Key Points
- Closing the Gap i bin stat lo 2008 blong lukaot gud long helt mo laef ekspektansi blong Aborijinal mo Tores Stret Aelan pipol.
- Long 2020 strateji blem i bin jenj olsem se saed blo mekem taget i kam from patnesip wetem ol Aborijinal mo Tores Stret Aelan komuniti.
- Sam samting we i bin kam from hemia i gud, sam i nogud, faef taget i stap lo stret rod blo kasem be narawan olsem namba lo kalabus mo namba blo oli we i tekem laef blong hem wan i kam antap.
- Faef nomo blong 19 taget i stap lo stret rod blem naoia.
Fes yia blem: singaot from ikwaliti
Hemi bin stat lo 2005, lo taem we Aborijinal Olfala Professor Tom Calma AO i bin mekem wan bigfala ripot lo saed blo sosal jastis. Long ripot ia, hemi bin askem from ikwaliti lo saed blo helt blo ol Aborijinal mo Tores Stret Aelan pipol afta 25 yia nomo bae i pas.
Ripot blem i bin karem plante sapot blo pablik. Lo 2007, tufala Olimpian Cathy Freeman mo Ian Thorpe i bin joinem wan niufala kampen blem.
“Hemia blong wanem yumi save mekem tete tugeta blong helpem yumi helpem yumi evriwan,” Cathy Freeman i bin talem long stat blong Closing the Gap kampen ia.

CANBERRA, AUSTRALIA - FEBRUARY 13: Prae Minista blong Ostrelia Kevin Rudd i mitim Raymattja Marika afta hemi bin talem sori long ol Aborijinal pipol blo injastis we oli bin mekem long 200 yia blong waetman i stap lo kantri ia, long Palamen blong Ostrelia. (Pikja blong Andrew Sheargold/Getty Images) Credit: Andrew Sheargold/Getty Images
Fes Closing the Gap strateji i bin kamaot
Lo 2008 Prae Minista Kevin Rudd i bin mekem se Closing the Gap i kam ofisal. Lo semak yia, hem tu i bin kivim nasonel apoloji lo ol stolen jenereson.
Festaem ia Closing the Gap i bin fokas lo seven impoten samting – olsem laef ekspektansi, kipim ol pikinini laef, edukesen mo wok. Hop blem ia i se ol samting blem i kam antap bifo ten yia i pas.
Afta, evri yia i kam, Praem Minista i bin kivim wan ripot bakagen lo risal blem.
Long 2019, taem we hemi stap lo Prae Minista, Scott Morrison i bin tingting mo toktok lo 12 yia blong Closing the Gap:
“Hemi wan stori wetem hop, wan stori blong gudfala tingting mo tu, gudfala bilif. Be risal blem i no inaf. Hemi ia i sad be i tru se, yumi stap lo wan stronhed fasin blo tingting. Naoia mifala stap mekem wan jenj wetem ol Indijenis long Ostrelia wetem hemia.”

Scott Morrison i toktok wetem media long saed blong Closing the Gap Credit: AAPIMAGE
Strategi ia i kasem wan mak blo tantanem hem
Strateji ia i nidim jenj. Oli bin bildim wan niufala strateji mo kivim wan niufala nem blem: National Agreement on Closing the Gap, mo fokas blem i bin jenj lelebet – bifo oli bin mekem ol samting insaed lo kavman, afta i kam fulap patnesip wetem ol Indijenis komuniti.
Wan krup i bin kamaot lem, nem blem Coalition of Peaks – wetem bitim 80 Aborijinal mo Tores Stret Aelan komuniti okanaiseisen insaed lem – blong disaenem ol niufala samting ia.
Tingting hemi simpol: polisi i no sud ko lo komuniti, i sud kamaot from hem.
- Pikinini i stap helti mo stron
- Ol studen i save kasem ful potensal blem
- Namba blo yangfala we i stap lo kort bae oli daonem hem.
Hemi wan fasin we i moa bigfala bitim bifo – fokas i no lo helt nomo, be tu blo haos, jastis, kalja mo ekonomi.

Nambawan Convener blo Coalition of Peaks Pat Turner i toktok wetem ol media long Palamen Haos long Canberra. Source: AAP / LUKAS COCH/AAPIMAGE
Naoia yumi lukse hemia i olsem wanem?
Klosap lo wan jenereison i bin pas finis afta Tom Calma i bin askem from jenj ia. Lo taem we hemi bin mekem, difrens blo laef ekspektansi bitwin Indijenis mo non-Indijenis pipol lo Ostrelia i 11 yia, naoia i eit yia. Be wan nogud samting, difrens blong hemia i stat blo kam antap bakagen.
Lo niufala , i kat sam gudfala risal – oli bin leftemap 11 blong 19 taget. Be faef nomo blo hemia i stap lo stret rod blo kasem taget.
Yumi save luk sam samting we i lukse i gud: moa bebi i kat helti wet lo taem we oli bonem, mo moa yangfala i save finisim skul o wan samting olsem.
Be nara samting, olsem oli we i tekem laef blo hem wan mo namba blo pipol we i stap lo kalabus, i kam antap bakagen.
“Yumi nidim stap lo rod ia longtaem,” Pat Turner blong Coalition of Peaks i talem.
“Closing the Gap hemi blong moa samting bitim statistik, hemi blong tru laef, stron famli mo gudfala fijua. Hemi blong letem oli pikinini blo yumi save goap mo kam helti, praot mo konekem oli lo kalja.”