Cuộc bầu cử liên bang Úc đang đến gần.
READ MORE
SBS Việt ngữ
"Người Úc sẽ có cơ hội”, Peter Dutton.
"Một sự lựa chọn giữa Đảng Lao động, cam kết giải quyết áp lực về chi phí sinh hoạt trong khi xây dựng tương lai của Úc”, Anthony Albanese.
"Và một chính phủ Liên đảng mới, mạnh mẽ để đưa đất nước chúng ta trở lại đúng hướng”, Peter Dutton.
Thế nhưng bạn vẫn có thể có một vài câu hỏi về chính trị Úc.
Trong tập cuối cùng của Voting 101, chúng tôi giải thích Quốc hội Úc là gì và những người có vai trò chính trị lớn là ai.
LISTEN TO
Bầu cử 2025: Hệ thống chính trị hoạt động như thế nào?
SBS Vietnamese
06:16
Trước hết, hệ thống chính trị của Úc có thể được mô tả là chế độ quân chủ lập hiến, được quản lý bởi nền dân chủ nghị viện đại diện.
Phần chế độ quân chủ là do Úc là thành viên của Khối Thịnh Vượng Chung Anh, nghĩa là không có Tổng thống và thay vào đó nguyên thủ quốc gia của Úc về mặt kỹ thuật, là Vua Charles của Vương quốc Anh.
Tôi biết bạn đang nghĩ gì.
"Chúa ban phước cho nhà vua. Chúa cứu rỗi nhà vua!".
Thế nhưng từ khi nào, Úc được cai trị bởi một vị vua?.
Và bạn nói đúng vì Úc là một quốc gia độc lập, đã giành được chủ quyền hoàn toàn, từ Vương quốc Anh vào năm 1986.
Vì vậy bây giờ Nhà vua chỉ đóng một vai trò nhỏ, chủ yếu mang tính biểu tượng thông qua người đại diện của mình là Toàn quyền và trên thực tế, Úc được cai trị bởi 3 cấp chính quyền.
Đó là Quốc hội Liên bang, Quốc hội tiểu bang hoặc lãnh thổ và Hội đồng thành phố địa phương.
Mỗi cấp này có nhiệm vụ khác nhau, nhưng cơ quan ra quyết định cấp cao nhất ở Úc, là Quốc hội liên bang tại Canberra.
Cứ 3 năm một lần, một cuộc bầu cử liên bang được triệu tập và người Úc có thể bỏ phiếu cho các ứng cử viên, đại diện cho họ ở cấp cao nhất đó.
Sau đó, đảng hoặc liên minh các đảng giành được đa số ghế hoặc sự ủng hộ từ đa số thành viên trong cái gọi là Hạ viện sẽ thành lập chính phủ và bổ nhiệm một Thủ tướng.
Nhưng Hạ viện thực sự là gì?. Quốc hội liên bang bao gồm hai viện: Hạ viện và Thượng viện.
"Vì vậy, Thủ tướng được chọn từ Hạ viện và Thượng viện chuẩn nhận".
"Có những quy trình khác nhau ở các viện khác nhau, nhưng cả hai đều là cơ chế thực sự quan trọng để ra quyết định tại Úc”, Kath Gleeson.
Đó là Kath Gleeson, Phó Ủy viên tại Ủy ban Bầu cử Úc, cơ quan độc lập điều hành các cuộc bầu cử liên bang của Úc.
Vì vậy, trên thực tế, để chính phủ liên bang thông qua luật, một dự luật phải được trình lên Hạ viện, thông qua Thượng viện và cuối cùng được Toàn quyền chấp thuận, thay mặt cho Vương quốc Anh.
Trong lịch sử gần đây, quyền kiểm soát đối với chính phủ liên bang đã chuyển đổi qua lại giữa đảng trung tả, Lao động, sang Liên minh Tự do-Quốc gia trung hữu.
Trong tiến trình chuẩn bị cho cuộc bầu cử, Thủ tướng hiện tại Anthony Albanese, người đứng đầu đảng Lao động, đã nêu ra thành tích chính trị của mình cho cử tri.
"Giữ chúng ta khỏi suy thoái, 1,1 triệu việc làm, đưa lạm phát từ 6 phần trăm xuống 2 phần trăm, bảo đảm mức sống của người dân được chăm sóc và không bị tụt hậu, hoàn thành băng thông rộng N-B-N, hoàn thành kế hoạch giáo dục Gonski”, Anthony Albanese.
Trong khi đó lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton, người đứng đầu Liên đảng nói rằng, ông xứng đáng có cơ hội để điều hành đất nước.
"Tôi tin rằng chúng ta có thể đủ khả năng để có một chính phủ đa số, vì hàng triệu người Úc không thể sống nổi trong ba năm nữa của Đảng Lao động”, Peter Dutton.
Tuy nhiên ngoài các đảng lớn, sự ủng hộ dành cho các chính trị gia độc lập và các đảng nhỏ, đã tăng đều đặn trong 40 năm qua theo Viện Úc.
Các đảng nhỏ này bao gồm, Đảng Xanh cánh tả do Adam Bandt lãnh đạo, có bốn dân biểu và 11 Thượng nghị sĩ trong Quốc hội liên bang.
"Sự thay đổi là có thể xảy ra và bước đầu tiên là bỏ phiếu cho người tranh đấu cho bạn, chứ không phải cho những tỷ phú”, Adam Bandt.
Cũng như đảng Một Quốc Gia cánh hữu do Pauline Hanson lãnh đạo, có hai Thượng nghị sĩ.
"Chính sách nhập cư phải phục vụ lợi ích tốt nhất của Úc, bằng cách ưu tiên những người nhập cư từ các quốc gia có nền văn hóa và giá trị tương tự và từ chối nhập cư, đối với những người từ các quốc gia không có nền văn hóa và giá trị tương tự”, Pauline Hanson.
Họ ngồi ở vị trí được gọi là ghế chéo giữa cả hai đảng, tại Hạ viện và Thượng viện và đóng vai trò quan trọng, trong việc soạn thảo và tranh luận về luật.
Tại cuộc bầu cử này, người Úc sẽ bầu ra tất cả 150 thành viên của Hạ viện, cũng như 40 trong số 76 thành viên của Thượng viện.
Các thành viên của Hạ viện, hay còn gọi là dân biểu có nhiệm kỳ 3 năm và đại diện cho các cộng đồng địa phương trên khắp nước Úc.
"Một đơn vị bầu cử là một khu vực địa lý và được đại diện bởi một thành viên của Quốc hội".
"Bây giờ, tất cả các khu vực đó, các khu vực địa lý, đều có quy mô khác nhau, vì mỗi đơn vị bầu cử có số lượng cử tri gần như bằng nhau bên trong nó, vì vậy một thành viên của quốc hội đại diện cho một đơn vị bầu cử”, Kath Gleeson.
Còn với Thượng viện thì hơi khác một chút.
Mỗi tiểu bang có 12 thượng nghị sĩ bất kể quy mô dân số và đối với Lãnh thổ phía Bắc và A-C-T, mỗi nơi đều có hai thượng nghị sĩ.
Các thượng nghị sĩ thường có nhiệm kỳ 6 năm, nhưng được sắp xếp xen kẽ, để khoảng một nửa Thượng viện được bầu, trong mỗi chu kỳ bỏ phiếu.
Đó là những điều căn bản của hệ thống chính trị Úc.
Nếu bạn chưa sẵn sàng, hãy bắt đầu lập kế hoạch về cách bạn sẽ bỏ phiếu trong cuộc bầu cử sắp tới và nếu bạn có thêm bất kỳ câu hỏi nào về việc bỏ phiếu, bạn có thể truy cập aec.gov.au, để tìm hiểu thêm.
Hãy lắng nghe các tập khác của Voting 101 để tìm hiểu xem, bạn có đủ điều kiện bỏ phiếu hay không và lắng nghe hướng dẫn từng bước về cách bỏ phiếu của bạn.
Nhưng cho đến lúc đó... hãy bỏ phiếu vui vẻ!
