Với việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump công bố một số thay đổi trong các lĩnh vực chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, đã có sự không chắc chắn về tương lai của quan hệ đối tác an ninh AUKUS trong nhiệm kỳ lần hai của Trump.
Ông Pete Hegseth, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, tuyên thệ nhậm chức ngày 25 tháng 1
Ông Hegseth năm nay 44 tuổi là một sĩ quan bộ binh cấp úy về hưu và người dẫn chương trình Fox News.
Hai tuần sau lễ nhậm chức, ông đã có cuộc gặp trực tiếp đầu tiên với một đối tác nước ngoài, Bộ trưởng Quốc phòng Úc, Richard Marles.
Ông cho biết Tổng thống Trump ủng hộ sáng kiến mà Úc đã tìm kiếm vào tháng 9 năm 2021 dưới thời chính quyền Biden trước đó.
"Tổng thống rất hiểu biết, ủng hộ AUKUS. Ông ấy nhận ra tầm quan trọng của cơ sở công nghiệp quốc phòng. Khoản đầu tư mà Úc sẵn sàng thực hiện nâng cao năng lực của chúng tôi trong không gian ngầm, mà còn cả các đồng minh và đối tác của chúng tôi. Đây không phải là nhiệm vụ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mà Hoa Kỳ có thể tự mình thực hiện. Nó phải là các đồng minh và đối tác mạnh mẽ, chia sẻ công nghệ, và tàu ngầm là một phần rất lớn của nó. Vì vậy, ông ấy hiểu biết và đánh giá cao sự ủng hộ của ông ấy, và lãnh đạo về chủ đề đó."
Ông Marles xác nhận Úc đã thực hiện khoản thanh toán đầu tiên là $798 triệu la Úc ($500 triệu đô Mỹ) như một phần của thỏa thuận để Hoa Kỳ cung cấp tàu ngầm sử dụng năng lượng hạt nhân cho Úc trong thập kỷ tới.
Richard Marles: Nhưng chúng tôi thực sự vui mừng khi thực hiện khoản thanh toán đầu tiên liên quan đến điều đó. Chúng tôi đã có thể thực hiện được nửa tỷ đô la trong vài tuần đầu tiên của chính quyền Trump.
Pete Hegseth: Tấm séc đã được thanh toán chưa?
Richard Marles: Đã được thanh toán. Nhưng chúng tôi thực sự vui mừng khi được tham gia vào tuần đầu tiên của nhiệm kỳ của ông. Tôi không thể phấn khích hơn về cuộc họp mà chúng ta đang có ngày hôm nay. Và cảm ơn ông đã mời chúng tôi.
Pete Hegseth: Cảm ơn ông và đội ngũ nhân viên đã có mặt ở đây."
Các nhà lãnh đạo của Úc, Anh và Hoa Kỳ đã ký thỏa thuận gọi đây là quan hệ đối tác chiến lược quan trọng nhất trong nhiều thập kỷ, đồng thời nói thêm rằng mục tiêu là thúc đẩy một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở, an toàn và ổn định.
Các điểm nóng bao gồm các tranh chấp liên quan đến Bán đảo Triều Tiên, Biển Đông và Đài Loan.
Thỏa thuận AUKUS sẽ cho phép Anh và Hoa Kỳ chuyển giao vật liệu và thiết bị dành riêng cho tàu ngầm tới các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân trong tương lai của Úc.
Thỏa thuận này đánh dấu lần đầu tiên Hoa Kỳ chia sẻ công nghệ tàu ngầm của mình sau 50 năm. Trước đây, họ chỉ chia sẻ công nghệ với Anh.
Thỏa thuận bao gồm việc cung cấp ba tàu ngầm lớp Virginia từ Hoa Kỳ vào đầu những năm 2030.
Ông Hegseth cho biết Hoa Kỳ đặt mục tiêu giao tàu ngầm đúng hạn.
''Chúng tôi thực sự hy vọng như vậy. Một phần trong những gì Tổng thống Trump cam kết thực hiện là cắt giảm thủ tục hành chính, đầu tư vào cơ sở công nghiệp quốc phòng, bảo đảm rằng chúng tôi ủng hộ các đồng minh và đối tác của mình. Tôi nghĩ đó là điều còn thiếu trong bốn năm qua, và Tổng thống Trump đã chứng minh. Anh sẽ không có kẻ thù tệ hại nhất và không thể nào có đồng minh tốt hơn là điều mà ông ấy giao cho tôi tại Bộ Quốc phòng là khi chúng ta tạo ra những quan hệ đối tác chiến lược này, và chúng ta đầu tư vào chúng - và có sự tham gia. Chúng ta sẽ làm mọi thứ có thể để giúp thực hiện điều đó.''
Ông Marles cho biết ông quyết tâm hoàn thành dự án.
"Đã từng có những thách thức trong quá khứ. Nhưng tất nhiên, đó là lý do tại sao chúng tôi thấy rằng một phần của việc thực hiện điều này là Úc phải đóng góp - như chúng tôi đã làm - cho cơ sở công nghiệp của Hoa Kỳ, được đo bằng hàng tỷ đô la. Chúng tôi được khích lệ bởi sự tiến bộ. Vẫn còn một chặng đường dài phía trước nhưng đây là điều mà chúng ta sẽ cùng nhau thực hiện. Điều này cần phải được thực hiện theo quan điểm của cả hai quốc gia chúng ta. Điều này cần phải được thực hiện theo khía cạnh răn đe ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương - và trên toàn thế giới."
Dự kiến từ năm 2027, Úc sẽ tiếp nhận năm tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân từ Hoa Kỳ và Vương quốc Anh - tại căn cứ hải quân HMAS Stirling ở Tây Úc.
Các tàu ngầm có thủy thủ đoàn chung sẽ thúc đẩy việc khai triển luân phiên các tài sản quốc phòng trong khu vực.
Theo cái gọi là trụ cột thứ hai của thỏa thuận, có một thỏa thuận chia sẻ các công nghệ tiên tiến trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, lượng tử, mạng và siêu thanh.
Những người chỉ trích thỏa thuận này cho biết họ lo ngại về việc mua lại thành phần chạy bằng năng lượng hạt nhân của tàu ngầm, việc gia tăng hoạt động quân sự và vấn đề xử lý chất thải phóng xạ.
Những người khác đã đặt câu hỏi về chi phí và thời gian.
Chính phủ liên bang cho biết họ đang áp dụng cách tiếp cận không phổ biến vũ khí hạt nhân, tạo ra tiền lệ mạnh mẽ nhất cho việc mua lại năng lực tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Chính phủ liên bang dự kiến chi phí mua và vận hành tàu ngầm mới trong 30 năm tới [[đến năm 2055]] sẽ vào khoảng từ 268 đến 368 tỷ đô la*.
Con số này tương ứng với mức tăng 0,15 phần trăm GDP [[tổng sản phẩm quốc nội]] mỗi năm cho ngân sách quốc phòng - trong khoảng thời gian 30 năm.
Đồng hành cùng chúng tôi tại và cập nhật tin tức ở Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ hay
