giúp phụ nữ di cư và tị nạn gia nhập lực lượng lao động.
Một nhân viên tuyển dụng cho biết.
"Nếu bạn đang trong một cuộc phỏng vấn thực sự, bạn đang nhìn vào người đó, bạn đang nhìn vào mắt họ”, một nhân viên tuyển dụng.
Được biết các khóa đào tạo tập trung vào dịch vụ khách hàng, lòng hiếu khách và kỹ năng giao tiếp, cũng như mạng lưới quan hệ, viết sơ yếu lý lịch và phỏng vấn, để bảo đảm những người phụ nữ này 'sẵn sàng làm việc'.
LISTEN TO
Liệu có nên sử dụng trí tuệ nhân tạo A.I. trong tuyển dụng việc làm không?
SBS Vietnamese
07:38
Nhưng với Ifrin Fittock là Giám đốc Điều hành của Sisterworks cho biết vào cuối năm rồi, một nhóm gồm 9 sinh viên tốt nghiệp đã thấy mình rơi vào tình huống, mà cả họ và giáo viên của họ đều không chuẩn bị.
"Chúng tôi thực sự bất ngờ khi vào cuối năm rồi, chúng tôi đã cử khoảng 9 chị em đi phỏng vấn và họ không vượt qua được cuộc phỏng vấn. Sau khi điều tra chúng tôi phát hiện ra rằng, thực ra họ không được phỏng vấn trực tiếp, mà thực sự được phỏng vấn bằng video/phỏng vấn AI và vì họ chưa từng tiếp xúc với điều này trước đây, tôi nghĩ họ chỉ trượt vì họ không biết phải làm gì”, Ifrin Fittock.
Được biết trải nghiệm của họ không phải là duy nhất, với những người tìm việc ngày càng chia sẻ kinh nghiệm của riêng họ, với cái gọi là phỏng vấn "robot" trên mạng xã hội.
Sau đây là buổi nói chuyện giữa một ứng viên và một người máy hay robot.
“Xin chào”, ứng viên.
“Xin chào, cảm ơn bạn rất nhiều vì đã tham gia buổi phỏng vấn hôm nay. Tôi rất vui được nói chuyện với bạn và tìm hiểu thêm về bạn”, robot.
Phỏng vấn "robot", là khi ứng viên được phỏng vấn bởi hệ thống AI, thay vì con người.
Bà Fittock cho biết, kiểu phỏng vấn này có thể tạo thêm rào cản, cho những người nộp đơn xin việc là người di cư và người tị nạn.
"Những thách thức với việc tuyển dụng AI hoặc phỏng vấn AI đối với một số chị em của chúng tôi thực sự là, trước hết, tiếng Anh không phải là ngôn ngữ đầu tiên của họ, mà còn là trình độ hiểu biết về kỹ thuật số mà họ có thể có hoặc không có, vì họ thực sự cần phải điều hướng, ngoài việc trả lời các câu hỏi, họ cũng cần phải điều hướng bằng cách nhấp vào nút, đó và chú ý đến bộ đếm thời gian và tất cả áp lực đó thực sự tăng lên, đặc biệt là khi bạn thấy đồng hồ đang chạy trước mặt mình. Vì vậy, tất cả thực sự khá đối đầu”, Ifrin Fittock.
Vào năm 2024, 43 phần trăm các tổ chức sử dụng AI "ở mức độ vừa phải", trong quá trình tuyển dụng của họ, trong khi 19 phần trăm sử dụng công nghệ này "rộng rãi", khi tuyển dụng nhân viên mới.
Theo báo cáo AI có trách nhiệm của Úc, báo cáo này nêu chi tiết cách các doanh nghiệp Úc, đang theo dõi khi nói đến các hoạt động AI.
Khi các nhà tuyển dụng ngày càng áp dụng AI, đào tạo phỏng vấn qua video, hiện là một phần của khóa học việc làm Sisterworks.
Fatemeh Hazrati gốc Iran, là một trong những người hiện đang tham gia chương trình.
"A I có tác động thực sự lớn đến cuộc sống của chúng ta ngày nay. Tất cả chúng ta đều phải học nó, cần thích nghi với những điều mới mẻ và chấp nhận thử thách để học những điều mới”, Fatemeh Hazrati.
AI trong tuyển dụng thường được ca ngợi, vì khả năng tiết kiệm thời gian và tiền bạc.
Nhưng ngày càng có nhiều lo ngại, về khả năng phân biệt đối xử của nó.
Tiến sĩ Natalie Sheard, đến từ Trường Luật Melbourne thuộc Đại học Melbourne.
Bà đã dẫn đầu một nghiên cứu được công bố vào đầu tháng này ngày 14 tháng 5 cho thấy, các hệ thống tuyển dụng AI đang tạo ra những rào cản mới, đối với việc làm.
"Vì vậy, có thể là những ứng viên lớn tuổi, phụ nữ, những người nói tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai, những người tìm việc khuyết tật. Trong quá trình nghiên cứu, tôi nghe nói rằng những người tìm việc khuyết tật, không thể tiếp cận được các hệ thống. Tôi nghe nói rằng, các hệ thống sàng lọc CV sử dụng những thứ, như khoảng cách trong lịch sử việc làm, để sàng lọc các ứng viên và việc có khoảng cách trong lịch sử việc làm, là một đại diện nổi tiếng cho giới tính, vì phụ nữ có xu hướng có thời gian nghỉ làm, để chăm sóc gia đình”, Natalie Sheard.
Bà cũng giải thích, cách những người nói tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai, có thể bị bất lợi trong các cuộc phỏng vấn qua video.
"Một mối quan tâm khác, là cách các hệ thống này có xu hướng hoạt động, là AI không đánh giá video. Điều xảy ra là, âm thanh từ video của bạn được phiên âm và sau đó AI được sử dụng, để đánh giá câu trả lời của bạn và đã được xác định rõ ràng rằng, các dịch vụ phiên âm đó hoạt động kém, đối với những người nói tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai, hoặc có giọng địa phương", Natalie Sheard.
Trong khi đó Giáo sư Andreas Leibbrandt của Đại học Monash, cũng đã nghiên cứu vai trò của AI trong tuyển dụng.
Ông cho biết, công nghệ này có những lợi ích và nếu được triển khai đúng cách, hệ thống có thể ít thiên vị hơn con người.
Trong một nghiên cứu được tiến hành tại Hoa Kỳ, ông phát hiện ra rằng, phụ nữ và các ứng viên không phải người Anh, có nhiều khả năng nộp đơn xin việc hơn, nếu họ biết các công cụ AI đang được sử dụng.
"Không phải là cả phụ nữ hay các nhóm dân tộc thiểu số, đều cảm thấy thuật toán AI không có sự thiên vị, nhưng họ cảm thấy sự thiên vị này ít hơn, so với khi họ phải đối mặt với một nhà tuyển dụng là con người”, Andreas Leibbrandt.
Nhưng ông lo ngại về việc thiếu minh bạch, quy định và sự thiên vị tiềm ẩn trong các thuật toán.
"Các thuật toán AI này, được cung cấp dữ liệu đào tạo hoặc dữ liệu từ các tập đoàn, nhưng bản thân dữ liệu đào tạo của chúng có thể bị thiên vị. Dữ liệu này có thể đến từ một tổ chức có sự thiên vị đối với phụ nữ chẳng hạn”, Andreas Leibbrandt.
Vấn đề chung quanh các tập dữ liệu và thuật toán, cũng xuất hiện trong nghiên cứu của Tiến sĩ Sheard.
"Một ví dụ là có rất nhiều hệ thống này được xây dựng ở nước ngoài, vì vậy chúng có thể đã được đào tạo trên dữ liệu về dân số không thể so sánh với dân số Úc. Do đó một lần nữa, hệ thống sẽ không hoạt động tốt đối với các nhóm nhân khẩu học cụ thể, mà chúng ta có ở Úc. Ví dụ, người tị nạn, phụ nữ di cư, người bản địa đầu tiên, người Úc”, Natalie Sheard.
Trong khi đó có nhiều lời kêu gọi, chính phủ Úc quản lý tốt hơn, việc sử dụng AI trong tuyển dụng.
Catherine Hunter là Tổng giám đốc điều hành của Hội đồng Đa dạng Úc, là cơ quan cao nhất độc lập phi lợi nhuận, dẫn đầu về sự đa dạng và hòa nhập tại nơi làm việc.
"Với tỷ lệ áp dụng cao như vậy và tốc độ tăng tốc nhanh chóng của công nghệ, chúng tôi chỉ lo ngại rằng mọi người không đưa ra những cân nhắc phù hợp về việc sử dụng có đạo đức”, Catherine Hunter.
Trong khi đó các chuyên gia cho biết, trách nhiệm cũng thuộc về các nhà tuyển dụng, là phải minh bạch với các ứng viên và bảo đảm các thuật toán của họ, không phân biệt đối xử.
