Tổ chức Y tế Thế giới đã lên tiếng báo động, hàng triệu sinh mạng hiện đang bị đe dọa do chính quyền Trump cắt giảm tài trợ.
Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc của WHO, đã nêu rõ những rủi ro một cách rõ ràng.
“Việc đình chỉ hầu hết các khoản tài trợ cho PEPFAR, kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống về AIDS, đã khiến các dịch vụ điều trị, xét nghiệm và phòng ngừa HIV, tại hơn 50 quốc gia phải dừng ngay lập tức".
"8 quốc gia hiện đang bị gián đoạn đáng kể, đối với liệu pháp kháng vi-rút và sẽ hết thuốc trong những tháng tới".
"Việc gián đoạn các chương trình HIV có thể phá hủy 20 năm tiến triển, dẫn đến hơn 10 triệu ca nhiễm HIV và 3 triệu ca tử vong liên quan đến HIV, gấp hơn 3 lần số ca tử vong vào năm rồi”, Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Những con số này thật đáng kinh ngạc và đã có hơn 50 quốc gia đã cảm thấy sốc trước quyết định này, trong đó có 8 quốc gia, Haiti, Kenya, Lesotho, Nam Sudan, Burkina Faso, Mali, Nigeria và Ukraine, đang trên bờ vực cạn kiệt các phương pháp điều trị và cứu sống bệnh nhân H-I-V.
Ngoài ra không chỉ các chương trình H-I-V bị ảnh hưởng, sự gián đoạn này đang lan rộng sang nhiều nỗ lực y tế toàn cầu.
Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo rằng các nỗ lực chống lại bệnh bại liệt, sốt rét và bệnh lao cũng đang gặp rủi ro nghiêm trọng.
“Việc cắt giảm đột ngột nguồn tài trợ của Hoa Kỳ, cũng đang ảnh hưởng đến các nỗ lực xóa sổ bệnh bại liệt, theo dõi sự xuất hiện của các bệnh như cúm gia cầm và ứng phó với các đợt bùng phát dịch bệnh và khủng hoảng nhân đạo".
"Gần 24 triệu người sống trong cuộc khủng hoảng như vậy, có nguy cơ không được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu".
"Hơn 2.600 cơ sở y tế trong 12 cuộc khủng hoảng nhân đạo, đã tạm dừng dịch vụ ít nhất một phần, hoặc sẽ sớm tạm dừng”, Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Đây không chỉ là vấn đề về số lượng, mà còn là vấn đề về mạng sống con người.
Tại Cox’s Bazar ở Bangladesh, trại tị nạn lớn nhất thế giới, việc chẩn đoán và điều trị viêm gan C đã dừng lại.
Giám sát bệnh tật, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và thậm chí cả việc mua sắm vật liệu, hiện vẫn chưa chắc chắn.
Trong khi đó tại Afghanistan, nơi 80 phần trăm các dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu do WHO hỗ trợ, đang có nguy cơ đóng cửa, hơn 220 cơ sở có thể đóng cửa vào tháng 6 nếu không có sự can thiệp khẩn cấp.
Hoa Kỳ từ trước đến nay, luôn là quốc gia đi đầu trong các nỗ lực y tế toàn cầu.
Trong 20 năm qua, các khoản đóng góp của Hoa Kỳ đã giúp ngăn ngừa ước tính, 2,2 tỷ ca mắc bệnh sốt rét và 12,7 triệu ca tử vong.
Nhưng tác động của những khoản cắt giảm này, có thể đảo ngược 15 năm tiến bộ, trong riêng công tác phòng chống sốt rét.
“Hiện nay, nguồn cung cấp các thiết bị chẩn đoán sốt rét, thuốc men và màn chống muỗi đã bị gián đoạn nghiêm trọng do hết hàng, giao hàng chậm trễ hoặc thiếu kinh phí. Nếu tình trạng gián đoạn tiếp diễn, chúng ta có thể chứng kiến thêm 15 triệu ca sốt rét và 107.000 ca tử vong chỉ riêng trong năm nay, đảo ngược 15 năm tiến triển”, Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Trong khi đó mạng lưới phòng xét nghiệm sởi và rubella toàn cầu của WHO, có hơn 700 địa điểm trên toàn thế giới, cũng đang phải đối mặt với nguy cơ đóng cửa.
Sự việc này xảy ra vào thời điểm, các ca bệnh sởi đang quay trở lại Hoa Kỳ.
Ông Tedros thừa nhận rằng Hoa Kỳ đã rất hào phóng trong những năm qua, nhưng cho biết việc cắt nguồn tài trợ một cách đột ngột như vậy, sẽ gây ra hậu quả tàn khốc.
"Chính quyền Hoa Kỳ đã vô cùng hào phóng trong nhiều năm qua và tất nhiên, họ có quyền quyết định hỗ trợ những gì và ở mức độ nào".
"Nhưng Hoa Kỳ cũng có trách nhiệm bảo đảm rằng, nếu họ rút tiền tài trợ trực tiếp cho các quốc gia, thì việc này phải được thực hiện theo cách có trật tự và nhân đạo, cho phép họ tìm các nguồn tài trợ thay thế".
"Chúng tôi yêu cầu Hoa Kỳ xem xét lại việc hỗ trợ cho sức khỏe toàn cầu, điều này không chỉ cứu sống nhiều người trên khắp thế giới, mà còn giúp Hoa Kỳ an toàn hơn, bằng cách ngăn chặn các đợt bùng phát dịch bệnh lây lan ra quốc tế”, Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Không chỉ Liên Hiệp Quốc cảnh báo về những hậu quả nghiêm trọng, khi Hoa Kỳ rút lại các cam kết tài chính của mình, đối với các chương trình nhân đạo và phát triển, Hội Hồng Thập Tự Quốc tế cũng vậy.
Jagan Chapagain, Tổng thư ký Hội Hồng Thập Tự Quốc tế cho biết, vai trò của Hoa Kỳ trong viện trợ toàn cầu là không thể thay thế.
“Chúng tôi tin rằng, vai trò của Hoa Kỳ trong lĩnh vực nhân đạo và phát triển toàn cầu là rất quan trọng, và tôi nghĩ sẽ rất khó để bất kỳ ai thay thế những gì Hoa Kỳ đã làm".
"Vì vậy tôi thực sự hy vọng rằng, thông qua sự tham gia mang tính xây dựng, chúng ta có thể tìm ra một giải pháp cân bằng hơn, để tiến về phía trước”, Jagan Chapagain.
Được biết trong nhiều thập niên, viện trợ của Hoa Kỳ đã hỗ trợ các chương trình y tế quan trọng, cứu trợ thiên tai và giải quyết xung đột trên toàn thế giới.
Nhưng hiện nay với nguồn lực đang thu hẹp, các tổ chức đang buộc phải đưa ra những quyết định đau lòng, quyết định ai sẽ nhận được sự giúp đỡ và ai sẽ không.
“Nếu chúng ta không bám víu vào hy vọng, điều đó sẽ rất khó khăn, vì hầu hết thời gian chúng ta làm là trong tình huống thảm họa, tình huống khủng hoảng, chúng ta luôn chứng kiến cảnh con người đau khổ".
"Tôi có thể nói với bạn rằng, nhiều đồng nghiệp của chúng ta đôi khi phải quyết định, giống như họ đã phải làm trong thời kỳ COVID-19 và nhiều cuộc khủng hoảng khác, rằng chúng ta có thể hỗ trợ nhóm người này, nhưng chúng ta không thể hỗ trợ được, vì nguồn lực không bao giờ là đủ”, Jagan Chapagain.
Trong khi đó, các nhà tài trợ quốc tế đã cam kết viện trợ hàng tỷ đô la cho Syria, nhằm mục đích hỗ trợ ban lãnh đạo mới của nước này đạt được tiến trình chuyển đổi chính trị hòa bình, sau khi Tổng thống Bashar Assad bị lật đổ vào tháng 12.
Dubravka Suica là Ủy viên châu Âu phụ trách Địa Trung Hải.
"Bạn biết đấy, Liên minh châu Âu và các quốc gia thành viên cho đến nay, tôi biết vẫn là nhà tài trợ lớn nhất, chiếm khoảng ba phần tư các cam kết tài trợ".
"Nhưng giờ đây tôi rất vinh dự được thông báo rằng, chúng ta đã cùng nhau cam kết tổng cộng 5,8 tỷ euro tiền tài trợ và cho vay, trong đó 4,2 tỷ euro tiền tài trợ và 1,6 tỷ euro tiền cho vay”, Dubravka Suica.
Bà Suica cho biết, các quốc gia khác cần bù đắp khoản thâm hụt.
"Trong 14 năm qua, Hoa Kỳ đã cung cấp nhiều viện trợ cho người dân Syria, hơn bất kỳ quốc gia nào khác với hơn 18,3 tỷ đô la".
"Chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp một số viện trợ nhất định, theo các chính sách và luật pháp của Hoa Kỳ".
"Nhưng giờ đây chúng tôi cũng hy vọng rằng, các quốc gia khác sẽ giúp gánh vác gánh nặng tài chính, mà Hoa Kỳ đã gánh chịu từ lâu”, Dubravka Suica.
