TRUMP: "Bất kỳ thép nào nhập khẩu vào Hoa Kỳ sẽ chịu thuế 25%."
PHÓNG VIÊN: "Còn nhôm thì sao?"
TRUMP: "Nhôm cũng vậy."
Đó là những phát biểu ngắn gọn của Tổng thống Mỹ Donald Trump khi trên đường đến trận Superbowl.
Ông lên kế hoạch áp thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu.
Ông cho biết sẽ có thêm chi tiết trong những ngày tới.
Nhưng Giám đốc điều hành Nhóm Công nghiệp Úc, ông Innes Willox, cho biết chính phủ Úc hiện đang chịu áp lực để đảm bảo được miễn trừ.
"Bây giờ là lúc phải nỗ lực để giúp Úc được miễn trừ khỏi các mức thuế này. Nếu không, đây sẽ là một chi phí đáng kể đối với ngành công nghiệp Úc. Việc đảo ngược quyết định này phải trở thành ưu tiên quốc gia."
Donald Trump đã khẳng định rằng thuế quan sẽ là một phần trong chính sách của ông.
Cho đến nay, ông đã áp thêm 10% thuế đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ.
Các kế hoạch ban đầu nhằm áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada đã bị tạm hoãn ít nhất 30 ngày sau khi cả hai nước đồng ý tăng cường an ninh biên giới.
Nhưng giờ đây, thuế quan không chỉ áp dụng cho quốc gia mà còn mở rộng ra các sản phẩm.
Giảng viên cao cấp tại Đại học New South Wales, ông Scott French, cho biết đây là cách bảo vệ lợi ích của Hoa Kỳ.
Ý tưởng ở đây là bảo vệ việc làm của người Mỹ. Ngành sản xuất thép và luyện nhôm là những ngành công nghiệp cốt lõi, đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế và cơ sở hạ tầng. Hoa Kỳ từng là một trong những nhà sản xuất thép hàng đầu thế giới, nhưng kể từ những năm 1970 đến nay, vị thế này đã dần suy giảm.Scott French
Với trọng tâm là các bang quan trọng.
"Pennsylvania là một bang rất quan trọng, cũng như Ohio và Michigan. Vì vậy, một phần của chiến lược chính trị là bảo vệ ngành sản xuất thép để đảm bảo việc làm tại các khu vực này."
Xuất khẩu sắt và thép của Úc sang Mỹ trị giá 237 triệu USD vào năm 2023, trong khi nhôm đạt gần 317 triệu USD, theo cơ sở dữ liệu COMTRADE của Liên Hợp Quốc.
Và mặc dù có hiệp định thương mại tự do, ông Willox cho rằng điều đó không bảo đảm được gì.
"Úc luôn hy vọng sẽ được miễn trừ dựa trên mối quan hệ kinh tế và an ninh lâu dài với Hoa Kỳ, cũng như hiệp định thương mại tự do. Nhưng một lần nữa, dưới chính quyền Trump, hiệp định thương mại tự do này lại không có nhiều giá trị."
Trong nhiệm kỳ trước của ông Trump, Úc đã đạt được miễn trừ đối với các mức thuế tương tự nhờ cựu Thủ tướng Malcolm Turnbull tận dụng mối quan hệ an ninh với Mỹ.
Ngoài ra, Úc nhập khẩu nhiều hơn từ Mỹ so với xuất khẩu, điều đó có nghĩa là nếu áp thuế trả đũa, Mỹ sẽ chịu ảnh hưởng nhiều hơn.
Lãnh đạo đảng Quốc gia, ông David Littleproud, cho biết đây là trách nhiệm của Thủ tướng để đàm phán một thỏa thuận khác.
"Điều này sẽ gây tổn hại đến nền kinh tế Úc. Chúng ta là một quốc gia xuất khẩu, và đây là phép thử dành cho Anthony Albanese và Kevin Rudd trong việc đảm bảo Úc được miễn trừ. Chúng ta đã đạt được miễn trừ vào năm 2018, và bây giờ là lúc thử thách mối quan hệ và khả năng của họ trong việc đàm phán với Tổng thống Trump. Chúng ta có một câu chuyện thuyết phục – vừa ký một ngân phiếu hơn 500 triệu đô la cho AUKUS."
Thủ tướng Anthony Albanese cho biết các cuộc đàm phán đang diễn ra, và ông đã lên lịch gọi điện với Donald Trump.
"Chính phủ này có thành tích vững chắc trong việc hợp tác với các quốc gia khác để bảo vệ và thúc đẩy lợi ích thương mại của Úc. Chúng tôi sẽ giải quyết bất kỳ khác biệt nào bằng biện pháp ngoại giao và tiếp tục đưa ra lập luận để Mỹ miễn trừ Úc khỏi bất kỳ mức thuế nào đối với thép và nhôm."
Mặc dù thời điểm thông báo gây bất ngờ cho một số người, nhưng ngành công nghiệp đã có sự chuẩn bị, theo ông Warren Pearce từ Hiệp hội Khai thác và Thăm dò Khoáng sản.
Thực tế là chúng tôi đã dự đoán rằng có thể sẽ có một số mức thuế đối với các sản phẩm này. Vì vậy, các công ty đã tìm cách mở rộng quan hệ với các khách hàng khác trên thế giới để dịch chuyển sản phẩm sang thị trường khác.Warren Peace
Ông cho biết dù có miễn trừ hay không, Úc vẫn sẽ chịu ảnh hưởng.
"Nếu Úc được miễn trừ một số thuế quan của Mỹ, thì chúng ta sẽ có lợi thế. Tuy nhiên, chính phủ Úc không thể làm gì nhiều nếu các mức thuế của Mỹ – đặc biệt là nhắm vào Trung Quốc – làm chậm quá trình phục hồi kinh tế của Trung Quốc. Điều đó có nghĩa là nhu cầu đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Úc, như quặng sắt và than, sẽ giảm, và điều này sẽ tác động đến nền kinh tế trong nước."
Tiến sĩ French cho biết Úc vẫn có cơ hội để được miễn trừ khỏi kế hoạch này.
"Ông Trump đã tuyên bố rằng sẽ không có ngoại lệ. Nhưng chúng ta biết rằng với Trump, luôn có chỗ để đàm phán, và ông ấy thích thực hiện các thỏa thuận."
