ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးအံၤ မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ်, ကျဲ, တိၤ, သီခါဖၠၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလီၢ်, သရိာ်ဒီး ပှၤမူးစလ့းဖိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလီၢ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲကမျၢၢ်တၢ်ဆဲးကျိးတဝၢအဖီခိၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးကဲထီၣ် တၢ်လီၤပှီၢ်, ဟးဂီၤ, ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် ဟီၣ်, ဃ့ၢ်ကိးပသူ တၢ်ဂီၤဒီး တၢ်ဂီၤမူသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်တီၣ်ဖျါထီၣ်အီၤအါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
Photo: CJ
ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးအံၤ စးထီၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲ ကီၢ်ပယီၤတၢ်ဆၢကတီၢ် မုၢ်ဆါခီ ၁၂နၣ်ရံၣ် အခိၣ်အဃၢၤန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးအံၤ စးထီၣ်သးဖဲ ကီၢ်ပယီၤခၢၣ်သး စကဲဝ့ၢ် ဒီး မ့ၢ်ကွၢ်လၢ တၢ်ထိၣ်ဒွး ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝဲၤလီၢ် အတၢ်ပာ်ဖျါန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးအံၤ အဂံၢ်ဆူၣ်ဝဲဒၣ် ၇.၇ မဲကနံးကၠူး အဃိ မ့ၢ်ဝဲဟီၣ်ခိၣ်ဟူးအဂံၢ်သဟီၣ်လၢအဆူၣ်သပှၢ်ပှၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးတၢတဘျီကဲထီၣ်ဝံၤ အမံးနံး ၁ဝဘျဲၣ်အလီၢ်ခံန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးပိာ်ထွဲထီၣ်ကဒီးတဘျီ လၢအဆူၣ်အိၣ်ဝဲ ၆.၇ မဲကနံးကၠူး န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အလီၢ်ခံ ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးပိာ်ထွဲထီၣ်အသးအိၣ်ဝဲ ၅ခါန့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါမးရှး ၂၉သီအနံၤ Reuters တၢ်ကစီၣ်သန့အပူၤပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤတၢ်ကစီၣ်ဝဲၤကျိၤစံးဝဲဒၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးအဃိ ပှၤသံနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်လံ ၆၉၄ဂၤဒီး ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်အါန့ၢ် ၁,၆၇ဝ န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ပယီၤ ဝ့ၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ် ခံဖျၢၣ်တဖျၢၣ် မါဒလ့ဝ့ၢ်န့ၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိၣ်ဘၣ်ထံး လီၤပှီၢ်ဟးဂီၤ အိၣ်ဝဲအါတကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးဒီးကီၢ်ပယီၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်န့ၣ် Marie Manrique လၢအမ့ၢ် International Federation of Red Cross ထံရုၤကီၢ်ဂၤ ဂာ်တဲာ်ဂီၤကရူၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအခိၣ်ဒိၣ် စံးဝဲဒၣ်, “တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တခါလၢတၢ်ကဘၣ်နၢ်ပၢၢ်အီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ အတမ့ၢ်ထဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ဖးဃဲၤထီၣ်ဒီး ဟူးဝးထီၣ်, တဲၤထီၣ် အဲးထီၣ်သးဘၣ်, ကမျၢၢ်အိၣ်ဆိးတၢ်သူၣ်ထီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် လီၤပှီၣ်ဟးဂီၤဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်ထံးဟးဂီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ကျဲမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, တိၤသ့ၣ်တဖၣ်, ကမျၢၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်. အခဲအံၤန့ၣ် ပသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်လၢ ထံတမၢၢ်ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သး, ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်ဝဲထံတမၢၢ်ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ်လီၤ.”
ခဲကနံၣ်အံၤ ထံရုၤကီၢ်ဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ဆှၢဃီၤလံ အဝဲသ့ၣ်ပှၤမၤစၢၤတၢ်ဖိဆူကီၢ်ပယီၤ ဒီးတနီၤန့ၣ်လဲၤတုၤဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢနဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ် အပှၤကတိၤတၢ်ပၢ Stéphane Dujarric စံးဝဲဒၣ် ခဲကနံၣ်အံၤ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်လံအသးလၢ ကဟ့ၣ်လီၤ ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“လၢကဟ့ၣ်လီၤတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ် ပကရၢကရိထီၣ် ပကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လံ. ပှၤလၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်အနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ် ပဃုထၢပာ်ဖှိၣ်အီၤလံ. ဒ်သိး ပဟံးစုနဲၣ်ကျဲ တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ် ကန့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢကျိၤကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်အဂီၢ် ပဃုထၢပာ်ဖှိၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်လီၤ ပှီၢ်ဟးဂီၤဒီး ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူအတၢ်လိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်. ... ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးကဲထီၣ်ဝံၤ တၢ်က့ၤမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ တၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်မၤစၢၤလၢတၢ်လိၣ်ဘၣ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပဝဲ ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤ ပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်အခိၣ်, Mr. Tom Fletcher ဟ့ၣ်လီၤဆိပာ်လံဝဲဒၣ် ကျိၣ်စ့ အမဲရကၤ ဒီလၣ် ၅ကကွဲၢ်လံန့ၣ်လီၤ.”
he powerful quake has killed 140 people and counting, while destroying infrastructure, homes and transport networks. Source: SIPA USA / Teera Noisakran
ပှၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အါတက့ၢ်မ့ၢ် ပှၤကီၢ်ပယီၤ သုးလီၢ်ကျဲပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
