Tổng thống Donald Trump đã áp mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu, khi ông tìm cách đặt ngành công nghiệp Mỹ lên hàng đầu.
Việc này diễn ra bất chấp một cuộc điện đàm vào phút chót với Thủ tướng Úc Anthony Albanese, người tìm cách đảm bảo một sự miễn trừ đặc biệt.
"Tổng thống Mỹ đã đồng ý rằng một ngoại lệ đang được xem xét, vì lợi ích của cả hai nước chúng ta."
Ngay sau đó, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp. Không có ngoại lệ nào cả.
"Bảo vệ ngành công nghiệp thép và nhôm của chúng ta là điều bắt buộc. Hôm nay tôi đang đơn giản hóa thuế quan của chúng ta đối với thép và nhôm để mọi người có thể hiểu rõ chính xác điều đó nghĩa là gì. Đó là 25% không có miễn trừ hay ngoại lệ nào cả. Tất cả các nước, không quan trọng từ đâu đến; tất cả các nước", ông Trump ra thông báo.
Đây là tin lo ngại đối với doanh nghiệp Úc, Hội đồng Khoáng sản Úc nói rằng các mức thuế này sẽ có những tác động tiêu cực đáng kể.
Cơ quan công nghiệp đầu ngành này cho biết họ đang làm việc chặt chẽ với Bộ Thương mại và Ngoại giao để đánh giá các rủi ro và tác động.
Giám đốc điều hành của Nhóm Công nghiệp Úc, Innes Willox, gọi các mức thuế của Trump là một "cú tát vào mặt".
"Điều này hoàn toàn bất ngờ, khi Úc cũng bị ảnh hưởng, bất chấp những nỗ lực hết mình của các nhà đàm phán Úc để xin miễn trừ. Bây giờ, công việc khó khăn bắt đầu để đưa Úc ra khỏi các mức thuế này. Nếu không, sẽ có những chi phí đáng kể đối với ngành công nghiệp Úc."
Úc trước đây đã từng được miễn trừ, khi ông Trump áp đặt các mức thuế tương tự trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, dưới thời Thủ tướng Malcolm Turnbull.
Nhưng sau cuộc gọi của ông Albanese với Tổng thống Trump, ông Turnbull nói với ABC rằng lần này có thể không thể đạt được miễn trừ.
"Có thể Trump quyết tâm áp đặt mức thuế này cho mọi quốc gia, bất kể thế nào, trong trường hợp đó, sẽ không thể đạt được miễn trừ.
Điều duy nhất mà Thủ tướng Úc có thể làm là sử dụng tất cả các kỹ năng vận động của mình, giữ vững lập trường và bảo vệ lợi ích quốc gia Úc, nhưng đừng huyễn hoặc rằng có bất kỳ sự ưu ái nào từ Washington đối với Úc.Cựu thủ tướng Malcolm Turnbull
Khi Canberra tiếp tục thúc đẩy một sự miễn trừ về thuế quan, một yếu tố quan trọng đang nghiêng về phía Úc: Úc có thâm hụt thương mại đáng kể với Mỹ.
Điều đó có nghĩa là giá trị hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu từ Mỹ lớn hơn giá trị xuất khẩu của chúng ta.
Từ góc nhìn của Donald Trump, đó là một điều tốt.
Đây là những gì tổng thống Mỹ phát biểu sau khi nói chuyện với Thủ tướng Albanese hôm nay:
"Tôi vừa nói chuyện với ông ấy, chúng ta có thặng dư với Úc, một trong số ít quốc gia, lý do là họ mua rất nhiều máy bay. Úc khá xa xôi, và họ cần rất nhiều máy bay, thực sự, chúng ta có thặng dư. Đây là một trong số ít quốc gia mà chúng ta có thặng dư, và tôi đã nói với thủ tướng Úc rằng đó là điều mà chúng tôi sẽ xem xét kỹ lưỡng."
Trong khi đó, các nhóm công nghiệp cảnh báo rằng thuế quan đối với thép và nhôm sẽ có tác động tiêu cực với sản xuất công nghiệp. Hơn thế nữa, có khả năng ảnh hưởng lan rộng đến chuỗi cung ứng quốc phòng, công nghệ và sản xuất tiên tiến.
Có lẽ ảnh hưởng quan trọng hơn sẽ là với Trung Quốc, thị trường xuất khẩu lớn nhất của quặng sắt Úc, được sử dụng để sản xuất thép, và là một nguồn doanh thu lớn cho ngân sách liên bang.
Ông Trump đã áp một mức thuế riêng biệt, toàn diện 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào đầu tháng này.
Nhưng trong các trường hợp khác, ông Trump đã rút lại và sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán.
Ông đe dọa mức thuế 25% đối với Canada và Mexico nhưng đã tạm dừng sau khi các nước láng giềng này đồng ý làm nhiều hơn để giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp.
Điều này, cùng với lời hứa "xem xét kỹ lưỡng" với lập luận của Anthony Albanese hôm nay, có thể mang lại hy vọng cho Úc.
Tuy nhiên, việc đảm bảo một sự miễn trừ có thể mất thời gian.
Chính phủ Turnbull trước đây đã mất vài tháng để đạt được một sự miễn trừ thuế từ chính quyền Trump đầu tiên.
Lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton xác nhận ông đang cố gắng giúp đẩy nhanh quá trình này, nói rằng các mức thuế của Trump có nguy cơ làm tổn hại đến liên minh Mỹ–Úc.
"Chúng ta đã chiến đấu cùng nhau hơn một thế kỷ với Mỹ. Họ rõ ràng là một phần của thỏa thuận Five Eyes. Có mối liên hệ quan trọng giữa con người với con người đã kéo dài qua nhiều thế hệ thông qua các thỏa thuận khác nhau mà chúng ta có trong lĩnh vực thương mại, khoa học và nhiều lĩnh vực hợp tác khác."
Về phần mình, Thủ tướng Úc chỉ ra thành công của chính phủ Lao động trong việc chấm dứt các mức thuế của Trung Quốc đối với hàng hóa Úc như bằng chứng rằng chính phủ có thể đạt được kết quả khả quan.
"Những gì tôi hình dung là tiếp tục hành động, phản ứng một cách ngoại giao. Đó là cách bạn đạt được kết quả. Chính phủ của tôi có một thành tích trong việc đạt được kết quả vì lợi ích quốc gia của Úc. Tôi sẽ tiếp tục làm như vậy."
Một điệu nhảy ngoại giao tinh tế với một đồng minh quan trọng, nơi không có chỗ cho các bước đi sai lầm.
