"Rác thải cũng như lãng phí ở khắp mọi nơi, mọi người hỏi 'làm sao bạn có thể tìm thấy rác thải ở DC?'. "Tôi trả lời, 'Hãy xem, giống như đang ở trong một căn phòng và có mục tiêu vậy.' Các bức tường, mái nhà và sàn nhà đều là mục tiêu".
"Vì vậy, giống như bạn sẽ nhắm mắt lại và bắn theo bất kỳ hướng nào, bạn không thể trượt, vì vậy nó khá hoang dã".
"Bạn chỉ cần đẩy mọi thứ lên một chút và bạn sẽ tiết kiệm được hàng tỷ đô la, chỉ một chút thôi và thật hoang dã”, Elon Musk.
Trong vòng chưa đầy hai tháng, Bộ Hiệu quả Chính phủ của Elon Musk, còn được gọi là DOGE đã tự đưa mình vào ít nhất 20 cơ quan liên bang Hoa Kỳ.
Được phân loại là một nhân viên đặc biệt của Chính phủ Hoa Kỳ và cố vấn cấp cao của Tòa Bạch Ốc, người đàn ông giàu nhất thế giới cho biết ông đang thực hiện sứ mệnh loại bỏ gian lận, tham nhũng và chi tiêu lãng phí khỏi các cơ quan chính phủ.
Kể từ khi Donald Trump nhậm chức vào ngày 19 tháng 1, ông Musk và các nhân viên của DOGE đã khởi động một cơn lốc thay đổi và cắt giảm.
Vậy, Elon Musk và DOGE đã làm được những gì cho đến nay?
Tiến sĩ John Hart là Giáo sư danh dự và chuyên gia về chính phủ và chính trị Hoa Kỳ, tại Đại học Quốc gia Úc.
Ông cho biết những gì Elon Musk đang làm, là chưa từng có và đang gây ra hỗn loạn.
"Có rất nhiều bạn bè của các Tổng thống đã tham vấn với các Tổng thống khác với tư cách không chính thức, những người có thể có ảnh hưởng trong khi không giữ bất kỳ chức vụ nào trong chính phủ, nhưng không ai giống như Musk, người được giao nhiệm vụ giữ một phần cốt lõi trong nền tảng bầu cử của Trump, đó là cắt giảm quy mô của chính phủ Hoa Kỳ và Musk đã thực hiện điều đó một cách quyết liệt". "Điều này đã chứng tỏ là một vị trí rất có quyền lực, vì những gì Musk làm và những gì ông ấy nói, đều có hiệu lực, vì ông ấy có sự hậu thuẫn của Tổng thống”, John Hart.
Trong số các bộ phận đang bị DOGE nhắm đến, có giáo dục, y tế, quốc phòng, thời tiết, hàng không, viện trợ, an sinh xã hội và quản lý tình trạng khẩn cấp, đó là chỉ kể tên một số ít.
Nhóm DOGE bao gồm khoảng 40 người, có ít hoặc không có kinh nghiệm trong chính phủ và bao gồm nhiều cựu nhân viên và nhân viên hiện tại của Elon Musk.
Phần lớn là nam giới và phần lớn là kỹ sư phần mềm, nhóm bao gồm những người trẻ tuổi chỉ mới 19 tuổi, như Edward Coristine, một sinh viên mới tốt nghiệp trung học, người đã bị sa thải khỏi kỳ thực tập trước đó vì tiết lộ thông tin mật cho đối thủ cạnh tranh.
Cho đến nay, nhóm đã được trao những quyền hạn chưa từng có tại Tòa Bạch Ốc, với toàn bộ các cơ quan chính phủ bị giải thể và hàng chục ngàn công nhân bị sa thải, hoặc cho nghỉ việc.
Sau một loạt khiếu nại từ các viên chức Tòa Bạch Ốc và người đứng đầu các cơ quan, ông Trump cho biết quyền lực của ông Musk không phải là không có giới hạn, nhưng cho đến nay ông vẫn đang làm tốt công việc của mình.
"Không, không, tôi nghĩ họ đã làm một công việc tuyệt vời và hãy xem họ đã tìm thấy gì, tôi đã đọc nó vào đêm hôm trước trong bài phát biểu".
"Ý tôi là, họ đã tìm thấy những thứ này là hàng tỷ đô la đã bị đổ xuống cống, đó là về các hợp đồng, nơi hàng tỷ đô la đã bị ném qua cửa sổ, có lẽ đã nhận được tiền hối lộ".
"Tôi chắc chắn đã có những khoản hối lộ rất lớn, cho những người đã phê duyệt các hợp đồng đó”, Donald Trump.
Trong một cuộc họp hôm thứ năm, ngày 6 tháng 3 giờ địa phương, với những người đứng đầu các bộ phận chính phủ, ông Trump đã làm rõ rằng họ chứ không phải Elon Musk, có tiếng nói cuối cùng về các quyết định về nhân sự, chính sách và tốc độ thực hiện.
Theo hướng dẫn mới của ông Trump, ông Musk và DOGE chỉ nên đóng vai trò cố vấn.
Elon Musk cho biết các sáng kiến cắt giảm chi phí của ông, nhằm mục đích tiết kiệm 1 ngàn tỷ đô la Mỹ.
Nhưng cho đến nay, ông thực sự đã tiết kiệm được bao nhiêu?.
Theo trang web chính thức của DOGE, ước tính số tiền tiết kiệm được vào khoảng 105 tỷ đô la Mỹ .
Tuy nhiên, báo cáo của tờ New York Times cho biết những tuyên bố này, được đăng lên cái mà DOGE gọi là 'bức tường biên lai' của mình, là không thể xác minh được và thường đầy rẫy lỗi.
"Tôi phải nói rằng chúng tôi cũng sẽ mắc lỗi, chúng tôi sẽ không hoàn hảo nhưng khi chúng tôi mắc lỗi, chúng tôi sẽ sửa lỗi rất nhanh".
"Ví dụ với USAID, một trong những điều chúng tôi vô tình hủy bỏ trong thời gian rất ngắn là Ebola, phòng ngừa Ebola và tôi nghĩ tất cả chúng ta đều muốn phòng ngừa Ebola”, Elon Musk.
Được biết tờ New York Times cho biết trong vài tuần qua, một số tuyên bố lớn nhất được đăng lên bức tường đã bị xóa hoặc sửa, bao gồm một tuyên bố khoe khoang về khoản cắt giảm 8 tỷ đô la Mỹ, trong khi thực tế là 8 triệu đô la Mỹ.
Với những lỗi lặp đi lặp lại, ước tính tiết kiệm quá mức, tính minh bạch tối thiểu và những thay đổi tốc độ cao như vậy, Tiến sĩ Hart tin rằng phương pháp của Elon Musk là cố ý.
"Vâng nói chung là có ý định gây hỗn loạn, vì lý thuyết mà họ đang thực hiện là để cải cách chính phủ, trước tiên bạn cần phải phá hủy nó rồi sau đó xây dựng lại theo một cách hoàn toàn khác".
"Họ chưa đưa ra bất kỳ dấu hiệu nào về cách họ sẽ xây dựng lại chính phủ, họ chỉ phá hủy nó bằng những quyết định rất, rất nhanh chóng dựa trên sự thiếu hiểu biết".
"Tôi đoán tác động tức thời là, tạo ra một loại bế tắc trong chính phủ, nơi các công chức, những người bị bỏ lại ở đó về căn bản sẽ không làm gì cả, vì họ sợ làm mất lòng Musk và Trump, đó sẽ là một vấn đề thực sự”, John Hart.
Như Tiến sĩ Hart đã nói, công việc mà DOGE đang thực hiện đang có tác động lớn đến lực lượng lao động liên bang Hoa Kỳ, với hàng chục ngàn việc làm bị cắt giảm và nhiều người khác bị thúc giục từ chức.
Trong những tuần gần đây, DOGE đã gửi email cho các nhân viên liên bang hướng dẫn họ phản hồi, với năm điều họ đã đạt được trong tuần qua.
Elon Musk cho biết, email mà nhân viên tại nhiều cơ quan được khuyên không nên trả lời, chỉ đơn giản là một cách để xác định những nhân viên gian lận trong hệ thống.
“Tôi nghĩ rằng email đó có lẽ đã bị hiểu sai là đánh giá hiệu suất, nhưng thực tế đó là đánh giá kiểm tra mạch sống".
"Bạn có mạch không và hai tế bào thần kinh".
"Vì vậy, nếu bạn có mạch và hai tế bào thần kinh, bạn có thể trả lời email”, Elon Musk.
Trong các tuyên bố gần đây, Donald Trump đã tuyên bố rằng cho đến nay, 75.000 công nhân liên bang đã chấp nhận những gì chính quyền gọi là 'đơn từ chức bị hoãn lại'.
Elon Musk người chưa hề được bầu, cho biết các đợt cắt giảm là về việc loại bỏ các bộ phận của bộ máy quan liêu, chống lại Tổng thống và Nội các.
"Những gì chúng tôi thực sự đang cố gắng làm ở đây là, khôi phục ý chí của người dân thông qua Tổng thống".
"Và những gì chúng tôi thấy là, có một bộ máy quan liêu không được bầu".
"Nói về không được bầu, có một bộ máy quan liêu liên bang rộng lớn, chống đối quyết liệt với Tổng thống và Nội các”, Elon Musk.
Một trong những mục tiêu đầu tiên của DOGE là U-S-A-I-D, cơ quan viện trợ nước ngoài quan trọng của chính phủ Hoa Kỳ.
Chỉ trong vài tuần, chỉ một phần nhỏ nhân viên của USAID vẫn làm việc và 60 tỷ đô la Mỹ tức khoảng 90 phần trăm các dự án toàn cầu của USAID ở nước ngoài được cho là đã bị cắt giảm, làm đảo lộn chính sách của Hoa Kỳ trong nhiều thập niên.
Jared Mondschein, là Giám đốc Nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ nói rằng, chính quyền Trump biết rằng việc cắt giảm viện trợ nước ngoài, khó có thể gây tổn hại đến tỷ lệ chấp thuận.
"Nếu bạn xem xét cuộc thăm dò về những gì người Mỹ nghĩ rằng, chính phủ Hoa Kỳ chi cho viện trợ nước ngoài, thì con số này thường cao hơn rất nhiều so với thực tế".
"Trên thực tế, con số này ít hơn 1 phần trăm tổng ngân sách của chính phủ Hoa Kỳ, nhưng nhiều người Mỹ cho rằng con số này bằng một phần ba ngân sách Hoa Kỳ, vì vậy, khi bạn biết rằng người Mỹ trung bình không nhất thiết phải chú ý nhiều đến những điều này, nghe nói rằng viện trợ nước ngoài đang bị cắt giảm, tôi không nghĩ rằng chính quyền Trump coi đó là một trách nhiệm".
"Nó cũng không thực sự có nhiều tác động đến người Mỹ", Jared Mondschein.
Trong khi đó việc tiếp cận dữ liệu bí mật của hàng triệu người Mỹ, cũng làm dấy lên mối lo ngại nghiêm trọng về tính hợp pháp của những gì họ đang làm.
Elon Musk cho biết, hệ thống phúc lợi an sinh xã hội của Hoa Kỳ, ước tính tiếp cận được 67 triệu người Mỹ, đang đầy rẫy gian lận.
Mặc dù DOGE từ chối yêu cầu tiếp cận dữ liệu an sinh xã hội cực kỳ nhạy cảm, Elon Musk và Donald Trump vẫn đưa ra tuyên bố, hiện đã bị bác bỏ rằng, có hàng chục triệu người đã chết đang nhận được khoản thanh toán.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Ron Wyden cho biết, đề nghị cắt giảm hệ thống an sinh xã hội, sẽ dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống này.
"Chỉ trong tuần qua, ủy viên do DOGE bổ nhiệm đã thực hiện các hành động như sau: cho phép DOGE truy cập không hạn chế vào hồ sơ y tế, thông tin tài khoản ngân hàng và dữ liệu thuế của người Mỹ, 'Fort Knox,' thông tin cá nhân nhạy cảm của người Mỹ, xóa sổ những nhân viên giàu kinh nghiệm nhất của An sinh xã hội và tiếp tục gây sức ép buộc nhiều người khác từ chức, khi cơ quan này đã ở mức biên chế thấp nhất trong 50 năm, đề nghị đóng cửa các văn phòng thực địa trên khắp cả nước và đóng cửa hơn một nửa số văn phòng khu vực”, Ron Wyden.
Với các vụ cháy rừng ở Los Angeles và cơn bão Helene trong ký ức gần đây, việc cắt giảm các cơ quan quản lý tình trạng khẩn cấp và cơ quan thời tiết quốc gia, cũng đang gây lo ngại.
Một cựu nhân viên của Cơ quan Quản lý Khí Quyển và Đại Dương Quốc gia NOAA là Henrick Simoes cho biết, các khoản cắt giảm đang khiến nước Mỹ kém an toàn hơn.
“Tôi hy vọng người dân Mỹ sẽ hiểu, hy vọng là từ tất cả các phương tiện truyền thông đưa tin về sự việc này, thì đúng là NOAA tác động đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của người dân Mỹ, đúng không".
"Tôi nghĩ rằng rất nhiều người biết NOAA về cảnh báo thời tiết, theo dõi bão và cảnh báo lốc xoáy".
"Tất cả những điều đó đều cực kỳ quan trọng, những thứ đó cứu sống con người và đừng hiểu lầm tôi, điều đó sẽ bị ảnh hưởng”, Henrick Simoes.
Mặc dù niềm tin của người Mỹ vào an toàn hàng không đã giảm, sau nhiều vụ tai nạn chết người trên đất Mỹ, hàng trăm nhân viên tại Cục Hàng không Liên bang cũng bị cắt giảm, bao gồm cả những người có vai trò trong an toàn.
Ngay sau vụ va chạm chết người tại Sân bay Quốc gia Reagan vào tháng 1, ông Trump đã nhanh chóng đổ lỗi cho các hoạt động tuyển dụng đa dạng của F-A-A.
Để đáp lại, cơ quan hàng không đã làm rõ rằng, các chương trình đa dạng không áp dụng cho các vị trí kiểm soát không lưu.
Nhưng Donald Trump cho biết, việc cắt giảm là để loại bỏ những người mà ông gọi là, 'những nhà hoạt động DEI gồm ‘đa dạng, công bằng và hòa nhập’ vô dụng và được trả lương quá cao, bị chôn vùi trong lực lượng lao động liên bang'.
"Chúng tôi tin rằng dù bạn là bác sĩ, kế toán, luật sư hay kiểm soát viên không lưu, bạn nên được tuyển dụng và thăng chức dựa trên kỹ năng và năng lực, chứ không phải chủng tộc hay giới tính”, Donald Trump.
Trên khắp Hoa Kỳ, những người lao động liên bang hiện tại và trước đây, đã tụ tập để phản đối DOGE.
Tại Washington, trước bài phát biểu đầu tiên của Donald Trump trước Quốc hội kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, một nhóm đảng viên Dân chủ đã cùng với các công nhân liên bang lên án việc cắt giảm.
Thượng nghị sĩ Chris Van Hollen từ Maryland cho biết, việc cắt giảm không liên quan đến hiệu quả
"Nếu bạn quan tâm đến hiệu quả, bạn sẽ không bắt đầu bằng cách sa thải các Tổng thanh tra".
"Đúng vậy, đây là những người giám sát độc lập, những người theo dõi tình trạng lãng phí, gian lận và lạm dụng".
"Trên thực tế đó là những gì bạn sẽ làm, nếu bạn định mở cánh cửa cho nhiều lãng phí, gian lận và lạm dụng hơn”, Chris Van Hollen.
Được biết DOGE hiện phải đối mặt với ít nhất 11 thách thức pháp lý, đối với các hành động của mình cho đến nay, tất cả đều tuyên bố vi phạm Đạo luật Quyền riêng tư năm 1974.
Nhưng với việc Quốc hội hiện do các đồng minh của Trump thống trị, một số người lo ngại rằng quyền hạn của tòa án là không đủ.
Tiến sĩ John Hart cho biết, nếu các rào cản như Tòa án Tối cao không được thiết lập đúng cách, những thay đổi này có thể gây ra thảm họa.
"Tôi nghĩ Trump sẽ tạo ra một tình huống khác cho tòa án, vì tôi nghĩ ông ấy sẽ phản đối các quyết định của Tòa án Tối cao, đi ngược lại những gì ông ấy muốn làm với bộ máy quan liêu, đặc biệt là khi ông ấy có quan điểm gần như toàn trị, về quyền lực của Tổng thống, đối với bộ máy quan liêu của chính phủ Hoa Kỳ”, John Hart.
Nhưng với những lo ngại về tốc độ và khối lượng cắt giảm, Tiến sĩ Mondschein cũng cho biết không có khả năng những đợt cắt giảm này, sẽ tiếp tục với tốc độ này.
"Điều quan trọng cần lưu ý là tôi không nghĩ rằng, chúng ta sẽ chứng kiến bốn năm cắt giảm theo cách này".
"Tôi nghĩ USAID sẽ quay trở lại, nó sẽ khác so với trước đây nhưng như tôi đã nói, họ muốn bạn biết về căn bản là cắt giảm mọi thứ và xây dựng từ dưới lên, hơn là chỉ giữ mọi thứ và cắt giảm từng phần một và vì vậy tôi nghĩ chúng ta nên nhớ rằng điều này, chúng ta sẽ không ở trong tình huống này trong toàn bộ chính quyền Trump”, Jared Mondschein.
