ဖဲပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိး ပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်မဲာ်ဆှးလၢအအိၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ်အပူၤဒီး လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုတနီၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်တြီတံာ်တာ်အဒိၣ်ကတၢၢ် လၢတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ပှၤက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤ ဆူၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
Speak My Language တၢ်ကရၢကရိ, ပှၤက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤဘၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ, ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤမူဒါခိၣ်, Vanessa Papastavros တဲဘၣ်ဝဲ SBS Examines လၢ, “အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါလၢ တၢ်မၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်တဟံးန့ၢ်အီၤဘၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်အကဟဲစိာ်န့ၣ် တၢ်မဲာ်ဆှးလၢအဝဲသ့ၣ်အနီၣ်ကစၢ်အလိၤန့ၣ်လီၤ.”
အဝဲစံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်, “ပှၤလၢအကွၢ်ထွဲ ပှၤနီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤ တဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်, အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် တြီဝဲ ပှၤနီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ် အတၢ်လဲၤနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲ ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ ခီဖျိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကတူၢ်ဘၣ်တၢ်မဲာ်ဆှးလၢ ပှၤတဝၢအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အကျါအဃိန့ၣ်လီၤ.”
Mark Tonga, လၢအမ့ၢ်ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးဟဲန့ၢ်လၢ Fiji တဂၤစံးဝဲဒၣ်, ဖဲလၢအဝဲအပျိၢ်ဃံဘၣ်ဒိဒီး နီၣ်ခိသံတခီပၤဝံၤအလီၢ်ခံ အတံၤသကိးတဖၣ် တၢ်ရ့ဒီးအီၤန့ၣ်လီၤဆီထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်အခါ ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်.”
နာ်သက့အဝဲစံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢ အဝဲတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအံၤတမ့ၢ်တၢ်လၢအထုးကွံာ်အီၤဆူတၢ်လီၢ်ခံတခါဘၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်ခီဖျိလၢ တၢ်နုာ်လီၤမၤန့ၢ်တၢ် အကျိၤအကျဲသ့ၣ်တဖၣ်တအိၣ်လၢပှဲၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
ဟီၣ်ခိၣ်အံၤအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်, တမ့ၢ်ပအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်ဘၣ်.
“ဖဲနအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ထီတဖျၢၣ်အခါ, ဒီး နအိၣ်ဒီးပှၤကညီလဲၤနုာ်လီၤဟးထီၣ်, နကတဲလၢ အိ— ပှၤက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် အတဟဲဖဲအံၤဘၣ်. တံၤသကိးသ့ၣ်တဘၣ်ဆိကမိၣ်ဒ်န့ၣ်တဂ့ၤ, ပကလဲၤနုာ်လီၤဝဲဖဲန့ၣ်လီၤ!”
လၢပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိး က့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤဘၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ် လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအဂၤတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိး ဆူၣ်ချ့တၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတမံၤ လၢအဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ မ့ၢ်ပှၤတဂၤအံၤ အကသံၣ်ကသီတၢ်လိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ကလီၤလၢအီစထြ့အပှၤတဝၢကျိၣ်စ့ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ
Dr Jan Gothard လၢအမ့ၢ် ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိး ပှၤသုးကျဲၤတၢ်လၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤ လၢအဖိးသဲစးတဂၤဒီး ပှၤဂဲၤလိာ်တၢ်လၢ ပှၤက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤဘၣ်အဂီၢ်တဂၤစံးဝဲဒၣ် ဆူၣ်ချ့တၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်ကွၢ်တလီၤတၢ် တၢ်ပဲၤဖးတၢ်အဒူၣ်အဆၢတခါန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “တၢ်အံၤဒုးကဲထီၣ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး က့ၢ်ဂီၤ ဆူၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်တဂၤ တူၢ်ဘၣ်ဒ်သိး တၢ်ပာ်လီၤတဲာ်ကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်အံၤဆှၢစ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ကစီၣ်ဆူပှၤတဝၢအအိၣ်, လၢအစံးဝဲဒၣ် ပှၤလၢနီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤလၢပှဲၤဘၣ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ဝံတၢ်ယိာ်ဃၢလၢပှၤတဝၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
SBS Examines တၢ်ပာ်ဖျါအကူာ်အံၤဃိထံသ့ၣ်ညါဝဲ ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိး လၢအနီၣ်ခိက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤလၢပှဲၤဘၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်တာ်တၢ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤဆီ ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
