Cuộc phỏng vấn của SBS với ba cựu thuyền nhân: Nguyễn Thị Thủy (Mỹ), Lý Như Hà (Thụy Sĩ) và Thiên Kim (Úc). Họ đều là những thuyền nhân từng trải qua hành trình vượt biển đầy gian nan và sống trong trại thanh lọc ở đảo Bidong trước khi được định cư tại các quốc gia khác nhau.
LISTEN TO
Hội ngộ Bidong 2025: Cuộc tương phùng đầy xúc động, ký ức, tri ân và tương lai
SBS Vietnamese
18/03/202515:29
'Còn đây nước mắt, nụ cười'
Hơn 250 người tị nạn Bi Đông từ khắp nơi trên thế giới đã tụ họp tại Melbourne, Úc, trong sự kiện Hội Ngộ Bi Đông 2025. Sự kiện kéo dài ba ngày này không chỉ là dịp để ôn lại những ký ức xưa cũ mà còn là cơ hội để tri ân những quốc gia đã cưu mang thuyền nhân Việt Nam.
Trong những năm cuối thập niên 1970 và đầu 1980, hàng trăm nghìn người Việt Nam đánh cược mạng sống để tìm kiếm tự do sau biến cố năm 1975. Họ lên những con thuyền nhỏ bé, đối mặt với sóng gió đại dương, đói khát, bệnh tật và thậm chí là hải tặc.
Đảo Bidong, một hòn đảo nhỏ ngoài khơi Malaysia, trở thành điểm dừng chân tạm thời của nhiều người trước khi được định cư tại các nước thứ ba.
Những câu chuyện về tình đồng hương, sự giúp đỡ lẫn nhau trên đảo Bidong, hay những khó khăn khi bắt đầu cuộc sống mới tại các quốc gia trên khắp thế giới được kể lại trong nước mắt và nụ cười.
Bên cạnh những câu chuyện cá nhân, buổi hội ngộ cũng có các hoạt động văn nghệ, trình diễn áo dài truyền thống, và những món ăn đậm chất Việt Nam, mang đến cảm giác thân thuộc như một phần của quê hương được tái hiện trên đất Úc.
Vietnamese refugees at the Pulau Bidong refugee camp in Malaysia. This camp has about 36,000 Vietnamese refugees. Credit: (Archived) /UN Photo/John Isaac, 1 August 1979
Nơi quá khứ và hiện tại gặp nhau
Cựu thuyền nhân Nguyễn Thị Thủy, một người tham dự từ Mỹ, chia sẻ: "Tôi đã định cư tại Mỹ được 44 năm. Nhóm chúng tôi từ Mỹ có 18 người, khi gặp lại các anh huynh trưởng ngày xưa trong đoàn Thanh Thiếu Niên Thiện Chí Babong, tôi như được sống lại những ký ức tuổi trẻ."
Bà Thủy cũng gửi lời tri ân đến nước Mỹ, nước Úc và các quốc gia đã mở rộng vòng tay đón nhận thuyền nhân:
"Cám ơn nước Mỹ đã cứu mang chúng tôi. Cám ơn nước Úc và các nước khác đã bảo trợ những người tị nạn từ các trại tị nạn, đặc biệt là trại Bidong."
"Tôi bay từ Sydney tới Melbourne vào trưa hôm qua, được ban tổ chức đón và đưa về trại bằng xe buýt. Khi tới nơi, tôi tham gia sinh hoạt cùng mọi người, thật sự cảm động khi xem lại những đoạn phim tài liệu về thời kỳ đóng cửa trại", bà Thủy nói với SBS.
Tôi hiểu hơn về những khó khăn mà đồng hương phải đối mặt và thấy biết ơn vì ngày hôm nay chúng tôi có thể hội tụ cùng nhau.Nguyễn Thị Thủy, cựu thuyền nhân định cư ở Mỹ
Hơn 70% người tham dự đến từ Úc, vì đây là nơi tổ chức sự kiện. Nhóm từ Mỹ có 18 người, ngoài ra còn có người từ Thụy Sĩ và Việt Nam.
Bà Thủy nói: "Tôi bất ngờ khi thấy một cặp vợ chồng từ Việt Nam cũng có mặt. Điều đó cho thấy sự kiện này có ý nghĩa đặc biệt đối với cộng đồng thuyền nhân trên toàn thế giới."
Những hoạt động trong ba ngày hội trại bao gồm các buổi giao lưu, chiếu phim tư liệu, các buổi chia sẻ về cuộc sống sau khi rời trại tị nạn. "Tôi cảm thấy tất cả chúng tôi đều là người một nhà. Khi gặp lại bạn bè cũ hay làm quen với những người mới, cảm giác rất gần gũi, thân thuộc," bà Thủy chia sẻ.
Vietnamese refugees being interviewed by United States immigration officials at the Pulau Bidong refugee camp in Malaysia. This camp has about 36,000 Vietnamese refugees. Credit: UN Photo/John Isaac
Dù gặp không ít khó khăn, bà Thủy luôn biết ơn cuộc đời: "Tôi dòm lên thấy mình thua nhiều người, nhưng dòm xuống thấy mình hơn rất nhiều người khác. Tôi đã có một cuộc sống bình an, đầy đủ và viên mãn, dù hành trình không hề dễ dàng."
Bà Lý Như Hà, một thuyền nhân từ Thụy Sĩ, cũng có mặt tại hội ngộ và kể về hành trình đầy đau thương của mình với SBS.
"Năm 1989, tôi cùng chồng và ba con vượt biên. Không may, chồng tôi mất khi chúng tôi chỉ mới đến trại tị nạn được bốn tháng.
Khi đó, con gái lớn của tôi chỉ mới tám tuổi, con giữa bảy tuổi, con út hai tuổi. Tôi may mắn được Thụy Sĩ bảo trợ và đã gây dựng lại cuộc sống từ đó."
Bà Hà xúc động khi tưởng niệm những thuyền nhân đã bỏ mình trên biển:
Trong những ngày trại, chúng tôi có những phút giây tưởng nhớ những người không may mắn đến được bến bờ tự do.Lý Như Hà, cựu thuyền nhân định cư ở Thụy Sĩ
"Hành trình tị nạn không chỉ là câu chuyện của riêng tôi, mà là của hàng chục ngàn người Việt trên khắp thế giới."
Đêm trại thắp nến tưởng nhớ những thuyền nhân không may bị bỏ lại giữa biển khơi... đã gây xúc động với nhiều người tham dự. Một bên là sóng biển, một bên là tình người và nỗi lòng nhớ thương, tiếc nuối vô hạn. Credit: supplied
'Bidong là nơi tái sinh cuộc đời tôi'
Bà Thiên Kim, một cựu thuyền nhân Bidong, hiện là nghị viên Hội đồng thành phố Brimbank, Úc. Hành trình vượt biên đầy gian nan năm xưa đã giúp bà có được cuộc sống hôm nay, nhưng những ký ức về Bidong vẫn luôn in sâu trong tâm trí.
Với bà Thiên Kim, Bidong không chỉ là một trại tị nạn mà còn là nơi mang lại cơ hội tái sinh giữa cái chết và sự sống.
Tham gia hội ngộ thuyền nhân Bidong lần thứ hai, nghị viên Thiên Kim xúc động khi gặp lại những người đồng cảnh ngộ từ khắp nơi trên thế giới.
"Dù có những người tôi chỉ gặp lần đầu, nhưng tôi nhanh chóng cảm thấy gần gũi, thân thiết bởi cùng chung một hành trình tìm tự do.
Nghị viên, thuyền nhân Thiên Kim Trương trong sự kiện Hội ngộ Bidong 2025 Credit: supplied
Sau hàng chục năm định cư, những thuyền nhân Bidong giờ đây đã xây dựng một cuộc sống vững chắc, có sự nghiệp, gia đình hạnh phúc và đóng góp cho xã hội. Dù xuất phát điểm đầy thử thách, họ không ngừng vươn lên, nỗ lực để con cháu có tương lai tươi sáng hơn.
Bà Thiên Kim chia sẻ, chính những ký ức về Bidong là động lực giúp bà và nhiều thuyền nhân khác tiếp tục phấn đấu, không chỉ thành công cho cá nhân mà còn cống hiến cho quê hương thứ hai.
