مارها و عنکبوت های استرالیایی: در صورت گزش چه باید کرد؟

warning sign.jpg

Even for suspected snakebites, you must seek immediate medical attention. Credit: Getty Images/Nigel Killeen

اپلیکیشین رادیو اس بی اس را دریافت کنید

راه های دیگر شنیدن

برخلاف تصور رایج، بیشتر نیش عنکبوت ها در استرالیا کمترین آسیب را به همراه دارد و نیش مارهای سمی نیز چندان رایج نیست. اما در هر صورت بسیار مهم است که بدانید چگونه باید در صورت گزیده شدن واکنش نشان دهید زیرا برخی از این گزش ها می توانند زندگی شما را تهدید کنند.


Key Points
  • گزش هر عنکبوت سیاه بزرگ باید به عنوان یک اورژانس پزشکی درمان شود
  • درمان هر گونه مارگزیدگی باید به صورت بالقوه به عنوان یک تهدید کننده زندگی صورت گیرد و از یک باند بی حرکت کننده فشار آورنده به عنوان یک گام کلیدی در ارائه کمک های اولیه استفاده شود.
  • شما می توانید در هر نقطه از استرالیا، از جمله مناطق دور افتاده، به کمک های پزشکی اورژانسی دسترسی داشته باشید
استرالیا از نظر گوناگونی حیوانات سمی شهرت جهانی دارد، اما وقتی صحبت از عنکبوت به میان می‌آید، این کشور کشور خوش شانسی محسوب می‌ شود.

دارن رابرتز مدیر پزشکی مرکز اطلاعات سموم ایالت نیوساوت ولز است.

او گفت: «ما در واقع در استرالیا خوش شانس هستیم. در واقع فقط یک نوع عنکبوت وجود دارد که ما به طور خاص نگران آن هستیم و آن funnel-web است. اگرچه صحبت های زیادی در مورد سمی بودن عنکبوت های redback وجود دارد، اما آنها می توانند باعث ناخوشی شما شوند. احتمال مرگ یا حتی مسمومیت شدید که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد نیز بسیار کم است. همه عنکبوت های دیگر در استرالیا به طور کلی، غیر سمی یا دارای سم پایین در نظر گرفته می شوند.»

اگرچه عنکبوت «پشت قرمز» یا همان redback حاوی سم است، اما ظهور اثرات آن ساعت ها طول می کشد و نیازی به درمان پزشکی ندارد، مگر اینکه علائم عفونت یا تشدید علائم وجود داشته باشد.

redback.jpg
Research has disproved previous concerns about redback spider bites. Although they contain venom, effects take hours to develop and do not require medical treatment, unless there are signs of infection or aggravated symptoms. Credit: Getty Images/Jenny Dettrick
درمان کمک های اولیه برای عنکبوت «پشت قرمز» همانند هر عنکبوت دیگر، به جز عنکبوت های funnel-web است .

آقای رابرتز گفت: «توصیه این است که ناحیه مورد نظر را با مقداری ضد عفونی کننده بشویید و چک کنید که واکسن کزاز شما به روز باشد. در غیر این صورت، فقط باید مراقب باشید و منتظر بمانید. علائم، در صورت بروز، به کندی ایجاد می شوند و همیشه هم نیازی نیست که مردم مجبور شوند به بیمارستان بروند.»

درد موضعی، پس از گزیده شدن توسط یک عنکبوت، شایع است. قرار دادن کمپرس سرد یا کیسه یخ (پیچیده شده در یک پارچه تمیز)، به طور مستقیم روی محل گزش به مدت ۱۵ دقیقه می تواند به تسکین درد کمک کند.

اغلب، نیش عنکبوت می تواند به قدری ظریف باشد که مردم آن را تا بعداً احساس نکنند.
tiger snake.jpg
“Snakes have very little reason to go into people's houses.” Professional snake catcher Gianni Hodgson says 90% of the calls he gets are for snake removals from a backyard. Credit: Getty Images/Andrew Balcombe / EyeEm
دکتر رابرتز می‌ گوید که این البته با آنچه در مورد عنکبوت‌های funnel-web رخ می دهد، فرق دارد.

او گفت: «funnel-web در واقع یک نیش دردناک است. وقتی عنکبوت فرد را گاز می گیرد، در آن زمان زهر تزریق می کند. و نسبتاً این را به سرعت انجام می دهد. در عرض ۳۰ تا ۶۰ دقیقه، افراد شروع به گزارش علائم می کنند: این علائم عبارتند از درد، تپش قلب، عرق کردن، تنگی نفس، گزگز کردن اطراف لب ها. گاهی اوقات عضلات آنها ممکن است احساس ضعف کنند و لرز داشته باشند. بنابراین، عنکبوت funnel-web یک نگرانی عمده است زیرا باعث مسمومیت تهدید کننده زندگی می شود و این اغلب می تواند خیلی سریع رخ دهد. ممکن است فردی به شدت بیمار شود و نیاز به آمبولانس و درمان ویژه در بیمارستان داشته باشد».

شان فرانسیس پزشک Royal Flying Doctor Service در شعبه کوئینزلند این سازمان است؛ یک سازمان ارائه دهنده غیرانتفاعی حمل و نقل هوایی، مراقبت های بهداشتی و خدمات اورژانس ۲۴ ساعته در جوامع روستایی و دورافتاده استرالیا.

خط RFDS Telehealth به شماره ۱۳۰۰۶۹۷۳۳۷ نخستین نقطه تماس برای دریافت مشاوره بهداشتی است. در صورتی که بیماران به دلیل گزیدگی از جمله نیش مار و عنکبوت نیازمند مراقبت های هوایی باشند، تماس گیرندگان با این شماره تلفن به شماره اورژانس سه صفر (000) هدایت می شوند.
red mark.jpg
Spider bites (other than the funnel-web) can be so delicate that people don’t feel it until later, Dr Roberts says. Credit: Getty Images/Stefania Pelfini, La Waziya Photography
زمانی که در نقاط دور افتاده استرالیا هستید، همه مارگزیدگی ها به عنوان مسمومیت تلقی می شوند. با این حال، وقتی دچار گزش عنکبوت می شوید، که بسیار رایج است، متخصصان سلامت، علائم را ارزیابی می‌ کنند تا درخواست مداخله کنند.

اگرچه توصیه در هنگام هر گونه گزیدگی توسط عنکبوت بزرگ و سیاه رنگ، که ممکن است متعلق به خانواده عنکبوت های funnel-web باشد یا نباشد، این است که آن را به عنوان یک فوریت پزشکی در نظر بگیرید و به دنبال درمان باشید.

از نظر آماری، مار گزیدگی کشنده غیر معمول است. آمارهای اخیر نشان می دهد که به ازای هر ۳۰۰۰ مار گزیدگی در استرالیا سالیانه به طور متوسط دو مرگ در کشور گزارش شده است.

بعضی از گزش ها از نوع «خشک» هستند؛ این یعنی مار حمله می کند اما زهر ترشح نمی شود. با این حال، هر نیش مار باید به عنوان سمی بالقوه در نظر گرفته شود.

دکتر فرانسیس سه مرحله ضروری پس از گزش مار را اینگونه بیان می‌کند: استفاده از باند بی‌ حرکت کننده فشار دهنده، استفاده از آتل برای بی‌حرکت کردن اندام گزیده شده، و تماس با شماره تلفن سه صفر (000).

جیانی هاجسون (Gianni Hodgson ) یک مار گیر مجاز در منطقه ویکتوریا است.
pressure immob bandage.jpg
A pressure immobilisation bandage, not a tourniquet, is used for funnel-web spider bites as well as venomous snakebites to stop the venom circulation in the body. Credit: Getty Images/Lisa Maree Williams / Stringer
برخی از انواع مارهای سمی وجود دارد که او مرتباً آنها را می بیند. اما او اگرچه می گوید حتی یک نیش غیر سمی نیز می تواند مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند.

مارها به احتمال زیاد حمله نمی کنند مگر اینکه احساس خطر یا ترس کنند. آقای هاجسون نکاتی را در مورد کارهایی که وقتی متوجه مار شدید نباید انجام دهید با دیگران به اشتراک می گذارد.

او گفت: «هیچوقت صدای بزرگ در نیاورید. اگر فقط به این دلیل که واقعاً به مار نزدیک هستید این کار را انجام دهید، این کار مار را در حالت دفاعی قرار می دهد، و ممکن است به سمت شما حمله کند زیرا باید از خود محافظت کند».

دکتر رابرتز نیز می گوید اگر مطمئن نیستید که پس از گزیدگی توسط یک عنکبوت چه کاری باید انجام دهید، می توانید با خط تلفن کمک مرکز اطلاعات سموم (Poisons Information centre helpline) در سراسر کشور به شماره ۱۳۱۱۲۶ تماس بگیرید.

اما برای احتیاط بیشتر پس از همه مارگزیدگی‌ ها، باید فوراً با شماره سه صفر تماس بگیرید.

همرسانی کنید