Năm thành viên còn lại của đường dây buôn lậu ma túy Bali Nine đã trở về Úc và kịp đón mừng Giáng sinh.
Trong một tuyên bố, những người đàn ông này cho biết họ "nhẹ nhõm và hạnh phúc" khi được trở về nhà và mong muốn được tái hòa nhập vào xã hội.
Tin tức này đã được Thủ tướng Anthony Albanese xác nhận vào chiều Chủ Nhật 15 tháng 12, sau một thỏa thuận được đưa ra bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC, tại Peru vào tháng trước.
"Năm người đàn ông này đã phạm tội nghiêm trọng. Úc chia sẻ mối quan tâm của Indonesia, về vấn đề quan trọng mà ma túy bất hợp pháp gây ra".
"Chính phủ sẽ tiếp tục hợp tác với Indonesia, để chống lại nạn buôn bán ma túy và tội phạm xuyên quốc gia".
"Những người Úc này đã thụ án hơn 19 năm tù ở Indonesia và đã đến lúc họ phải trở về nhà”, Anthony Albanese.
Người ta hy vọng rằng, chính quyền Úc có thể sử dụng thỏa thuận này làm mô hình cho các vụ án trong tương lai.
Vậy, mọi chuyện diễn ra như thế nào?
Năm 2005, chín người Úc gồm tám nam và một nữ đã bị bắt, vì cố gắng buôn lậu hơn 8 kg heroin ra khỏi Bali.
Nhóm này đã bị giám sát trong một tuần, sau khi nhận được tin báo.
Một số người đã bị kết án tù chung thân.
Trong số đó có Michael Czugaj, Renae Lawrence, Scott Rush, Martin Stephens, Matthew Norman, Si Yi Chen và Tan Duc Than Nguyen.
Bất chấp lời cầu xin khoan hồng và phản đối ngoại giao, những kẻ cầm đầu nhóm là Myuran Sukumaran và Andrew Chan, đã bị kết án tử hình và bị hành quyết vào năm 2015.
Đó là một hành động táo bạo của Tổng thống khi đó là Joko Widodo, nhằm thể hiện lập trường cứng rắn của Indonesia, đối với những kẻ buôn lậu ma túy.
Trong khi đó các nhà lãnh đạo quốc tế, bao gồm cả Thủ tướng Úc khi đó là Tony Abbott, đã lên án quyết định này, tạm thời triệu hồi đại sứ Úc tại Indonesia để đáp trả.
"Bộ trưởng ngoại giao và tôi cùng nhau có mặt ở đây để nói với thế giới rằng, Úc vô cùng hối tiếc về những vụ hành quyết này ở Indonesia".
"Những vụ hành quyết này vừa tàn bạo, vừa không cần thiết”, Tony Abbott.
Ba năm sau, Tan Duc Than Nguyen qua đời vì ung thư trong tù.
Người phụ nữ duy nhất trong nhóm là Renae Lawrence, đã được thả cùng năm đó, năm 2018.
Bây giờ gần một thập niên trôi qua và dưới sự lãnh đạo mới của Tổng thống Prabowo Subianto, năm thành viên còn lại là Matthew Norman, Scott Rush, Martin Stephens, Si Yi Chen và Michael Czugaj đã được thả về nước.
Việc nhóm này đến Úc được giữ bí mật, các báo cáo cho biết năm người đàn ông đã được đưa về nước, trên chuyến bay Jetstar đến Darwin.
Tại phi trường quốc tế Denpasar của Bali, dư luận Úc cho biết họ nghĩ rằng, việc cho phép năm thành viên của Bali Nine trở về là quyết định đúng đắn.
"Tôi nghĩ, có lẽ có một thỏa thuận giữa chính phủ Indonesia và Úc, là vì lý do chính trị, tôi nghĩ nếu Indonesia vui vẻ trả lại họ. Nếu điều đó có lợi cho họ về mặt chính trị, nếu nó có lợi cho mối quan hệ Úc-Indonesia, thì tôi vui mừng”, người Úc thứ nhất.
"Tôi nghĩ rằng xét về mặt nhân quyền, thì đã đến lúc họ phải trở về nhà”, người Úc thứ hai.
Khi tin tức về các cuộc thảo luận về việc thả những thành viên còn lại bắt đầu vào tháng 11, đã có những câu hỏi về việc liệu, họ có phải chịu phần còn lại của bản án ở Úc hay không và liệu có liên quan đến việc trao đổi tù nhân hay không.
Thế nhưng cả hai điều đó đều không xảy ra, thay vào đó họ đã được trả tự do vì lý do nhân đạo và cuối cùng sẽ được coi là những người tự do, mặc dù Indonesia nói rằng họ đã được chuyển giao với tư cách là tù nhân.
Hiện tại, họ cũng bị cấm trở về Indonesia.
Thủ Tướng Anthony Albanese đã mô tả thỏa thuận này, là một hành động nhân đạo của Tổng Thống Indonesia.
"Tối qua, tôi đã có cơ hội nói chuyện với một số phụ huynh của những người này".
"Họ biết ơn vì con trai họ đã có thể trở về nhà".
"Họ đã phạm một tội nghiêm trọng và đã phải trả giá đắt cho điều đó”, Anthony Albanese.
Khi những người nầy bắt đầu làm lại cuộc đời, họ đã được chính quyền liên bang cung cấp chỗ ở tạm thời để phục hồi cuộc sống.
Họ sẽ sớm được đoàn tụ với gia đình.
