Đó là một buổi sáng sớm cuối tuần tại Cape Town - và những hành khách này đang leo lên những toa tàu hỏa lịch sử để thực hiện chuyến đi khứ hồi dài 161 km trên chuyến tàu chạy bằng hơi nước Ceres đến Elgin.
Roger Orpen là chủ của khu chợ Elgin Railway Market
Ông cho biết phản ứng của trẻ em khi trải nghiệm tàu hơi nước là vô giá, đặc biệt là vì nhiều trẻ chưa từng nhìn thấy tàu hơi nước ngoài đời.
Điều thú vị nhất khi tàu đến là khi lũ trẻ chạy ra xem. Các bé chưa bao giờ được đứng gần một chiếc tàu hơi nước như vậy, và chúng sẽ làm một màn trình diễn náo nhiệt — tàu hú còi, phun rất nhiều hơi nước, và lũ trẻ thì ùa ra xem. Chúng thậm chí còn hơi giật mình khi nhận ra tiếng động cơ lớn như thế nào — nhưng không, đó không phải động cơ dầu diesel đâu, mà là tàu hơi nước đấy!Roger Orpen
Trong khi một số người thấy đây là điều mới lạ thì một số khác lại thấy nó gợi nhớ về quá khứ.
Hành khách Hans Luijk cho biết việc đi tàu hơi nước đưa ông trở về những năm 1980 khi quân đội Nam Phi tham gia vào cuộc chiến tranh ở Angola.
“Lần cuối cùng tôi đi tàu là khoảng 38 năm trước, khi tôi được gọi nhập ngũ. Đó là chuyến đi từ Wingfield, gần Cape Town, đến Grahamstown — quãng đường khoảng 900 km. Nhưng dĩ nhiên, lúc đó cảm xúc rất lẫn lộn. Còn lần này thì hoàn toàn là cảm giác thư giãn và đầy tính phiêu lưu.”
Chính cảm giác hoài niệm cũng là điều níu chân ông Johan Fourie — năm nay đã 70 tuổi.
Ông Johan từng làm việc cho ngành đường sắt quốc gia từ năm 1971 cho đến khi nghỉ hưu năm 2009 — quãng thời gian ông chứng kiến sự chuyển đổi từ tàu hơi nước sang tàu diesel.
Ông là người lái tàu hơi nước trong giai đoạn lịch sử kể từ năm 2013.
“Tàu hơi nước đã ăn sâu vào máu tôi rồi. Nó luôn là tình yêu đầu tiên của tôi. Tôi luôn nói với vợ rằng, đây mới là 'người vợ đầu tiên' của tôi. Không có gì sánh được với tàu hơi nước cả. Nó như một sinh vật sống vậy. Tôi không biết bạn có nghe lúc nãy khi chúng tôi khó khăn leo lên núi không. Nhưng rồi chậm mà chắc, chúng tôi vẫn vượt qua được. Đó mới là sự sống! Nó không giống tàu diesel — tàu diesel thì vô hồn. Còn thứ này — nó sống động — nó như đang trò chuyện với bạn vậy.”
Nam Phi bắt đầu sử dụng tàu hơi nước từ những năm 1860 và mạng lưới đường sắt đã đóng vai trò quan trọng trong quá trình công nghiệp hoá của đất nước.
Vào thời kỳ đỉnh cao của tàu hơi nước năm 1959, có khoảng 3.300 đầu tàu hơi nước hoạt động tại Nam Phi.
Khi Nam Phi ngừng sử dụng tàu hơi nước vào năm 1992, vẫn còn khoảng 700 đầu tàu đang hoạt động.
Ngày nay, chỉ còn khoảng 20 đầu tàu hơi nước vẫn còn vận hành, bao gồm cả chuyến tàu Ceres service.
Peter Rogers là người đã tổ chức các tour tàu hơi nước ở Nam Phi từ những năm 1980.
Ông cho biết có hai lý do chính khiến Nam Phi sử dụng tàu hơi nước lâu hơn nhiều quốc gia khác.
Hầu hết các tuyến đường sắt đều dùng tàu hơi nước là vì chúng tôi có nguồn than dồi dào trong nước, và trong giai đoạn bị cấm vận, chúng tôi không thể nhập nhiên liệu diesel. Vì vậy, tàu hơi nước tiếp tục được sử dụng cho đến khoảng những năm 1980, khi ngành đường sắt cuối cùng quyết định loại bỏ chúng. Chuyến tàu hơi nước cuối cùng hoạt động trên tuyến Kimberley-De Aar là vào khoảng năm 1992.Peter Rogers
Rock Botha là Giám đốc điều hành của tàu hơi nước Ceres.
Ông cho biết việc duy trì hoạt động tàu hơi nước trong thế kỷ 21 gặp không ít thách thức — trong đó có việc đôi khi phải tự chế tạo các linh kiện thay thế từ đầu.
Nhưng ông khẳng định tất cả đều xứng đáng, vì tình yêu dành cho tàu hơi nước vẫn còn nguyên vẹn.
“Hiện tại ở Nam Phi có nhiều đầu tàu hơi nước hoạt động hơn so với mười năm trước. Vì vậy, có thể nói lĩnh vực này đang phát triển trở lại. Bạn có thể thấy rõ mọi người rất quan tâm đến nó. Ở đâu có tàu hơi nước chạy, ở đó đều kín chỗ. Mọi người yêu thích nó. Người ta vẫy chào, bấm còi xe. Xung quanh tàu hơi nước luôn có một niềm vui mà bạn khó có thể tìm thấy ở nơi nào khác.”
