CÁC ĐIỂM CHÍNH
- Nếu bạn nhận được đơn thuốc từ bác sĩ, bạn phải đến hiệu thuốc để mua thuốc theo đơn này.
- Dược sĩ cũng có thể cung cấp các dịch vụ kiểm tra sức khỏe tự chọn bao gồm theo dõi huyết áp và đôi khi cũng có thể tiêm vắc-xin.
- Chương trình Trợ giá Dược phẩm (PBS) của Úc được thiết kế để cung cấp quyền tiếp cận với nhiều loại thuốc với giá cả phải chăng – và để nhận được khoản trợ cấp này, bệnh nhân phải là Thường trú nhân Úc và có Thẻ Medicare.
Các hiệu thuốc có nhiều loại thuốc và sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Các hiệu thuốc phục vụ cộng đồng, đôi khi chỉ đơn giản được gọi là nhà thuốc, phục vụ bệnh nhân trong khu vực địa phương, trong khi các hiệu thuốc bệnh viện phục vụ cụ thể là bệnh nhân trong bệnh viện.
Tại Úc, nhiều loại thuốc thông thường - cho dù là thuốc chữa bệnh thông thường hay bệnh mãn tính - đều yêu cầu phải có đơn thuốc của bác sĩ. Sau đó, các đơn thuốc này sẽ được kê tại hiệu thuốc.
Lena Mansour là một dược sĩ ở Melbourne, có kinh nghiệm làm việc tại cả Ai Cập và Úc. Cô đã tận mắt chứng kiến sự khác biệt trong cách thức hoạt động của các hiệu thuốc ở đây so với ở nước ngoài.
“Một số người không biết về một số yếu tố – ví dụ như đơn thuốc có ngày hết hạn, có thể là một năm hoặc sáu tháng kể từ ngày kê đơn, tùy thuộc vào loại thuốc,” dược sĩ Lena nói.
Một tình huống phổ biến khác là bệnh nhân yêu cầu loại thuốc mà trước đó họ đã được bác sĩ kê đơn ở bên ngoài nước Úc.
“Những người khác sẽ đến hiệu thuốc mà không cần đơn thuốc, chẳng hạn như hỏi mua thuốc huyết áp.”
“Loại thuốc huyết áp này được bác sĩ ở nước ngoài kê đơn cho họ. Trong những trường hợp như vậy, tôi giải thích với họ rằng dược sĩ không thể cung cấp loại thuốc này trừ khi bệnh nhân đến với đơn thuốc do bác sĩ ở Úc viết,” bà Lena nói thêm.
Thuốc theo toa
Ở Úc, chỉ có bác sĩ được cấp phép mới có thể kê đơn thuốc, sau đó có thể mua thuốc tại các hiệu thuốc.
Tom Andrew là chủ sở hữu của Captain Stirling Pharmacy ở vùng ngoại ô Perth. Ông giải thích.
“Khi bệnh nhân có đơn thuốc, họ phải xuất trình đơn thuốc đó cho hiệu thuốc.”
“Một số đơn thuốc sẽ được bác sĩ viết tay, một số sẽ được tạo bằng máy tính và in ra, và một số sẽ được gọi là e-script.”
“E-script sẽ là mã mà bác sĩ có thể gửi đến điện thoại di động hoặc email,” ông Andrew nói.
E-scripts are accessible on your phone Credit: Yong Hwee Goh
Tất cả các đơn thuốc ở Úc đều ghi tên hoạt chất trong thuốc đó. Vì vậy, nếu là bệnh nhân, bạn có thể nhận ra chính loại thuốc đó, chứ không chỉ tên thương hiệu.
Dược sĩ có thể sẽ có sẵn nhãn thuộc có thương hiệu lẫn các thuốc hiệu thông thường cho cùng một loại thuốc, có cùng số hoạt chất chính xác cũng giống như thuốc có thương hiệu.
Và cả hai loại này đều đã được cơ quan quản lý của chính phủ thử nghiệm và chấp thuận.
“Trong một hiệu thuốc sẽ có một quầy thuốc nơi dược sĩ sẽ phân phối thuốc. Thường sẽ có một khu vực được chỉ định và có biển báo.”
“Dược sĩ hoặc nhân viên hiệu thuốc có thể cần kiểm tra một số thông tin chi tiết với bệnh nhân trước khi kê đơn thuốc.”
“Một số thông tin chi tiết có thể khá đơn giản như địa chỉ, ngày sinh hoặc tình trạng Medicare của họ.”
“Một số thông tin chi tiết khác có thể bao gồm cân nặng hiện tại - đặc biệt là với trẻ em, liệu đó có phải là thuốc mới không và bệnh nhân có thể muốn dùng nhãn hiệu nào,” ông Andrew bổ sung.
Sau đó, dược sĩ sẽ chuẩn bị thuốc, đảm bảo thuốc được định lượng chính xác cho bệnh nhân.
“Hầu hết các đơn thuốc sẽ được kê trong vòng năm đến ba mươi phút. Một đơn thuốc mới cho một loại thuốc mới và một bệnh nhân mới có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn để cấp phát thuốc so với một loại thuốc cho một bệnh nhân thường xuyên, đã dùng cùng một loại thuốc trong một thời gian dài,” dược sĩ Andrew giải thích.
Phân loại dược phẩm
Tất cả các loại thuốc ở Úc đều được phân loại là hóa chất cần kiểm soát.
Sau đó, mỗi loại thuốc được đưa vào một danh mục, dựa trên mức độ an toàn của thuốc đối với bệnh nhân.
Điều quan trọng cần lưu ý là quyền truy cập vào một số danh mục thuộc nhất định, có thể khác nhau tùy thuộc vào tiểu bang hoặc vùng lãnh thổ mà bạn đang sinh sống.
Dược sĩ Yong Hwee Goh [Yong Hu-wee Go] ở Perth giải thích ý nghĩa của các danh mục.
“Các loại thuốc không cần kê đơn có sẵn bên ngoài hiệu thuốc, tại các địa điểm như siêu thị, cửa hàng tiện lợi và trạm xăng.”
“Thuốc tại hiệu thuốc còn được gọi là Danh mục 2, là các loại bị hạn chế bán trong hiệu thuốc nhưng không cần đơn thuốc.”
“Ở hầu hết các tiểu bang, ngoại trừ Tây Úc, chúng được bán và công chúng tự lựa chọn, nhưng nằm trong phạm vi giám sát của dược sĩ,” dược sĩ Yong Hwee nói.
Sau đó là thuốc theo Danh mục 3 (S3) và Danh mục 4 (S4).
“Thuốc chỉ bán cho dược sĩ – Danh mục 3, không cần đơn thuốc nhưng chỉ được bán theo lời khuyên và sự giám sát của dược sĩ.”
“Lý do là vì chúng có thể có nguy cơ gây ra tác dụng phụ và khả năng sử dụng sai mục đích cao hơn.”
“Ví dụ bao gồm thuốc kháng histamin loại mạnh hơn, có thể gây buồn ngủ, các sản phẩm có chứa pseudoephedrine, thuốc làm giảm hen suyễn và nhiều loại khác nữa.
“Thuốc theo toa – Danh mục 4 yêu cầu phải có đơn thuốc trước khi phân phối và mua tại hiệu thuốc,” bà Yong Hwee nói.
Úc có Chương trình Trợ giá Dược phẩm, hay PBS, là khoản hỗ trợ được thiết kế để cung cấp quyền tiếp cận giá cả phải chăng cho nhiều loại thuốc.
Để nhận được khoản hỗ trợ, bạn phải là Thường trú nhân Úc và hiện tại phải có thẻ Medicare, như ông Andrew giải thích.
Pharmacist Lena Mansour - Image supplied. Pharmacist Tom Andrew – Image supplied. Pharmacist Yong Hwee Goh - Image supplied.
“Chi phí sẽ khác nhau tùy thuộc vào tình trạng ưu đãi của bệnh nhân. Trường hợp bệnh nhân có thẻ ưu đãi thì thuốc PBS sẽ có giá 7 đô la 70 xu cho mỗi lần cung cấp.”
“Một lần cung cấp có thể đủ dùng cho một hoặc hai tháng loại thuốc đó. Đối với bệnh nhân nói chung, lần cung cấp đó được giới hạn ở mức 31 đô la 60 xu.”
“Điều đó có nghĩa là chi phí cho thuốc có thể giống nhau ở bất kỳ hiệu thuốc nào, cho dù đó là ở một thành phố đông đúc hay ở một thị trấn xa xôi hẻo lánh,” dược sĩ Yong Hwee nói thêm.
Úc cũng có thỏa thuận chăm sóc sức khỏe qua lại với một số quốc gia khác.
Điều này có nghĩa là ngay cả khi bạn không có thẻ Medicare của Úc, bạn vẫn có thể mua thuốc của họ với mức giá được trợ cấp của PBS.
Tuy nhiên, không phải tất cả các loại thuốc ở Úc đều được PBS chi trả.
“Những loại thuốc này sẽ được phân phối dưới dạng được gọi là đơn thuốc riêng biệt. Đơn thuốc riêng biệt không được Medicare chi trả nên giá sẽ khác nhau tùy theo từng hiệu thuốc. Mặc dù họ có thể không có Medicare để trợ cấp chi phí thuốc, nhưng những người có bảo hiểm y tế tư nhân sẽ thấy rằng các công ty bảo hiểm thường sẽ trả một phần cho chi phí thuốc đó,” ông Andrew nói.
Pharmacists offer a large range of healthcare services and products. Credit: Yong Hwee Goh
Hơn cả việc chỉ kê đơn thuốc
Yong Hwee giải thích một loạt các dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác mà dược sĩ cung cấp.
“Dược sĩ thường là người tiếp xúc chính với bệnh nhân trong cộng đồng và có thể giúp chẩn đoán và điều trị nhiều tình trạng như cảm lạnh, dị ứng, đau đầu, bệnh chàm, viêm da, mụn trứng cá, đường tiết niệu và nhiễm trùng do nấm—đây chỉ là một vài ví dụ.”
“Dược sĩ có thể tiến hành Đánh giá thuốc tại nhà dựa trên sự giới thiệu từ bác sĩ đa khoa của bệnh nhân (GP).”
“Quá trình này giúp xác định bất kỳ vấn đề nào mà bệnh nhân có thể gặp phải khi dùng thuốc và các khuyến nghị của dược sĩ cho bác sĩ đa khoa của họ để quản lý thuốc tốt hơn,” bà Yong Hwee nói.
Ở một số tiểu bang và vùng lãnh thổ, dược sĩ được phép tiêm vắc-xin, chẳng hạn như vắc-xin ngừa Covid-19 và cúm, đồng thời cấp một số loại thuốc theo toa theo lịch trình - như thuốc tránh thai loại uống, mà không cần phải đến gặp bác sĩ.
Nếu bạn mắc bệnh mãn tính, chẳng hạn như huyết áp cao, bác sĩ có thể kê đơn thuốc cho phép cấp thuốc theo đơn được lặp lại, như dược sĩ Yong Hwee giải thích.
“Một đơn thuốc có thể có chỉ định được dùng lặp lại và điều này cho phép bệnh nhân mua nhiều loại thuốc nhiều lần mà không cần phải cấp đơn thuốc mới mỗi lần.”
“Trong trường hợp này, dược sĩ sẽ cấp một mẫu đơn thuốc được lặp lại, sau đó được đính kèm vào đơn thuốc gốc.”
“Hai bản sao này phải được giữ lại với nhau để tạo thành một đơn thuốc hợp lệ để cấp thuốc mỗi lần,” bà Yong Hwee nói.
Trong một số trường hợp, chẳng hạn như khi một loại thuốc nào đó không dễ có sẵn hoặc cần dùng cho mục đích cụ thể, một số hiệu thuốc như của ông Andrew cũng có thể pha chế thuốc.
Inside a compounding pharmacy Credit: Tom Andrew
“Một số loại thuốc này có thể bao gồm một sản phẩm không có sẵn ở Úc, hoặc là do thiếu hàng hoặc là do không có sản phẩm nào được bán trên thị trường.”
“Hoặc thuốc có thể ở dạng bào chế khác như dạng lỏng cho trẻ em hoặc dạng bột nhão cho chó.”
“Một số loại thuốc có thể cần phải được pha chế để có được liều lượng cụ thể được thiết kế riêng cho bệnh nhân đó,” ông Andrew nói.
Dược sĩ là một dịch vụ chăm sóc sức khỏe quan trọng
Cho dù bạn lo lắng về đứa con ốm yếu của mình hay tình trạng sức khỏe mãn tính của chính mình, việc đến cùng một hiệu thuốc và làm quen với dược sĩ có thể hữu ích trong việc quản lý, chăm sóc sức khỏe của bạn và gia đình bạn.
Đối với Lena, làm việc như một dược sĩ cộng đồng là một sự nghiệp viên mãn, tạo nên sự khác biệt cho cuộc sống của mọi người mỗi ngày.
“Bạn có thể tư vấn cho bệnh nhân về các vấn đề sức khỏe của họ, đưa ra các phương án điều trị khác nhau phù hợp nhất với họ và khuyến khích họ lựa chọn lối sống lành mạnh.”
“Việc hỗ trợ người cao tuổi sắp xếp thuốc men hoặc giúp một bà mẹ chăm sóc đứa con đang ốm và cuối cùng có được giấc ngủ ngon sau một ngày dài, có thể rất bổ ích,” dược sĩ Lena chia sẻ.
Đăng ký hoặc theo dõi podcast Australia Explained để biết thêm thông tin hữu ích và mẹo về việc ổn định cuộc sống mới tại Úc.
Bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc ý tưởng chủ đề nào không? Hãy gửi email cho chúng tôi theo địa chỉ [email protected]
