Key Points
- Chính đạo luật này từng được sử dụng để biện minh cho việc thiết lập các trại giam giữ người Mỹ gốc Nhật, Đức và Ý trong Thế chiến thứ Hai.
- Các nhóm bảo vệ quyền công dân cảnh báo rằng cách ông Trump áp dụng đạo luật này là một ví dụ "nguy hiểm" về việc lạm quyền hành pháp.
Tổng thống Mỹ Donald Trump một lần nữa gây tranh cãi khi ra lệnh trục xuất hơn 200 người Venezuela đến El Salvador, viện dẫn Đạo luật Ngoại kiều Thù địch, một đạo luật từ thế kỷ 18 được thiết kế cho thời chiến.
Khi các nhóm bảo vệ quyền công dân phản đối và đệ đơn kiện sắc lệnh của ông Trump, một thẩm phán liên bang đã ra phán quyết hoãn lệnh trục xuất trong 14 ngày.
LISTEN TO
Việc Mỹ trục xuất người Venezuela bị cảnh báo là hành động nguy hiểm
SBS Vietnamese
18/03/202505:31
Tuy nhiên, theo các nguồn tin, những người Venezuela bị trục xuất đã ở trên máy bay khi phán quyết được đưa ra.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt khẳng định tổng thống đang hành động trong khuôn khổ quyền hạn hiến định của mình.
"Sự thật là tất cả những gì Tổng thống Trump đang làm đều nằm trong thẩm quyền hành pháp của ông ấy. Ông ấy hành động trong khuôn khổ pháp luật, và toàn bộ chính quyền của chúng tôi sẵn sàng chống lại mọi sự cản trở. Đừng đánh cược chống lại Tổng thống Trump. Tôi tin rằng sự trở lại đầy ấn tượng của ông ấy tại Phòng Bầu dục là minh chứng cho việc ông ấy sẽ chiến thắng trước sự vũ khí hóa hệ thống tư pháp."
Tòa Bạch Ốc cũng khẳng định họ không vi phạm lệnh của tòa án, bởi phán quyết hoãn trục xuất chỉ được ban hành sau khi chiếc máy bay chở những người Venezuela rời khỏi không phận Mỹ.
Chính quyền Trump còn cáo buộc rằng những người bị trục xuất là thành viên của Tren de Aragua, một băng đảng Venezuela khét tiếng với các hoạt động bắt cóc, tống tiền và ám sát theo hợp đồng.
Tuy nhiên, các nhóm bảo vệ quyền công dân vẫn không bị thuyết phục bởi những lập luận này.
Luật sư Lee Gelernt, thuộc Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU), là người đã đứng ra khởi kiện để ngăn chặn động thái của ông Trump.
"Tôi nghĩ chúng ta đang đứng trên một vùng đất vô cùng nguy hiểm. Đây là một trong những hành động bất chấp pháp luật nhất mà chính quyền này từng thực hiện. Nếu chính quyền được phép sử dụng quyền thời chiến bất cứ khi nào họ muốn để trục xuất người, chúng ta sẽ chứng kiến ngày càng nhiều người bị áp dụng Đạo luật Ngoại kiều Thù địch, và ranh giới giữa quyền lực thời chiến với quyền lực trong nước sẽ ngày càng bị xóa nhòa. Tôi không thể nhấn mạnh đủ mức độ quan trọng của việc tòa án liên bang phải ngăn chặn điều này xảy ra."
Chính phủ Venezuela cũng lên án mạnh mẽ hành động của Tổng thống Trump. Trong một tuyên bố chính thức, Caracas chỉ trích việc ông Trump viện dẫn đạo luật này, cho rằng nó gợi nhớ đến "những chương đen tối nhất trong lịch sử loài người, từ chế độ nô lệ đến nỗi kinh hoàng của các trại tập trung phát xít".
Trong khi đó, Tổng thống El Salvador Nayib Bukele lại thể hiện thái độ vui mừng.
Trên mạng xã hội, ông Bukele chế nhạo lệnh cấm trục xuất của tòa án liên bang bằng dòng trạng thái: "Ooopsie... Quá muộn rồi."
Ông Bukele cũng đăng tải một video chuyên nghiệp trên nền tảng X của Elon Musk, ghi lại cảnh những người Venezuela bị áp giải lên máy bay. Đoạn phim còn có hình ảnh quay từ drone, cho thấy hàng dài binh sĩ mặc quân phục tiến bước đều trên đường băng sân bay.
Chúng tôi đã lồng tiếng một số bình luận của ông Bukele trong bản tin này.
"Hôm nay, 238 thành viên đầu tiên của tổ chức tội phạm Venezuela, Tren de Aragua, đã đến đất nước chúng tôi. Họ lập tức bị chuyển đến Trung tâm Giam giữ Khủng bố (CECOT) với thời hạn một năm (có thể gia hạn)."
Ông Bukele cũng đề cập đến chi phí của thỏa thuận này:
"Hoa Kỳ sẽ trả một mức phí rất thấp cho họ, nhưng lại là một khoản phí cao đối với chúng tôi. Tuy nhiên, theo thời gian, những biện pháp này – kết hợp với năng suất lao động của hơn 40.000 tù nhân đang tham gia vào các xưởng sản xuất theo chương trình Không Nhàn Rỗi – sẽ giúp hệ thống nhà tù của chúng tôi tự vận hành. Tính đến thời điểm hiện tại, hệ thống này tiêu tốn 200 triệu đô mỗi năm."
Trong khi đó, các cuộc trục xuất tiếp theo có thể vẫn diễn ra, nhưng kết quả sẽ phụ thuộc vào diễn biến pháp lý.
Cuối tuần qua, một thẩm phán liên bang đã đặt nghi vấn về việc các thành viên băng đảng này có thực sự đáp ứng tiêu chí của Đạo luật Ngoại kiều Thù địch hay không. Theo luật, điều khoản này chỉ có thể áp dụng với các "hành động thù địch" do một quốc gia khác thực hiện và có "tính chất tương đương với chiến tranh".
Luật sư Lee Gelernt nhấn mạnh rằng đạo luật này chỉ từng được sử dụng trong Chiến tranh năm 1812 giữa Mỹ và Anh, cũng như trong hai cuộc Thế chiến.
Ông Gelernt cáo buộc chính quyền Trump đang "coi thường Quốc hội", khi đơn phương áp dụng luật thời chiến vào các vụ trục xuất.
"Có hai vấn đề lớn ở đây. Thứ nhất, ngay cả khi một số cá nhân thực sự là thành viên của băng đảng, đạo luật này không thể được sử dụng đơn thuần cho mục đích nhập cư, bởi Tren de Aragua (TDA) không phải là một chính phủ hay quốc gia nước ngoài. Thứ hai, ngay cả trong trường hợp chính quyền có thể viện dẫn Đạo luật Ngoại kiều Thù địch một cách hợp pháp, thì những cá nhân bị trục xuất vẫn phải có cơ hội chứng minh rằng họ không phải là thành viên băng đảng. Theo những gì chúng tôi nắm được, nhiều người trong số họ, bao gồm cả các nguyên đơn trong vụ kiện của chúng tôi, không hề thuộc TDA. Vì lý do đó, quyết định này hoàn toàn bất hợp pháp."
Bất chấp những phản đối mạnh mẽ từ các nhóm bảo vệ quyền công dân, chính quyền Trump đã đệ đơn kháng cáo đối với lệnh tạm hoãn 14 ngày của Tòa án Liên bang.
