Key Points
- Kung ang isang kapitbahay ay nagdudulot sa iyo ng problema, ang diretsahang komunikasyon at pribadong negosasyon ay mas mabuting paraan upang tugunan ang isyu kaysa sa isang pormal na proseso sa hukuman.
- Sa Australia, ang mga ahensya ng gobyerno at mga tagapagbigay ng serbisyo sa pagpapasiya sa pagitan ng mga panig ay maaaring mag-alok ng impormasyon at suporta para sa pagresolba ng alitan.
- Tingnan ang lokal na konseho para malaman ang mga patakaran na nauugnay sa iyong reklamo at kung saan maaari kang makakuha ng tulong.
Kahit ikaw ay naninirahan sa isang malaking bahay na may bakuran sa kanayunan, isang apartment sa lungsod, o isang townhouse sa mga labas ng bayan, maaaring magkaroon ng pagkakaiba at alitan sa mga kapitbahay.
Maaaring magkaroon ng mga alitan dahil sa iba't ibang mga kadahilanan kapag malapit na naninirahan ang mga tao sa isa't isa. Ang mga isyu tungkol sa ingay, mga pader, mga hangganan ng ari-arian, mga alagang hayop, mga lumalaking puno, at mga parking ay ilan sa mga karaniwang alitan sa mga kapitbahayan.
Minsan, ang gawain o pagkakamali ng isang kapitbahay ay maaaring maging nakapagdudulot ng abala. Ngunit sa ilalim ng batas ng Australia, hindi sapat na nakakabahala lamang ang isang pag-uugali para ituring itong 'pribadong abala': isang alitan sa pagitan ng dalawang indibidwal.
"Ayon sa karaniwang batas ng Australia, ito ay itinuturing na isang pribadong abala kung ikaw ay hindi maayos na pinapakialaman sa iyong paggamit at kasiyahan ng ari-arian na iyong tinatahanan," paliwanag ni Barbara McDonald, Propesor sa University of Sydney Law School.
"Ang mga alitan sa magkakapitbahay ay nagkakaroon kahit na ang mga tao ay isang kilometro ang layo; maaaring magdala ng ingay ang hangin sa isang bakanteng lugar, o maaaring harangin ng isang kapitbahay ang pagpasok sa lupa ng ibang tao," ang sabi ni Propesor McDonald. Source: Moment RF / Andrew Merry/Getty Images
Paglilitis o Mediation?
Kung hihilingin na ang isyu ay opisyal na resolbahin sa hukuman, ito ay mag-aalala sa ilang mga kadahilanan, kasama na ang kung ang pinag-aawayan mo ay hindi gaanong importante o hindi makatuwiran at ang konteksto ng iyong paligid.
Isang halimbawa na nagpapakita nito ay kung ang isang kapitbahay na nag-aalaga ng mga hayop na nag-aakit ng mga langaw ay maaaring maging isang valid na reklamo.
"Malinaw na hindi ito magiging kaso kung ikaw ay nasa mga lugar ng bukid at pagsasaka, ngunit maaaring maging kaso ito sa isang karaniwang residential na distrito," paliwanag ni Propesor McDonald.
Napakaraming bagay ang umaasa sa antas ng kaginhawahan na maaaring inaasahan sa partikular na lugar ng pamayanan.Barbara McDonald, Professor at the University of Sydney Law School
Sa legal na pananaw, ang pagkuha ng prutas mula sa sanga ng puno na umuusbong sa iyong ari-arian ay hindi lamang isang tuwirang "oo." Sinabi ni Prof McDonald, "kailangan mong magkasundo sa iyong kapitbahay." Credit: sturti/Getty Images
Ang pagpapasiya ng isang alituntunin sa pamamagitan ng hukuman ng korte ay dapat lamang gawing huling hakbang.
Bago gumamit ng legal na aksyon, makipag-ugnayan muna sa iyong kapitbahay nang direkta. At kung hindi umunlad ang sitwasyon, pag-isipan ang pagpapataguyod ng mediasyon. Mayroon ding suporta mula sa mga ahensiya ng pamahalaan tulad ng Community Justice Centres (mag-scroll sa dulo ng artikulo para sa mga pagpipilian sa inyong estado o teritoryo).
"Ang ligasyon ay magastos, tumatagal ng mahabang panahon, at maaaring magdulot ng higit pang hidwaan sa pagitan ng mga tao," sabi ni Prof McDonald.
"Mabuting ideya na sumulat ng magalang na liham sa iyong kapitbahay, upang magkaroon ka ng patunay na nakasulat... at ipabatid na may problema, na nagbibigay sa iyong kapitbahay ng pagkakataon na gumawa ng hakbang. Kung lumala ang sitwasyon, o kung hindi sila kumilos, palaging subukan ang mediasyon."
Si Melissa Haley ang CEO ng Conflict Resolution Service, isang hindi-pangkalakal na tagapagbigay ng mga serbisyong pang-mediasyon na nakabase sa Canberra.
Ang mga pinagkakatiwalaang mediator ay sinanay upang pamahalaan ang proseso sa isang neutral na paraan, tinutulungan ang lahat ng mga partidong sangkot na magkasundo sa isang solusyon. Credit: Keith Berson/Getty Images/Image Source
"At hindi ito isang bagay na maaaring makamit kapag pumapasok ka sa isang labang proseso, kung saan may isang tao na gumagawa ng desisyon base lamang sa mga bagay na ibinigay sa harap nila."
Sinabi ni Haley na ang magandang kalooban at layunin na malutas ang alitan ay mga pangunahing kundisyon para sa lahat ng mga sangkot.
Karaniwan rin na dumalo sa mediasyon ang higit pa sa mga taong direktang sangkot, tulad ng mga adultong anak na sumusuporta sa kanilang mga nakatatandang magulang.
"Ang buong proseso ng mediasyon ay nagdadala sa iyo sa isang punto kung saan maaari kang magsimulang makipag-usap, at aktwal na sumang-ayon sa mga resulta. Isusulat mo ito sa iyong sariling mga salita, upang ang bawat isa ay may pagmamay-ari sa kung ano ang resulta; at dapat magbigay sa iyo ng malinaw na landas kung ano ang gagawin mo sa hinaharap," sabi ni Haley.
May mga paraan upang malutas ang mga alitan sa inyong kapitbahayan nang hindi umaabot sa hukuman. Bago piliin ang isang labang proseso, isaalang-alang ang mediasyon. Credit: Nils Hendrik Mueller/Getty Images/Image Source
Ano ang mangyayari kung marami ang sangkot sa isang alitan?
Ang mga alitan sa kapitbahayan ay maaaring maging mas kumplikado kapag maraming tao na may iba't ibang interes ang sangkot. Karaniwang nangyayari ito sa mga kaso ng mga unit o apartment.
Noong si Chaminda Kiriwattuduwa ay naninirahan sa Sydney, naapektuhan ang kanyang apartment ng tulo mula sa balkonahe ng isang kapitbahay. Isang araw, isang pagsusuri ay isinagawa nang walang paunang abiso sa ibang nangungupahan sa gusali.
"Nangyari ito nang dumating kami sa bahay pagkatapos ng trabaho at ang kisame ay pula, at may pula ring likido na tumutulo mula sa kisame patungo sa sahig. Medyo nakakatakot at hindi namin alam ang nangyayari. Kaya medyo nakakabahala."
Sinabi ni Mr. Kiriwattuduwa na unang nakipag-ugnayan siya sa ahensya ng pamamahala ng property, pero humingi rin siya ng payo mula sa NSW Fair Trading.
Nakakapagod ang proseso ng paghahanap ng solusyon, dahil ang kapitbahay na nagpatupad ng pagsusuri ng tulo ay isa ring miyembro ng strata committee.
"Hindi alam ng ahensya kung sino ang nagpatupad nito [ang pagsusuri]. Lumalabas na isa sa mga miyembro ng strata committee ang nag-initiate nito at dahil dito hindi maaaring magbigay ng abiso ang ahensya sa mga nangungupahan."
"Kaya't kinailangan ng ahensya na matukoy kung sino ang dapat managot sa pag-aayos ng kalituhan na idinulot."
Bagaman ang mga batas ukol sa mga pader ng bakuran ay halos magkatulad sa buong Australia, may mga pagkakaiba-iba ito sa bawat hurisdiksyon. Tiyakin na kumunsulta ka sa iyong lokal na konseho upang malaman kung ano ang umiiral sa inyong lugar. Source: Moment RF / Kinga Krzeminska/Getty Images
Binibigyang-diin ni Melissa Haley na kapag ang resolusyon ng alitan ay nagaganap sa isang komunidad ng mga yunit o apartment, kinakailangan ng pasiya kung paano haharapin ang mga katulad na pangyayari sa hinaharap.
Sa kasong may kinalaman sa alitan sa isang pamayanan, ang isang pagsasagawa ng pangkatang usapan sa tulong ng isang neutral na mediator ay maaaring makatulong sa pagkakasundo ng lahat ng mga kalahok. Credit: SDI Productions/Getty Images
"Makakakita kayo ng mga serbisyong mediasyon sa buong Australya, ang iba ay pribado at ang iba naman ay may suporta mula sa pamahalaan, ngunit ang inyong konseho ang magkakaroon ng impormasyon tungkol dito. Bukod pa riyan, mayroon ding mga serbisyong legal aid."
Sinabi ni Haley, may isang simpleng hakbang na maaaring gawin ng sinuman upang maiwasan ang mga alitan sa pamayanan.
"Laging sinasabi ko sa mga tao, magpakilala kayo sa inyong mga kapitbahay, sa simula pa lang ng inyong paglipat sa bagong tahanan.
"Ito ay hindi ibig sabihin na dapat maging magkaibigan kayo, ngunit ang pagpakita ng kabaitan at pagpapakilala sa inyong sarili ay magiging malaking tulong sa pangmatagalang pagkakasundo."
Ang pagkakaroon ng kahit kaunting komunikasyon sa inyong kapitbahay ay nakakatulong upang maiwasan ang mga pagkakamaling nauuwi sa hidwaan at alitan. Credit: AJ_Watt/Getty Images
