READ MORE
SBS Việt ngữ
"Chúng tôi đã lắng nghe người dân Úc vào thứ Bảy và chúng tôi sẽ tiếp tục lắng nghe họ trên khắp cả nước".
"Chúng ta phải có một Đảng Tự do tôn trọng nước Úc hiện đại, phản ánh nước Úc hiện đại và đại diện cho nước Úc hiện đại”, Sussan Ley.
READ MORE
Bầu cử 2022: Đảng Tự Do của Úc
Đó là lời cuả bà Susan Ley tại cuộc bầu cử lãnh đạo của đảng Tự do mới đây và bà là một lựa chọn ôn hòa, đánh bại một liên danh gồm Angus Taylor và Jacinta Price, trong khi đó ông Ted O’Brien được bầu làm Phó Lãnh đạo.
LISTEN TO
Bà Sussan Ley là nữ lãnh đạo đầu tiên trong lịch sử của Đảng Tự do và Liên đảng
SBS Vietnamese
15:08
Bà Ley cho biết bà cảm thấy khiêm nhường, vinh dự và sẵn sàng cho công việc này.
"Chúng ta phải có một đảng Tự do tôn trọng nước Úc hiện đại, phản ánh nước Úc hiện đại và đại diện cho nước Úc hiện đại, và chúng ta phải gặp gỡ mọi người ở nơi họ đang ở".
"Và đó là những gì tôi cam kết thực hiện, và những gì tôi quyết tâm thực hiện".
"Tôi muốn làm mọi việc theo cách khác và chúng ta phải có một cách tiếp cận mới mẻ", Sussan Ley.
Có thể đó là tín hiệu cho thấy, đảng Tự do sẽ tăng cường thực hiện kế hoạch năng lượng của mình, mặc dù bà Ley cho biết đảng sẽ giải quyết mọi chính sách của mình.
"Tôi đã cam kết với các đồng nghiệp của mình rằng sẽ không có cuộc gọi chỉ huy nào từ bất kỳ đâu, do tôi".
"Và tôi cũng đã cam kết trong các cuộc thảo luận với họ tuần này rằng, chúng tôi sẽ giải quyết mọi vấn đề chính sách, chúng tôi sẽ thảo luận các quan điểm khác nhau và chúng tôi sẽ dành thời gian để làm đúng”, Sussan Ley.
Được biết Sussan Ley là người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo Đảng Tự do và cho biết, bà hy vọng sẽ giữ nguyên vị trí này trong nhiệm kỳ quốc hội.
"Mọi người đảm nhận vai trò này đều đảm nhận với trách nhiệm, quyết tâm và đam mê như tôi".
"Và 100 phần trăm, tôi sẽ ở đây trong ba năm nữa nhưng hơn thế nữa, chúng ta sẽ ở trong một vị thế cạnh tranh”, Sussan Ley.
Được biết Sussan Penelope Ley nhũ danh Susan Penelope Braybrooks, sinh ngày 14 tháng 12 năm 1961 là một chính trị gia người Úc, hiện đang giữ chức Lãnh đạo phe đối lập và lãnh đạo Đảng Tự do kể từ tháng 5 năm 2025, trở thành người phụ nữ đầu tiên được bầu vào cả hai vai trò.
Trước khi đảm nhận vai trò lãnh đạo Đảng, bà là Phó lãnh đạo phe đối lập và phó lãnh đạo Đảng Tự do.
Bà đã từng là dân biểu Quốc hội cho đơn vị Farrer, ở vùng nông thôn New South Wales, kể từ năm 2001.
Ley từng là Bộ trưởng nội các trong các chính phủ Abbott, Turnbull và Morrison và là thư ký quốc hội trong nhiệm kỳ cuối của chính phủ Howard.
Ley sinh ra ở Nigeria trong gia đình có cha mẹ là người Anh và lớn lên ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Anh, trước khi chuyển đến Úc khi còn là thiếu niên.
Trước khi tham gia chính trường, bà từng làm phi công thương mại, nông dân và công chức tại Albury, New South Wales.
Bà được bầu vào Hạ viện tại cuộc bầu cử liên bang năm 2001, đại diện cho khu vực Farrer của New South Wales.
Khi còn nhỏ, bà đã theo học tại Trường trung học Fairhills.
Trong chính quyền Abbott và Turnbull, Ley đã giữ các chức vụ Bộ trưởng Phụ tá Bộ trưởng Giáo dục, Bộ trưởng Y tế, Thể thao, Chăm sóc người cao tuổi và Y tế và Chăm sóc người cao tuổi.
Bà đã từ chức khỏi bộ vào tháng 1 năm 2017 sau một cuộc tranh cãi về các khoản chi phí đi lại của mình, nhưng đã trở lại vào tháng 8 năm 2018, khi Scott Morrison kế nhiệm Malcolm Turnbull làm Thủ tướng.
Sau đó, bà giữ chức Phụ tá Bộ trưởng Phát triển khu vực và Lãnh thổ và Bộ trưởng Môi trường trước khi chính phủ thất bại tại cuộc bầu cử liên bang năm 2022.
Sau cuộc bầu cử liên bang năm 2025, Ley trở thành quyền lãnh đạo của Đảng Tự do và vào tháng 5 năm 2025, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lãnh đạo Đảng Tự do tiếp theo, để trở thành lãnh đạo của Liên Đảng và do đó là Lãnh đạo phe đối lập.
Những năm đầu
Ley sinh ra là con gái của cha mẹ người Anh vào ngày 14 tháng 12 năm 1961 tại Kano, tiểu bang Kano, Liên bang Nigeria.
Gia đình cô chuyển đến Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất khi được một tuổi, nơi cha cô làm việc với tư cách là một sĩ quan tình báo Anh.
Ley theo học trường nội trú ở Anh cho đến năm 13 tuổi, khi gia đình cô di cư đến Úc.
Cha mẹ cô đã mua một trang trại sở thích ở Toowoomba, nhưng nhanh chóng bán nó do giá thịt bò giảm mạnh.
Sau đó, họ chuyển đến Canberra, nơi cha cô làm việc cho Cảnh sát Liên bang Úc.
Cô được học tại Trường trung học Campbell, Cao đẳng Dickson, Đại học La Trobe, Đại học New South Wales và Đại học Charles Sturt, và có bằng Cao Học hay Thạc sĩ về thuế và kế toán.
Cô đã đổi tên từ Susan thành Sussan sau khi đọc về số học.
Ông nội của cô là một mục sư của Giáo hội Anh ở Anh Quốc.
Khi Ley 19 tuổi, cô đã đăng ký vào trường đào tạo phi công và lấy được giấy phép phi công thương mại khi 20 tuổi.
Cô đã làm bồi bàn và dọn dẹp cửa hàng bách hóa, và được đào tạo làm kiểm soát viên không lưu, nhưng không vượt qua kỳ thi tuyển sinh.
Cô đã trở thành một phi công thương mại và sau đó, là một nông dân và đầu bếp của thợ cắt lông cừu.
Ley là Giám đốc Đào tạo Kỹ thuật tại Cơ quan Thuế vụ Úc ở Albury, từ năm 1995 đến năm 2001, trước khi tham gia chính trường.
Sự nghiệp chính trị
Ley gia nhập chi nhánh Tallangatta của Đảng Tự do, vào năm 1994.
Ley được bầu vào Hạ viện trong cuộc bầu cử năm 2001, giành được ghế Farrer của New South Wales cho Đảng Tự do, sau khi cựu lãnh đạo Đảng Quốc gia và phó Thủ tướng Tim Fischer nghỉ hưu.
Vào thời điểm được bầu, bà đang sống bên kia biên giới tại Old Tallangatta, Victoria và gần đây đã để mất ghế sơ tuyển của Đảng Tự do cho ghế Indi của Victoria, vào tay Sophie Mirabella.
Bà đã vận động tranh cử trong "một đoàn xe lớn, được sơn màu xanh lam của Đảng Tự do", cuối cùng đã giành được chiến thắng khít khao về số phiếu bầu.
Trong chính phủ Howard, Ley được bổ nhiệm làm Thư ký quốc hội phụ trách ‘Các vấn đề Trẻ em và Thanh thiếu niên’ vào tháng 10 năm 2004 và Thư ký quốc hội về Nông nghiệp, Thủy sản và Lâm nghiệp vào tháng 1 năm 2006.
Ở vào phe đối lập từ năm 2007 đến 2013
Sau cuộc bầu cử năm 2007, Ley được Lãnh đạo phe đối lập, Tiến sĩ Brendan Nelson bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Nhà ở và Bộ trưởng Bộ Địa vị Phụ nữ, chuyển sang làm Bộ trưởng Bộ Hải quan và Tư pháp khi Malcolm Turnbull, trở thành Lãnh đạo phe đối lập vào tháng 9 năm 2008.
Khi Tony Abbott trở thành Lãnh đạo phe đối lập vào tháng 12 năm 2009, bà được trao chức vụ Phụ tá Phát ngôn nhân Đối lập về Ngân khố và được chuyển sang làm Bộ trưởng Bộ Việc làm và Bộ trưởng Bộ Chăm sóc Trẻ em và Học tập Mầm non, sau cuộc bầu cử năm 2010.
Tham gia Chính phủ Abbott và Turnbull từ 2013 đến 2018
Vào tháng 9 năm 2013, sau chiến thắng của Liên đảng tại cuộc bầu cử liên bang năm 2013, Ley được bổ nhiệm làm Phụ tá Bộ trưởng Giáo dục trong chính phủ Abbott, chịu trách nhiệm chăm sóc trẻ em.
Sau một cuộc cải tổ Nội các, bà được thăng chức vào nội các vào tháng 12 năm 2014, với tư cách là Bộ trưởng Bộ Y tế và Bộ trưởng Bộ Thể thao và cũng được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Chăm sóc Người cao tuổi vào tháng 9 năm 2015, sau khi Tony Abbott được Malcolm Turnbull thay thế.
Vào tháng 1 năm 2017, một cuộc kiểm tra các yêu cầu chi tiêu và quyền lợi đi lại của Ley cho thấy, bà đã mua một căn hộ ở Gold Coast, gần cơ sở kinh doanh của đối tác, với giá 795.000 đô la trong khi đi công tác chính thức ở Queensland.
Ley bảo vệ việc mua căn hộ nói rằng, công việc của bà ở Gold Coast là hợp pháp và mọi chuyến đi đều nằm trong phạm vi các quy định về quyền lợi, việc mua căn hộ "không được lên kế hoạch cũng như không được dự đoán trước", một tuyên bố bị chế giễu rộng rãi.
Vào ngày 8 tháng 1, Ley đã đưa ra một tuyên bố thừa nhận rằng việc mua căn hộ đã thay đổi bối cảnh chuyến đi của bà và cam kết hoàn trả cho chính phủ chi phí cho chuyến đi nói trên, cũng như ba chuyến đi khác.
Tờ Sydney Morning Herald đưa tin rằng, Ley đã thực hiện 27 chuyến đi do người nộp thuế tài trợ đến Gold Coast, trong những năm gần đây.
Vào ngày 9 tháng 1 năm 2017, Ley tuyên bố rằng bà sẽ rời khỏi chức vụ Bộ trưởng của mình, cho đến khi Bộ Thủ tướng và Nội các hoàn tất cuộc điều tra về chi phí đi lại của bà, bà tuyên bố sẽ không công khai nhật ký của mình.
Vào ngày 13 tháng 1 năm 2017, Thủ tướng Malcolm Turnbull tuyên bố rằng Ley đã từ chức khỏi bộ và Greg Hunt được bổ nhiệm thay thế Ley làm Bộ trưởng Bộ Y tế và Thể thao, còn Ken Wyatt được bổ nhiệm làm Phụ tá Bộ trưởng Bộ Y tế và Bộ trưởng Bộ Y tế Bản địa và Chăm sóc Người cao tuổi, cả hai đều có hiệu lực từ ngày 24 tháng 1 năm 2017.
Tham gia Chính phủ Morrison từ năm 2018 đến 2022
Trong cuộc thay đổi lãnh đạo Đảng Tự do năm 2018, Ley được cho là đã bỏ phiếu cho Peter Dutton chống lại Malcolm Turnbull, trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên.
Sau đó, bà đã ký vào bản kiến nghị yêu cầu tổ chức một cuộc họp đảng tiếp theo, để xác định quyền lãnh đạo của Đảng Tự do và một lần nữa bỏ phiếu cho Dutton chống lại Scott Morrison trong cuộc thay đổi thứ hai vài ngày sau đó, chứng kiến Morrison thay thế Turnbull làm Thủ tướng.
Vào ngày 26 tháng 8 năm 2018, Ley được bổ nhiệm làm Phụ tá Bộ trưởng Bộ Phát triển Khu vực và Lãnh thổ trong chính phủ Morrison.
Vào tháng 5 năm 2019, sau chiến thắng của đảng tại cuộc bầu cử năm 2019, bà đã thay thế Melissa Price làm Bộ trưởng Bộ Môi trường.
Vào tháng 3 năm 2022, Ley đã kháng cáo thành công phán quyết của Tòa án Liên bang rằng, bà có "nghĩa vụ chăm sóc trẻ em, để xem xét tác hại của biến đổi khí hậu, khi phê duyệt các mỏ than".
Cũng trong tháng 3 năm 2022, Ley đã phê duyệt quyết định của Liên đảng nhằm hủy bỏ 176, trong số 185 kế hoạch phục hồi được thiết kế, để ngăn chặn sự tuyệt chủng của các loài và môi trường sống bị đe dọa, bao gồm cả loài chó đặc biệt ở Tasmania.
Điều này diễn ra bất chấp lời kêu gọi phản hồi của chính phủ, nhận được 6701 phản hồi, tất cả đều không đồng ý với đề xuất xóa bỏ các kế hoạch phục hồi.
Trở về vị thế Phe đối lập từ năm 2022
Sau thất bại của Liên đảng tại cuộc bầu cử năm 2022, có thông tin cho rằng Ley sẽ là ứng cử viên thay thế Josh Frydenberg làm phó Lãnh đạo đảng, sau thất bại trong cuộc bầu cử của ông nầy, bà được bầu mà không có đối thủ vào ngày 30 tháng 5 năm 2022.
Vào tháng 7 năm 2022, Bộ trưởng Môi trường đương nhiệm Tanya Plibersek đã cáo buộc cựu Bộ trưởng Môi trường Sussan Ley, che giấu một tài liệu được trao cho chính phủ liên đảng vào tháng 12 năm 2021, trước cuộc bầu cử liên bang Úc năm 2022.
Tài liệu này nêu rõ tình trạng yếu kém và suy giảm của hệ sinh thái Úc.
Bà Plibersek cho biết: "Tài liệu này kể câu chuyện về cuộc khủng hoảng và sự suy thoái của môi trường Úc và một thập niên chính phủ không hành động và cố tình không biết gì cả".
Vào tháng 8 năm 2022, trước Hội nghị thượng đỉnh về việc làm và kỹ năng của Úc, Sussan Ley đã tuyên bố sai sự thật rằng, không ai trên thế giới sản xuất xe bán tải chạy điện.
"Chúng tôi biết rằng chúng tôi sẽ không có xe điện vào ngày mai".
"Và nhân tiện, không ai trên thế giới sản xuất xe bán tải chạy điện, và ngay cả khi có thì cũng không đủ khả năng chi trả", Sussan Ley.
Sau khi các nhà bình luận chỉ ra rằng, xe bán tải chạy điện đã được sản xuất, một phát ngôn viên của bà Ley cho biết bà Ley có ý nói.
"Xe bán tải chạy bằng điện vẫn chưa có sẵn trên thị trường ở Úc và ngay cả khi xe bán tải chạy bằng điện đến đây chỉ sau một đêm, các mẫu xe tiết kiệm chi phí vốn luôn có phạm vi di chuyển ngắn hơn, vẫn chưa phù hợp để sử dụng thực tế ở vùng nông thôn và địa phương của Úc", phát ngôn viên của bà Ley .
Vào tháng 10 năm 2022, Ley đã đến Israel, dẫn đầu một phái đoàn trong chuyến đi do AIJAC tổ chức, để tái khẳng định cam kết của Liên đảng đối với Tây Jerusalem, là thủ đô của quốc gia và quan sát tác động của Hiệp định Abraham.
Ley cho biết các thỏa thuận và chuyến thăm của bà, đã thay đổi quan điểm của bà.
Trở thành Lãnh đạo phe đối lập
Bà trở thành quyền lãnh đạo của Đảng Tự do, sau cuộc bầu cử liên bang năm 2025, trong đó lãnh đạo đảng Peter Dutton đã thua cuộc bầu cử lại cho ghế Dickson của mình.
Sau đó bà Ley được bầu làm lãnh đạo mới của đảng Tự do và Liên đảng, do đó là Lãnh đạo phe đối lập mới, khi bà đánh bại đối thủ bảo thủ Angus Taylor với 29 phiếu, so với 25 phiếu trong cuộc bầu cử lãnh đạo.
Bà đã đi vào lịch sử khi là người phụ nữ đầu tiên được bầu làm lãnh đạo Đảng Tự do, Liên đảng hoặc làm Lãnh đạo phe đối lập.
Bà Ley cũng là Lãnh đạo phe đối lập lần đầu lớn tuổi nhất, kể từ khi Arthur Calwell trở thành lãnh đạo phe đối lập vào năm 1960.
Về lập trường chính trị
Tờ Sydney Morning Herald viết rằng, Ley là thành viên của phe trung hữu của Đảng Tự do vào năm 2021, thường gọi đó là phe ôn hòa vào năm 2023.
Còn BBC cũng tuyên bố sau khi Ley được bầu làm lãnh đạo đảng Tự do năm 2025 rằng, bà thuộc phe ôn hòa, với ABC đưa tin rằng bà đã được phe ôn hòa ủng hộ trong cuộc bầu cử lãnh đạo.
Bà Ley tự nhận mình là một người theo chủ nghĩa nữ quyền và là một người theo chủ nghĩa cộng hòa.
Trong một cuộc phỏng vấn năm 2022, bà tuyên bố : "Thời thế thay đổi, và dù chế độ quân chủ có liên quan đến đâu, dù có tao nhã đến đâu, thì chắc chắn nó cũng không liên quan hay tao nhã đối với con cái tôi và quan điểm đó rất phổ biến".
Năm 2011, Ley công khai ủng hộ việc gia nhập Liên hiệp quốc của Nhà nước Palestine và được cho là thành viên của nhóm Bạn bè Nghị viện Palestine liên đảng.
Vào tháng 6 năm 2024, Ley chỉ trích quyết định không trục xuất Fatima Payman của Đảng Lao động, sau khi Payman vượt qua hàng ngũ Lao động tại Quốc hội để bày tỏ sự ủng hộ đối với Palestine, lúc đó Payman cáo buộc Israel đã phạm tội diệt chủng trong cuộc chiến tranh Gaza và sử dụng cụm từ "Từ sông đến biển, Palestine sẽ được tự do".
Vào tháng 5 năm 2018, Ley đã giới thiệu một dự luật của thành viên tư nhân nhằm cấm xuất khẩu cừu sống, nhưng đến năm 2023, Ley đã thay đổi lập trường của mình và tuyên bố ủng hộ ngành xuất khẩu cừu sống.
Vào năm 2023, bà đã ủng hộ phiếu bầu ‘Không’ trong cuộc trưng cầu dân ý của Tiếng Nói của Người Thổ Dân trước Quốc Hội năm 2023.
Về cuộc sống cá nhân
Ley đã gặp ông John Ley, trong công tác tập hợp đàn gia súc từ trên không, ở phía tây nam Queensland.
Họ kết hôn năm 1987, định cư tại trang trại của gia đình chồng ở đông bắc Victoria và có ba người con, trước khi ly hôn năm 2004.
Bà Ley có nhiều cháu, sống tại Central Coast NSW.
Còn bà sống ở Albury và sở hữu các bất động sản đầu tư ở cả Albury và Gold Coast.
Bà là người ăn chay trường.
