Bầu cử Úc: Năng lượng hạt nhân là chìa khóa trong chính sách năng lượng?

A woman in a bright aqua kaftan stands in the middle of a bookstore.

Lorraine Broadley, owner of Twiga Books and Toyworld Gympie, is struggling to keep her businesses open with constantly rising costs. Source: SBS / Thomas Druitt

Hóa đơn tiền điện tăng vọt đã buộc cả hai đảng lớn phải đối mặt trực tiếp với vấn đề chuyển đổi năng lượng của Úc, đưa ra hai giải pháp hoàn toàn khác nhau để giảm giá điện và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Liên đảng đề xuất bổ sung năng lượng hạt nhân vào cơ cấu năng lượng, bao gồm việc xây dựng hai lò phản ứng hạt nhân tại khu vực Queensland.


Hiệu sách Twiga ở Gympie đã vượt qua lũ lụt và đại dịch.

Nhưng chủ cửa hàng, bà Lorraine Broadley, cho biết chi phí vận hành hàng ngày có thể là yếu tố cuối cùng khiến cửa hàng phải đóng cửa.

"Một cửa hàng bán lẻ trung bình tiêu tốn khá nhiều điện, và giá điện của chúng tôi chắc chắn đã tăng lên. Trong ngành sách, biên lợi nhuận ngày càng mỏng dần."

Dữ liệu từ Cơ quan Cạnh tranh Queensland cho thấy giá điện đã tăng 27% đối với các doanh nghiệp nhỏ ở Queensland vào năm 2023, và tăng 29% đối với các gia đình.

Liên đảng đang đưa ra một cam kết táo bạo với cử tri mà họ cho rằng sẽ giúp giảm giá điện, xây dựng các lò phản ứng hạt nhân tại các địa điểm từng là nhà máy nhiệt điện than ở bảy địa điểm trên khắp nước Úc.

Đây là điều mà bà Broadley có thể cân nhắc nếu nó giúp giảm hóa đơn tiền điện.

"Cá nhân tôi không nghĩ đây là một vấn đề lớn. Tôi biết chi phí có thể là một rào cản, nhưng chúng ta cũng không có kết quả tốt với tình hình hiện tại, vì chi phí liên quan đến năng lượng tái tạo đã tăng vọt."

Gympie, cách Brisbane hai giờ lái xe, không xa lạ gì với năng lượng tái tạo.

Khu vực này hiện đang có trang trại năng lượng mặt trời Woolooga rộng 500 ha, với các dự án thủy điện và điện gió lớn đang được lên kế hoạch.

"Một trong những mối lo ngại của chúng tôi ở đây là những trang trại năng lượng mặt trời khổng lồ đang tác động đến môi trường tự nhiên tuyệt đẹp, lấn vào đất nông nghiệp, vào các khu vực dự kiến phát triển. Tôi thực sự cảm thấy chúng ta đang đi quá xa.
Tôi biết áp lực từ biến đổi khí hậu rất lớn, nhưng tôi nghĩ chúng ta thực sự cần một cơ cấu năng lượng cân bằng và tôi sẵn sàng ủng hộ giải pháp hạt nhân.
Bà Lorraine Broadley
Lãnh đạo Đảng Quốc gia, ông David Littleproud, là một trong những người ủng hộ mạnh mẽ cho kế hoạch hạt nhân trị giá 300 tỷ đô la.

"Qua những chuyến đi thực tế, tôi thấy rằng kế hoạch này nhận được sự ủng hộ áp đảo, vì người dân thấy một tương lai không còn cảnh các đường dây truyền tải, các tấm pin mặt trời và tua-bin gió ngổn ngang, nơi công việc chủ yếu chỉ là lau chùi tấm pin mặt trời, và số lượng công việc đó cũng rất ít.

Họ thấy rằng gần 80% số lao động hiện đang làm việc trong nhà máy nhiệt điện than có thể chuyển sang làm trong nhà máy điện hạt nhân, với số lượng việc làm nhiều hơn và mức lương cao hơn.

Đây chính là cơ hội để những cộng đồng này vừa thực hiện cam kết quốc tế, vừa có cơ cấu năng lượng phù hợp."

Liên đảng cho rằng việc bổ sung năng lượng hạt nhân vào hệ thống điện quốc gia sẽ giúp giảm hóa đơn tiền điện và là yếu tố quan trọng để đạt phát thải ròng bằng 0.

Họ cho biết lò phản ứng đầu tiên có thể đi vào hoạt động vào năm 2035, sớm hơn năm năm so với ước tính của cơ quan khoa học quốc gia, CSIRO.

Hiện tại, lệnh cấm năng lượng hạt nhân ở Úc vẫn còn hiệu lực, và cần có sự đồng thuận từ cả hai viện quốc hội để dỡ bỏ lệnh cấm này.

Trong thời gian chờ đợi, ông Littleproud nói rằng Úc vẫn sẽ tiếp tục phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

"Giải pháp ngắn hạn để giảm hóa đơn tiền điện là khí đốt. Vì có thể nhanh chóng đưa khí đốt vào lưới điện."

Tuy nhiên, ông David Littleproud vẫn chưa đưa ra bất kỳ chi tiết nào về thời điểm hóa đơn tiền điện sẽ giảm, hoặc mức giảm cụ thể dưới kế hoạch của Liên minh.

Bộ trưởng Năng lượng Chris Bowen không tin rằng kế hoạch này sẽ giúp giảm giá điện.

"Chính sách của họ, theo các chuyên gia độc lập phân tích, năng lượng hạt nhân quá đắt đỏ nên sẽ đẩy giá điện lên cao hơn."

Tại khu vực bầu cử an toàn của Liên đảng Wide Bay, ý kiến về cách cung cấp năng lượng cho nước Úc vẫn còn nhiều khác biệt.

Một số người ủng hộ năng lượng tái tạo, khi một nửa số gia đình ở Queensland đã lắp đặt hệ thống điện mặt trời.
Trong khi đó, nhiều người cũng sẵn sàng xem xét phương án năng lượng hạt nhân.

Tiến sĩ Paul Williams từ Đại học Griffith cho biết quan điểm của người dân Queensland không hẳn phản ánh tâm lý chung của cả nước Úc.

"Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy phần lớn người Úc phản đối chính sách năng lượng hạt nhân của Peter Dutton, nhưng ở Queensland, tình hình lại khác. Queensland có xu hướng ủng hộ các chính sách của Đảng Bảo thủ, Đảng Tự do Quốc gia, đặc biệt là Peter Dutton.

Ông ấy được yêu thích ở Queensland, đặc biệt là khu vực nông thôn, nơi mà than đá từ lâu đã là huyết mạch của ngành năng lượng tại đây. Vì vậy, tôi có thể thấy cử tri ở những khu vực này nghiêng về chính sách hạt nhân của Peter Dutton."

Nhưng khi mỗi ghế quốc hội đều quan trọng đối với các đảng lớn, việc giành được sự ủng hộ mạnh mẽ cho năng lượng hạt nhân ở thành trì của Liên đảng là yếu tố then chốt cho chiến thắng.

Đồng hành cùng chúng tôi tại và cập nhật tin tức ở 
Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ hay 

Share