Sau khi một người khỏi bệnh thủy đậu, virus Varicella-zoster không hoàn toàn biến mất khỏi cơ thể mà ẩn nấp trong các tế bào thần kinh, chờ khi hệ miễn dịch suy giảm virus sẽ tái hoạt động gây ra bệnh giời leo.
Ai cũng có thể bị bệnh giời leo, và nguy cơ bệnh sẽ tăng cao hơn theo các yếu tố như:
- Từ 50 tuổi trở lên.
- Người có hệ miễn dịch suy giảm do bệnh mãn tính, ung thư, tiểu đường, ghép tạng, xạ trị hoặc sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch.
- Người tiếp xúc với người mắc bệnh giời leo hoặc thủy đậu khi chưa từng mắc hai loại bệnh này.
Phòng ngừa bệnh giời leo
Hiện có 2 loại vắc xin giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh giời leo là Zostavax và Shingrix.
Người từ 50 tuổi trở lên nên nói chuyện với bác sĩ gia đình - GP - về việc phòng ngừa bệnh giời leo.
Vắc xin Zostavax được miễn phí theo Chương trình Tiêm chủng Quốc gia dành cho người ở độ tuổi 70. Tiêm chủng bổ sung được cung cấp cho người lớn từ 71 đến 79 tuổi cho đến ngày 31 tháng 10 năm 2023.
Zostavax là vắc-xin chứa virus sống. Hãy nói chuyện với GP để biết loại vắc xin này có phù hợp với quý vị hay không. Những người sau đây không nên tiêm vắc xin Zostavax:
- Người đã bị sốc phản vệ sau khi tiêm bất kỳ liều vắc xin thủy đậu sống nào trước đó hoặc bị sốc phản vệ sau bất kỳ thành phần nào của vắc xin Zostavax.
- Người đang bị suy giảm miễn dịch nghiêm trọng.
- Phụ nữ mang thai.
Tác dụng phụ có thể xảy ra khi tiêm phòng
- Một số tác dụng phụ sau khi tiêm vắc-xin phòng bệnh giời leo bao gồm:
- Đau, đỏ và sưng tại chỗ tiêm
- Đôi khi xuất hiện khối u tại chỗ tiêm (có thể kéo dài nhiều tuần - không cần điều trị)
- Sốt
- Phát ban 5–26 ngày sau khi tiêm chủng, thường ở chỗ tiêm, đôi khi ở nơi khác.
Các phản ứng nghiêm trọng do tiêm chủng rất hiếm xảy ra. Khi tiêm vắc xin Zostavax, rất hiếm khi phát ban toàn thân giống thủy đậu xảy ra khoảng 2-4 tuần sau khi tiêm vắc xin.
Phát ban này có thể là dấu hiệu của phản ứng nghiêm trọng với virus trong vắc xin. Hãy đi gặp bác sĩ và thông báo về việc tiêm phòng Zostavax gần đây nếu quý vị gặp phản ứng này.
Zostavax chỉ có một liều duy nhất. Còn vắc-xin Shingrix gồm 2 liều.
Shingrix là vắc xin không chứa virus sống và an toàn khi sử dụng cho cả người có hệ miễn dịch bình thường và người bị suy giảm miễn dịch.
Năm 2022, vắc xin Shingrix đã được Nhóm Tư vấn Kỹ thuật Tiêm chủng Úc (ATAGI) xác định là có hiệu quả hơn vắc xin Zostavax.
Hiện nay Chương trình Tiêm chủng Quốc gia chưa tài trợ loại vắc-xin này. 2 liều Shingrix tiêm cách nhau từ 2 đến 6 tháng có giá $250 mỗi liều. Nhưng đề xuất tài trợ đang chờ phê duyệt và nếu được thì sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 11 năm 2023.
