ਪੋਸਟਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਕੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਕਿੱਥੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ?

Australia Explained - Postnatal Depression

Postnatal depression? How to help yourself and your partner Credit: PonyWang/Getty Images

ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋ ਜਾਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਬਣੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਸੀਂ 'ਬੇਬੀ ਬਲੂਜ਼' ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਨਵੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਣ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਲਾ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਤਾ ਜਾਂ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।


Key Points
  • ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ 'ਬੇਬੀ ਬਲੂਜ਼' ਨਾਲੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਲੱਛਣ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • 5 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਨਵੀਆਂ ਮਾਂਵਾਂ ਅਤੇ 10 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਨਵੇਂ ਪਿਤਾ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
  • ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਥੈਰੇਪੀ ਜਾਂ ਐਂਟੀ ਡਿਪ੍ਰੈਸੈਂਟ ਦਵਾਈਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨਵੇਂ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਹੋਣ ਲਈ ਲੋੜ ਹੈ।
ਨਵੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਬੇਬੀ ਬਲੂਜ਼’ ਵਰਗੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੋਦਸ਼ਾ, ਚਿੰਤਾ, ਹੰਝੂ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਸੌਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਣ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਿਨਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਲੱਛਣ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਵੇਂ ਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਆਮ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਤੁਹਾਡੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਪੋਸਟਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਜੁਲੀ ਬੋਰਨਿਨਕੋਫ ਇੱਕ ਕਲੀਨਿਕਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੀ ਸੀ.ਈ.ਓ ਹੈ।

ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੇਰੀਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਮਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਰਗੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
Australia Explained - Postnatal Depression
People who have experienced depression before are more likely to develop perinatal depression, Ms Borninkhof explains. Presenting with both anxiety and depression together is also common. Credit: SDI Productions/Getty Images
ਜਿਹੜੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹੋਣ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਰੀਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਬੋਰਨਿਨਕੋਫ ਮੁਤਾਬਕ ਹੋਰ ਵੀ ਕਾਰਕਾਂ ਕਰ ਕੇ ਪੇਰੀਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵੱਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

“ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਦਮੇ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਦਾਸੀ ਜਾਂ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।"

ਤਿੰਨ ਸਾਲਾ ਅਜ਼ਾਈ ਦੀ ਮਾਂ ਸਾਰਾਹ ਬਾਰੀ ਲਈ, ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਵਾਲੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਸੀ।

ਪਰ ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਇਹ ਤਿਆਰੀ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਜਨਮ ਲੈਂਦਿਆਂ ਹੀ ਬੇਬੀ ਬਲੂਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ ਅਤੇ ਕਈ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਉਸ ਲਈ ਇਹ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਣ ਭਾਵਨਾ ਕਾਇਮ ਰਹੀ।

ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਜਨਰਲ ਪਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰ ਨਾਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ 'ਪੇਰੀਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ 'ਕਲਾਸਿਕ ਕੇਸ' ਵਜੋਂ ਡਾਈਗਨੋਜ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਸਾਰਾਹ ਦਾ ਜਨਮ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿੰਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਮਦਦ ਲੱਭਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਉਸਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਰ ਉਸਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਪੇਰੀਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਗਲ਼ਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਨਸਲ ਜਾਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ।
Australia Explained - Postnatal Depression
Regardless of ethnicity or culture, reaching out for help during perinatal depression can be hard for some people. Credit: FatCamera/Getty Images
ਜੈਕੁਈ ਬਰਨਫੀਲਡ, ਮੈਨਜ਼ਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਕਟ ਸਹਾਇਤਾ ਸੇਵਾ ‘ਸਰਵਿਸ ਡਿਲਵਰੀ ਐਟ ਲਾਈਫਲਾਈਨ’ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈ।

ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੇਰੀਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਆਮ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
Australia Explained - Postnatal Depression
“Everyone's experience is different. And it doesn't matter whether you're a father or a mother. Perinatal depression impacts both,” says Dr Barnfield. Source: Moment RF / Vera Vita/Getty Images
ਦਰਅਸਲ ਦੱਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਪੇਰੀਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਬਰਨਫੀਲਡ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਵੇਂ ਟਰਿੱਗਰ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ ਪਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਡਾ. ਬਰਨਫੀਲਡ ਮੁਤਾਬਕ ਜੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਗੱਲਬਾਤ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਹੀ ਉਦਾਸੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।

ਪੋਸਟਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਤੁਹਾਡਾ ਡਾਕਟਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਲੋੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਢੁੱਕਵੇਂ ਇਲਾਜ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰੇਗਾ।

ਆਪਣੇ ਤਜ਼ੁਰਬੇ ਤੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਰਾਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਨ੍ਹੇਰੀ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਖਤਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਉਸਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਵਾਈ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਰਿਕਵਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸਨੇ ਉਸ ਪਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਇਲਾਜ ਕਾਰਨ ਉਸਦੇ ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਸੁਧਾਰ ਆਇਆ।
Australia Explained - Postnatal Depression
silhouette asian new parents couple are having conflict and argument nearby windows at home while woman holding their baby Credit: PonyWang/Getty Images
ਸਾਰਾਹ ਨਵੇਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਆਪਣੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਬੋਰਨਿਨਕੋਫ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੈ।

ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਪਣੀ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ‘ਤੇ ਕਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਇਹੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੇਰੀਨੈਟਲ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ‘ਤੇ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਉਹਨਾਂ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਕਿ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਮਦਦ ਲੱਭਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

Reach out for help when needed:
  • For help with perinatal anxiety and depression, call PANDA (Perinatal Anxiety & Depression Australia) on 1300 726 306 or visit  for resources translated into 40 languages. 
  • For information and free individual psychological counselling sessions (a maximum of 10 sessions) for expectant and new parents, delivered face-to-face from various locations in NSW, QLD and VIC, or telehealth sessions, visit the . 
  • For LGBTIQ+ support with mental health, contact QLife on 1800 184 527 or visit . 
  • For 24/7 crisis support, call  on 13 11 14. 
  • For telephone and online counselling services specific to men, call Mensline on 1300 78 99 78 or visit

Share