Tiền thuê nhà tăng đã buộc Kaitlyn, người nhận trợ cấp dành cho người khuyết tật (Disability Support Pension), phải thường xuyên chuyển nhà.
“Có quá nhiều nỗi đau buồn liên quan đến chỗ ở ổn định. Điều đó thường khiến tôi xúc động mạnh.”
Cô gái 38 tuổi này ở trọ chung với một vài người khác, và cho biết có thể cô sẽ phải thuê nhà trong suốt quãng đời còn lại của mình.
“Lần chuyển nhà cuối cùng này khiến tôi mất đến $2.500. Vì bị khuyết tật về thể chất, tôi không thể tự mình chuyển nhà, ngay cả khi có bạn bè giúp đỡ.”
Giống như Kaitlyn, nhiều người Úc dựa vào trợ cấp tiền thuê nhà của chính phủ liên bang, hoặc nhận mức lương tối thiểu, đang phải chịu áp lực tiền thuê nhà nghiêm trọng.
Phát ngôn nhân của tổ chức Everybody’s Home, bà Maiy Azize, cho biết chuyện này xảy ra ngay cả khi chính phủ vừa mới tăng trợ cấp dành cho người nghỉ hưu, thất nghiệp và khuyết tật.
“Những gì chúng tôi phát hiện ra là trên khắp nước Úc, hầu như không có khu vực nào mà một người có thu nhập thấp lại có đủ khả năng trả tiền thuê nhà. Nếu bạn đang hưởng trợ cấp JobSeeker tại một thủ phủ, tiền thuê nhà trung bình tương đương với 124% thu nhập của bạn. Vì vậy, bạn thực sự không đủ khả năng thuê nhà. Nếu bạn đang hưởng tiền già hoặc tiền hỗ trợ người khuyết tật, thì đó là 90% thu nhập của bạn. Nếu bạn làm việc toàn thời gian và nhận mức lương tối thiểu, thì đó là 80% thu nhập của bạn. Vì vậy, những gì chúng tôi thấy là cuộc khủng hoảng nhà ở đã ảnh hưởng đến nhiều người trong mức thang thu nhập hơn trong vài năm qua, nhưng những người có thu nhập thấp vẫn bị ảnh hưởng nhiều nhất.”
Everybody’s Home đã dẫn đầu một chiến dịch toàn quốc nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng nhà ở tại Úc.
Theo phúc trình gần đây của tổ chức có tên là ‘Priced Out’, dựa trên tiền thuê nhà tại các thủ phủ tiểu bang, một người hưởng mức lương tối thiểu chỉ còn $25 một ngày sau khi trả tiền thuê nhà, trong khi những người hưởng tiền già (Age Pension) và trợ cấp khuyết tật (Disability Support Pension) chỉ còn $8 một ngày.
Một người hưởng trợ cấp JobSeeker thì chẳng còn gì cả, và phải kiếm thêm hơn $100 để bù vào.
Bên ngoài các thủ phủ, những khu vực đắt đỏ nhất bao gồm Gold Coast, Sunshine Coast, Wollongong và phía bắc tiểu bang Tây Úc.
Nhiều người hưởng Centrelink hoặc mức lương tối thiểu ở những khu vực đó phải chi ít nhất một nửa thu nhập của họ cho tiền thuê nhà.
Phát ngôn nhân của Antipoverty Centre, bà Kristin O’Connell, nói rằng bà đã quá quen thuộc với câu chuyện này.
“Chúng tôi biết rằng những người nhận trợ cấp đã gặp khó khăn trên thị trường thuê nhà trong một thời gian dài. Và chúng tôi cũng thấy tình hình trở nên tồi tệ hơn trong một hoặc hai năm trở lại đây. Và tại thời điểm này, rất nhiều người đang phá sản và không có nhà ở, vì tình hình đã trở nên tồi tệ như thế nào.”
Những nhà vận động cho biết cần có một số biện pháp để giải quyết vấn đề này, bao gồm tăng trợ cấp thu nhập, cùng với các biện pháp bảo vệ người thuê nhà trên toàn quốc, cải tổ thuế, và xây dựng nhiều nhà ở xã hội hơn.
Harry Millward là tổng thư ký của Liên đoàn Người thuê nhà và Nhà ở.
“Bước đầu tiên để giảm khủng hoảng chi phí sinh hoạt là tăng trợ cấp lên mức đủ sống. Tôi nghĩ chúng ta muốn thấy nhiều nhà ở xã hội được xây dựng hoặc mua lại hơn, cho đến khi không còn nhu cầu nữa. Một khi vẫn còn người trong danh sách chờ nhà ở xã hội, thì đó vẫn là vấn đề. Tôi nghĩ rằng cần phải công nhận nhà ở là quyền con người, nhu cầu về nơi trú ẩn là quyền con người.”
Ông Millward cho biết còn có những điều khác cần cân nhắc.
“Tôi nghĩ rằng Everybody’s Home đã nêu đúng những điểm chính. Chúng tôi đồng ý rất nhiều điểm về vấn đề này. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng họ đã quá vội vàng khi chấp nhận nhà ở cộng đồng thay thế cho nhà ở xã hội. Nhà ở xã hội rẻ hơn và có nhiều sự bảo vệ cho người dân. Thời hạn thuê nhà ở xã hội cũng dài hơn.”
Chính phủ liên bang có tham vọng hỗ trợ xây dựng 13.700 ngôi nhà thông qua Quỹ Tương lai Nhà ở Úc.
Nhưng Thủ tướng Anthony Albanese đã bày tỏ sự thất vọng khi chương trình Trợ giúp Mua nhà vẫn bế tắc về mặt chính trị.
“Những gì đảng Xanh đang làm là hoãn bỏ phiếu về một số vấn đề. Điều đó đã trì hoãn việc xây dựng nhà ở xã hội, điều mà chúng ta cần. Chúng tôi đã công bố 13.700 căn nhà trong đợt đầu tiên vào thứ Hai tuần trước. Chúng có thể đã được xây dựng. Mọi người có thể đã sống ở đó ngay bây giờ nếu không có trò chơi chính trị đang diễn ra.”
Còn Thượng nghị sĩ đảng Xanh Nick McKim thì cho biết đảng Lao động phải làm việc với đảng Xanh để bảo đảm luật của họ sẽ không khiến giá nhà tăng.
“Khả năng chi trả nhà ở chưa bao giờ tệ hơn ở Úc. Luật của đảng Lao động thực sự sẽ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn nữa. Chúng tôi không thể tự thương lượng với chính mình. Đảng Lao động nên ngồi lại với chúng tôi và tìm ra giải pháp cho cuộc khủng hoảng nhà ở.”
Những người như Kaitlyn đang kêu gọi cải tổ nhanh chóng.
“Chính phủ cần phải ngăn chặn việc tăng tiền thuê nhà ngay lập tức. Chính phủ cần phải ngăn chặn chúng. Tiền thuê nhà vẫn tăng trong khi chất lượng căn nhà nơi tôi ở không được cải thiện. Tôi không sống ở một nơi tốt hơn so với sáu tháng trước và những người bạn cùng nhà của tôi cũng vậy. Có rất nhiều tiện nghi không đi kèm với nhà cho thuê. Không có gì được cải thiện. Việc sửa chữa bị bỏ bê. Yêu cầu bảo trì bị phớt lờ. Nhưng tiền thuê nhà vẫn tăng. Và điều đó không công bằng.”
