Sự bất ổn từ những thay đổi và đảo ngược chính sách thương mại nhanh chóng của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dẫn đến niềm tin kinh doanh suy giảm và sự không chắc chắn của các nhà đầu tư.
Ông Trump đã thừa nhận rằng chính sách thuế quan của mình có thể gây ra cái mà ông gọi là “nỗi đau kinh tế ngắn hạn”.
LISTEN TO
Nhà bình luận chính trị: 'Trump không hiểu gì về nền kinh tế hiện đại'
SBS Vietnamese
13/03/202506:43
Ông đã lặp lại quan điểm đó trong một cuộc phỏng vấn trên Fox News vào cuối tuần qua, gây ra đợt bán tháo cổ phiếu toàn cầu trong hai ngày, với hàng tỷ đô la bị quét sạch khỏi thị trường chứng khoán trên khắp thế giới, bao gồm cả ở Úc.
"Đây là một giai đoạn chuyển đổi vì những gì chúng tôi đang làm là rất lớn - chúng tôi đang đưa sự thịnh vượng trở lại Mỹ. Đó là một điều lớn lao. Và luôn có những giai đoạn... Nó cần một chút thời gian. Cần một chút thời gian. Nhưng tôi nghĩ điều này sẽ rất tốt cho chúng ta."
Ông Trump đã giảm nhẹ tác động của đợt bán tháo trên thị trường.
"Tôi không thấy điều đó xảy ra. Tôi nghĩ đất nước này sẽ bùng nổ. Nhưng như tôi đã nói, tôi có thể làm theo cách dễ dàng hoặc cách khó khăn. Cách khó là chính xác những gì tôi đang làm. Nhưng kết quả sẽ tốt hơn gấp 20 lần."
Các nhà phê bình đã gọi đây là một chính sách thuế quan 'đốt cháy trái đất'.
Nhà kinh tế học Larry Summers, cựu Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ từ năm 1999 đến 2001 trong chính quyền Bill Clinton, đã nói với Bloomberg rằng ông thấy có 50-50 khả năng xảy ra suy thoái kinh tế ở Mỹ trong năm nay.
Những mức thuế này giống như một vết thương do cú sốc nguồn cung tự gây ra. Giá cả cao hơn, khả năng cạnh tranh giảm đi vì doanh nghiệp phải trả nhiều hơn cho nguyên vật liệu đầu vào.Nhà kinh tế học Larry Summer
Foreign exchange trader at their desk as Trump wins
Trong tháng đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống thứ hai, Donald Trump đã đưa ra một loạt tuyên bố về thuế quan để khắc phục cái mà ông gọi là sự đối xử không công bằng đối với Mỹ từ các đối tác thương mại, cả bạn lẫn thù.
Ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ là những nước đầu tiên bị nhắm đến, với mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico; và mức thuế bổ sung 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Điều đó đã dẫn đến một cuộc chiến thương mại thực sự, với các mức thuế trả đũa được Canada, Mexico và Trung Quốc công bố.
Ông Trump đã tiến xa hơn nữa, khi Nhà Trắng xác nhận rằng tất cả các quốc gia sẽ phải chịu mức thuế 25% đối với các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu, có hiệu lực từ nửa đêm ngày 12 tháng 3.
Không có ngoại lệ nào, bao gồm cả Úc, được chấp thuận.
Thủ tướng Úc Anthony Albanese cho biết Úc sẽ tiếp tục kế hoạch đa dạng hóa quan hệ thương mại, giảm sự phụ thuộc vào Mỹ; đồng thời cũng có kế hoạch hỗ trợ ngành thép và nhôm trong nước.
Ông nói rằng các quan chức Úc vẫn sẽ tiếp tục vận động để Mỹ bãi bỏ thuế quan này.
Thuế quan và căng thẳng thương mại leo thang là một dạng tự hủy hoại kinh tế. Và là công thức dẫn đến tăng trưởng chậm hơn và lạm phát cao hơn. Người tiêu dùng là những người phải trả giá cho các khoản thuế này. Đây là lý do tại sao Úc sẽ không áp đặt thuế trả đũa đối với Mỹ. Hành động như vậy chỉ làm giá cả ở Úc tăng lên và làm gia tăng lạm phát.Thủ tướng Úc Anthony Albanese
Đã có những khoảng dừng và miễn trừ tạm thời được cấp, bao gồm cả với tỉnh Ontario của Canada, sau khi tỉnh này công bố mức phụ phí 25% đối với xuất khẩu điện sang một số bang của Mỹ.
Thủ hiến Ontario Doug Ford cho biết ông không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đưa ra thông báo này, sau khi ông Trump tuyên bố sẽ tăng gấp đôi mức thuế dự kiến đối với thép và nhôm của Canada từ 25% lên 50%.
Ông nói rằng ông hài lòng vì thuế quan có thể được tạm hoãn khi hai bên sắp xếp một cuộc họp song phương cấp cao để thảo luận các bước tiếp theo.
"Thay vì đi đi lại lại và đưa ra các lời đe dọa lẫn nhau. Cả hai bên đã đồng ý rằng nên giữ cái đầu lạnh. Chúng ta cần ngồi lại và tiến về phía trước."
Chính sự bất ổn do những thay đổi chính sách liên tục này đã khiến các nhà kinh tế điều chỉnh lại dự báo về nguy cơ suy thoái ở Mỹ và các khu vực khác trên thế giới.
David Rosenberg, nhà kinh tế trưởng của Rosenberg Research, đã nói với kênh tin tức kinh doanh BNN Bloomberg của Toronto rằng sự không chắc chắn này làm tăng nguy cơ suy thoái không chỉ ở Mỹ mà còn ở các khu vực khác trên thế giới.
"Tôi nghĩ rằng triển vọng kinh tế vô cùng mờ mịt. Tôi có thể nói rằng chúng tôi đã mô hình hóa các mức độ bất ổn khác nhau, bất ổn kinh tế, bất ổn chính sách, bất ổn thương mại và đưa vào các mô hình của chúng tôi. Nếu sự bất ổn này kéo dài, nó sẽ kéo tốc độ tăng trưởng GDP xuống âm 2% ở cả hai nước Canada và Mỹ. Chính sự không chắc chắn này khiến các doanh nghiệp trì hoãn đầu tư.
Ngân hàng Trung ương Canada biết điều đó. Và nó khiến các gia đình tăng tỷ lệ tiết kiệm phòng ngừa, làm giảm chi tiêu. Vì vậy, ngay cả khi không có gì khác xảy ra, chỉ riêng mức độ bất ổn này sẽ là một gánh nặng cho nền kinh tế trong một thời gian dài."
David Frum, nhà bình luận chính trị Canada-Mỹ, tác giả và cựu người viết diễn văn cho cựu tổng thống George W. Bush, đã nói với đài CBC News của Canada rằng rất khó để hiểu được động cơ thực sự hoặc chiến lược đằng sau chính sách thuế quan của Donald Trump với những thay đổi liên tục.
"Tôi không nghĩ có bất kỳ đảng nào, chứ đừng nói đến Đảng Cộng hòa lại tranh cử với lời hứa sẽ bắt đầu một cuộc chiến thương mại với toàn thế giới. Nhưng thị trường chứng khoán hiểu điều đó và phản ứng bằng sự hoảng loạn."
