آنچه می‌خوانید
- هنگامی که یک نوشته، عکس، ویدیو و موسیقی را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارید می‌کنید، به طور خودکار تحت پوشش قانون حق نشر قرار می‌گیرد.
- حق نشر نحوه اشتراک‌گذاری کار یک نفر را محدود می‌کند.
- نقض حق نشر می‌تواند منجر به بسته شدن حساب و جریمه‌های مالی شود.
حق نشر (copyright) به نوعی یک حمایت قانونی از آثار خلاقانه مثل نوشته، عکس، موسیقی و ویدئو است. حق نشر به سازنده این اجازه را می‌دهد تا از اثر به روش‌های خاصی مانند به اشتراک‌گذاری در رسانه‌های اجتماعی، استفاده کند.
همچنین ما را از استفاده از کار شخصی دیگر بدون اجازه مالک باز می‌دارد.
به گفته تگان بورمن، وکیل متخصص در رسانه‌های اجتماعی، در استرالیا نیازی به ثبت حق نشر نیست و این اتفاق به شکل خودکار و رایگان رخ می‌دهد.
بورمن می‌گوید: «وقتی آنها در رسانه‌های اجتماعی پحش می‌شوند، عموما حق نشر در مواردی مثل آثار ادبی، نمایشی، موسیقی و هنری اعمال می‌شود.»
او افزود: «پس به طور کلی یک عکس به عنوان یک اثر هنری تلقی می‌شود و مالک حق نشر عموما سازنده اثر است.»
با حضور در رسانه‌های اجتماعی با چه چیزی موافقت می‌کنید؟
پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی شرایط و ضوابط خاص خود را دارند که دارنده حساب هنگام پیوستن با آن موافقت می‌کند؛ یکی از آنها درباره به اشتراک‌گذاری است.
تولیدکنندگان محتوا در واقع موافقت می‌کنند که دیگران کار آنها را در آن پلتفرم به اشتراک بگذارند، به این شرط که مالکیت حق نشر آنها را رعایت کنند.
در فیسبوک و اینستاگرام اگر محتوای حساب دیگری را به اشتراک بگذارید، پلتفرم به آن حساب اعتبار می‌دهد.
اما آپلود مستقل محتوای شخصی دیگر در پلتفرم ایراد دارد.
شرایط و ضوابط پلتفرم معمولا از شما می‌خواهد که از حقوق مناسب برای انجام این کار برخوردار باشید؛ یعنی یا باید خالق اثر باشید یا باید اجازه خالق را داشته باشید.
Content can be shared under fair dealing or Creative Commons licences. Source: iStockphoto / anyaberkut/Getty Images/iStockphoto
همیشه منبع را ذکر کنید
به طور ساده حق نشر برای محافظت از سازنده وجود دارد، پس یک ارتباط ساده و ذکر منبع از اکثر موارد نقض حق نشر جلوگیری می‌کند.
اما این اتفاق برای هنرمند و معلم هنرهای تجسمی پل ماری رخ نداد و آثار او بدون رضایت او در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد.
آقای موری می‌گوید: «این شخص در یکی از نمایشگاه‌های من شرکت کرد و از کارهای من عکس‌های بسیار بی‌کیفیت گرفت... این عکس‌ها را در فیسبوک با عناوین نادرست منتشر کردند، اسم من را اشتباه نوشتند و بدتر از همه این که این عکس‌ها را با پیش‌زمینه‌ای ارائه دادند که در واقع هدف من و کل نمایشگاه را زیر سوال می‌برد.»
او موضوع را به فیسبوک گزارش داد و این پست حذف شد.
اگر می‌خواهید که کار فردی را به اشتراک بگذارید، بهتر است در ابتدا از طریق پلتفرم با او تماس بگیرید و بپرسید که دوست دارند به چه شکلی معرفی شوند. مثلا اگر یک اینفلوئنسر هستند، می‌توانید با مدیربرنامه آنها تماس بگیرید.
در بیشتر موارد، سازنده صرفا از شما می‌خواهد تا نام کاربری آنها را تگ کنید.
آیا می‌توان محتوا را بدون اجازه استفاده کرد؟
تحت قانون حق نشر استرالیا، استثناهایی وجود دارد که به شما امکان می‌دهد از محتوای شخص دیگری بدون نقض حق نشر استفاده کنید.
یکی از این استثناها به قانون «معامله عادلانه» (fair dealing) بازمی‌‌گردد. این قانون به شما اجازه می‌دهد از محتوای شخصی، بدون اجازه صریح او استفاده کنید، مشروط بر اینکه هدف شما مقاصد غیرتجاری باشد و این کار به نفع عموم باشد.
این کار ممکن است برای موارد زیر باشد:
- خبر
- تحقیق
- آموزش
- نقیضه و طنز
همچنین اشتراک‌گذاری محتوای خلاقانه شخصی تحت آنچه مجوز مشترکات خلاقانه () نامیده می‌شود، می‌تواند بی‌خطر باشد.
این‌ها در واقع مجموعه‌ای از مطالب محافظت شده با حق نشر آنلاین هستند؛ اگرچه این محتوا برای انتشار بدون اجازه در دسترس هستند، اما تحت مجوز مشترکات خلاقانه، سازنده همچنان دارای حق نشر است و باید منبع را ذکر کنید.
مجوزهای مشترکات خلاقانه مختلفی وجود دارد به همین دلیل مطمئن شوید که مجوز با هدف شما مطابقت دارد.
به گفته الکس سولو یکی از بنیانگذاران خدمات حقوقی سپرینت‌لاو (Sprintlaw) یک نوع مجوز این اجازه را می‌دهد که عکس‌های خود را منتشر کنید و به مردم اجازه دهید تنها برای استفاده شخصی و غیرتجاری آن را به اشتراک بگذارید و اگر کسی بخواهد از آن به صورت تجاری استفاده کند، باید پولی بپردازد.
سولو می‌گوید: «مطمئنا ما بسیاری از تولیدکنندگان محتوا یا کاربران دیگر را تشویق می‌کنیم تا مجوزها را بررسی کنند.»
مثلا برای استفاده از تصویر دارای چنین مجوزهایی در بخش عکس گوگل، روی عبارت «Tools» کلیک و بعد هم «Creative Commons Licences» را انتخاب کنید.
همگام‌سازی موسیقی با ویدیو
تا همین اواخر برای این که یک موسیقی را با عکس و ویدیو همگام‌سازی کنید، به اجازه هنرمند نیاز داشتید؛ اتفاقی که عملا غیر ممکن بود.
برای دور زدن این چالش، پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام و تیک‌تاک اکنون آرشیوهای موسیقی داخلی ایجاد کرده‌اند که شامل قراردادهای گسترده با هنرمندان می‌شود.
اما اگر موسیقی در آرشیو قرار ندارد و از موسیقی خارج از پلتفرم استفاده می‌کنید، همچنان به اجازه هنرمند نیاز دارید.
جلوگیری از بازانتشار اثر شما
می‌توانید با افزودن نماد حق نشر (حرف C در یک دایره) یا اعلامیه‌ای مثل «بدون اجازه من استفاده نکنید» در پست‌های خود، به مخاطبینتان یادآوری کنید که این اثر برای شماست.
پل ماری از روش‌های مختلفی برای محافظت از آثار هنری استفاده می‌کند.
او می‌گوید: «اول از همه، تصویری با وضوح بالا از اثر را پست نکنید. دوما می‌توانید با استفاده از فتوشاپ یا سایر ابزارها در کار خود از واتر مارک استفاده کنید و در آخر مطمئن شوید که فقط جزئیات کار را درج کرده‌اید، نه کل کار را.»
همچنین می‌توانید تصاویری از زمان خلق اثر منتشر کنید تا ثابت شود که خالق آن هستید، اگرچه اکثر پلتفرم‌ها دارای مهر تاریخ هستند.
آقای سولو از همه سازندگان محتوا می‌خواهد که کار خود را به شکل آنلاین زیر نظر بگیرند.
Copyright concept Credit: JLGutierrez/Getty Images
اگر کسی حق نشر شما را تکذیب کرد چه؟
حتی با وجود قوانین مختلف، حق نشر به شکل دائم نقض می‌شود.
اگر فکر می‌کنید شخصی حق نشور شما را به‌طور جدی نقض کرده است، ممکن است تصمیم بگیرید مشاوره حقوقی دریاقت کنید.
بسیاری از پلتفرم‌ها بخشی برای گزارش تخلفات را دارند؛ آنها می‌توانند محتوا را حذف و حتی حساب ها را غیرفعال کنند.
همچنین مجازات‌های شدیدتری برای نقض قوانین حق نشر چه به شکل عمدی و چه به شکل غیر عمدی وجود دارد. نقض حق نشر می‌تواند منجر به اقدامات قانونی و مجازات‌های مالی شود، به ویژه اگر شخصی از کار شخص دیگری سود برده باشد.
شما می‌توانید در این رابطه از شورای حق نشر استرالیا اطلاعات بیشتری کسب کنید.
برای اطلاعات ارزشمندتر و نکاتی در مورد استقرار در زندگی جدید خود در استرالیا، پادکست دریچه‌ای به استرالیا را دنبال کنید. سوال یا ایده‌ای دارید؟ ایمیلی به [email protected] ارسال کنید.
برنامه فارسی رادیو اس بی اس در روزهای شنبه و سه شنبه از طریق ، به صورت آنلاین و از طریق اپ رایگان SBS Audioقابل دسترس است.
برای شنیدن برنامه های زنده و پادکست های ما اپ SBS Audioرا از یا دانلود کنید. شما همچنین می توانید به اس بی اس فارسی از طریق ، یا گوش کنید.
همچنین می توانید برنامه فارسی را به صورت زنده در ساعت سه بعد از ظهر روزهای شنبه و سه شنبه از طریق کانال شماره ۳۰۲ تلویزیون های دیجیتال خود بشنوید یا برنامه های ما را مستقیما بر روی بشنوید و به گزارش های گوناگون دسترسی پیدا کنید.
