Cư dân vùng ngoại ô New South Wales Belinda Bremner luôn muốn đi du lịch Trung Quốc. Bà hy vọng được chiêm ngưỡng Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc khi ghé thăm một người bạn thân đang làm việc tại Bắc Kinh.
Nhưng bà Bremner gặp khó khăn khi xin thị thực du lịch đến Trung Quốc.
“Quy trình nhiêu khê lắm, tôi phải điền nhiều thông tin chi tiết vào giấy tờ. Nhưng bất lợi lớn nhất đối với tôi là tôi sống cách Sydney khoảng bảy tiếng rưỡi. Để xin visa, tôi phải đến Lãnh sự quán Sydney để phỏng vấn, không có lựa chọn để phỏng vấn qua điện thoại, qua zoom hay bất kỳ hình thức nào khác, việc cố gắng sắp xếp thời gian để có thể làm điều đó trước khi đi du lịch là một trở ngại lớn đối với tôi.”
Ngay khi bà Bremner sắp từ bỏ chuyến thăm Trung Quốc, một thông báo mới từ Bắc Kinh đã khiến bà quyết định tiếp tục kế hoạch.
Vào tháng 6, Bắc Kinh tuyên bố sẽ miễn thị thực nhập cảnh trong 15 ngày cho người Úc, sau chuyến thăm Canberra của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường. Vào tháng 11, chính phủ đã gia hạn miễn thị thực lên 30 ngày, nghĩa là người Úc hiện có thể đến thăm và lưu trú tại Trung Quốc mà không cần phải xin thị thực trước.
Sau đó, bà Bremner đặt vé đến Bắc Kinh, nơi bà có khoảng thời gian tuyệt vời cùng bạn bè. Bà cũng đến Tây An để xem đội quân đất nung trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng của Trung Quốc, trước khi khởi hành đến Úc qua Thượng Hải.
Bà cho biết trải nghiệm tham quan của bà "hoàn toàn tuyệt vời".
Bà Brenmer là một trong số hàng nghìn người Úc đến Trung Quốc để tham quan trong năm nay, vì mối quan hệ giữa hai nước đã nồng ấm lên kể từ khi bắt đầu chiến tranh thương mại vào năm 2020.
Du lịch Trung Quốc tăng trưởng chậm chạp
Trước đại dịch COVID-19, Trung Quốc là một trong năm điểm đến quốc tế phổ biến nhất đối với khách du lịch Úc, với khoảng 600 nghìn người Úc đến đó trong sáu tháng đầu năm 2019, theo Nha Thống kê Úc.
Tuy nhiên, khi Trung Quốc thực hiện các biện pháp phong tỏa COVID hà khắc trong ba năm tiếp theo, khách du lịch Úc không thể đến cho đến đầu năm 2023, khi Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế COVID-zero và mở cửa trở lại.
Kể từ đó, quá trình phục hồi diễn ra rất chậm, với nhiều du khách quốc tế, bao gồm cả những du khách từ Úc, vẫn còn do dự không muốn quay trở lại đất nước này.
Eric Wong là một công ty du lịch có trụ sở tại Sydney, người thiết kế các tour du lịch Trung Quốc trong 20 năm. Ông cho biết hai năm kể từ khi Trung Quốc mở cửa trở lại, lĩnh vực của ông vẫn đang phục hồi sau những tác động kéo dài của COVID.
“Khi mọi người lên kế hoạch cho các chuyến du lịch quốc tế, hầu hết mọi người đều lên kế hoạch trước một năm. Vì vậy, nếu bạn tính đến tháng 9 năm 2023 thì thực ra là dành cho những người bắt đầu lên kế hoạch vào tháng 9 năm 2022, nhưng vào tháng 9 năm 2022, chúng ta vẫn đang ở giai đoạn cuối của thời kỳ COVID. Vì vậy, mọi người sẽ không nghĩ đến việc đi du lịch đến Trung Quốc ngay bây giờ.”
Công ty của ông Wong điều hành các tour du lịch theo nhóm đến Trung Quốc, thường kéo dài trong vòng 15 ngày. Ông cho biết chính sách miễn thị thực mới đã trở thành sự giải tỏa cho cả khách hàng và công ty của ông.
“Vì COVID và những thay đổi trên toàn cầu, chính trị và kinh tế, nên rất nhiều người lo ngại về việc du lịch đến Trung Quốc, nhưng tôi nghĩ chính sách miễn thị thực này cũng là một biểu hiện tốt từ chính phủ Trung Quốc, nói rằng họ đang chào đón khách hàng từ Úc. "
Simon Bell, Tổng giám đốc của Wendy Wu Tours, chuyên về các tour du lịch đến Châu Á và hoạt động tại Sydney, cũng hoan nghênh chính sách miễn thị thực hiện nay.
Ông cho biết khi Trung Quốc mới mở cửa trở lại, đây là một trong những điểm đến có lượng khách thấp nhất trong số các quốc gia Châu Á mà công ty ông đã thực hiện các tour du lịch.
Mới đây, sau vài năm, chúng tôi mới bắt đầu thấy hoạt động du lịch tăng lên trở lại ở Trung Quốc. Chúng tôi rất lạc quan và rất vui, nhưng việc du lịch trở lại Trung Quốc diễn ra rất chậm.Simon Bell
Theo dữ liệu từ Nha Thống kê Úc vào tháng 9 năm 2024, hơn 45 nghìn người Úc đã đến thăm Trung Quốc - một con số vẫn thấp hơn nhiều so với trước đại dịch.
Ông Bell cho biết ở giai đoạn này, rất khó để định lượng tác động của chính sách miễn thị thực đối với doanh nghiệp của ông, nhưng ông tin tưởng rằng sự phục hồi sẽ tiếp tục tăng trưởng.
Ông cho biết Trung Quốc là một điểm đến du lịch không được tiếp thị đủ ở Úc.
"Trung Quốc là một quốc gia rộng lớn với nhiều cảnh quan đa dạng, một số địa điểm thực sự thú vị để tham quan. Có một số nơi trên thế giới đang phải chịu đựng tình trạng quá tải du lịch, sẽ rất có lợi nếu truyền bá thông tin về du lịch Trung Quốc đến ngày càng nhiều người Úc, ở khắp mọi nơi, không chỉ ở các thành phố lớn mà còn bên ngoài các thành phố lớn, để mọi người đưa Trung Quốc vào danh sách cân nhắc cho kỳ nghỉ tiếp theo của họ.”
Dùng du lịch làm đòn bẩy kinh tế
Đối với Trung Quốc, việc đưa người nước ngoài trở lại đất nước đã nằm trong danh sách ưu tiên trong năm nay, khi nền kinh tế của đất nước đang suy thoái sâu sắc hơn.
Kể từ năm 2023, Trung Quốc đã vướng vào một số cuộc khủng hoảng kinh tế.
Cuộc khủng hoảng bất động sản bắt đầu vào năm 2020 tiếp tục trở nên tồi tệ hơn.
Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên quốc gia này vẫn ở mức cao cho đến ngày nay, mặc dù có sự biến động. Mặc dù đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 5% trong năm nay, Trung Quốc vẫn chưa đạt được mục tiêu, với tốc độ tăng trưởng GDP mới được ghi nhận là 4,6%.
Tình trạng giảm phát đang diễn ra của đất nước cũng dẫn đến những lo ngại về sự sụt giảm tiêu dùng trong nước và Bắc Kinh phải chuyển sang đầu tư nước ngoài để thúc đẩy nền kinh tế.
Nhưng Bắc Kinh không dễ dàng làm như vậy, vì các công ty nước ngoài thực sự đang rời khỏi Trung Quốc, theo Vicky Xiao Zhou, một nhà kinh tế học của ANZ tại Hồng Kông.
“Trong những năm gần đây, đầu tư nước ngoài đã giảm đáng kể. Đầu tư trực tiếp nước ngoài của Trung Quốc, tức là FDI, giảm 29,8% tính đến thời điểm hiện tại so với năm trước.
Chúng ta đã thấy rất nhiều doanh nghiệp quốc tế như các nhà sản xuất xe hơi, Volkswagen, Nissan, rút hoạt động kinh doanh khỏi Trung Quốc.
Vào tháng 8, chúng ta cũng thấy IBM đóng cửa hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Trung Quốc. Tin tức gần đây cho biết Starbucks đang cân nhắc việc đặt cổ phần các hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc. Vì vậy, đây là một tin rất đáng lo ngại đối với Trung Quốc.”
Năm nay, cơ quan cao nhất đại diện cho các doanh nghiệp châu Âu và Hoa Kỳ đã lần lượt công bố các báo cáo về hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc, cả hai đều nêu ra những căng thẳng địa chính trị đang diễn ra và môi trường quản lý chặt chẽ của Trung Quốc đã khiến các công ty nước ngoài khó có thể kiếm được lợi nhuận tại Trung Quốc.
Theo Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Thượng Hải, vào năm 2023, chỉ có 66% doanh nghiệp Hoa Kỳ hoạt động tại Trung Quốc có lãi, đây là con số thấp nhất trong hai thập niên qua.
Số lượng người nước ngoài làm việc và lưu trú tại Trung Quốc cũng giảm, vì chính phủ chỉ cấp khoảng 711.000 giấy phép cư trú vào năm 2023, giảm 15% so với năm 2019.
Các hạn chế nghiêm ngặt của COVID, thái độ bài ngoại đối với người nước ngoài và sự kiểm soát chặt chẽ của Bắc Kinh đối với thị trường tư nhân và môi trường chính trị đã được các phương tiện truyền thông quốc tế đưa tin là lý do khiến một số người nước ngoài quyết định rời khỏi Trung Quốc.
Nhưng hiện nay, Trung Quốc đang cố gắng đưa người nước ngoài và đầu tư nước ngoài trở lại, việc mở cửa hơn nữa du lịch quốc tế là một phần trong chiến lược của Bắc Kinh nhằm thuyết phục các nhà đầu tư nước ngoài quay trở lại Trung Quốc, theo bà Zhou.
Bà Zhou cũng cho biết trong khi du lịch quốc tế chỉ chiếm 0,3% GDP của Trung Quốc vào năm 2023, việc thúc đẩy ngành này có thể cho phép chính phủ giải quyết các vấn đề thất nghiệp, đặc biệt là trong số những người trẻ có trình độ học vấn.
“Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới báo cáo rằng việc làm trong ngành du lịch tại Trung Quốc vẫn thấp hơn 5 triệu so với mức đỉnh điểm trước đó là 78 triệu. Ở Trung Quốc, độ tuổi trung bình của nhân viên trong ngành du lịch là khoảng 30 tuổi, khá trẻ.
Khoảng 27% nhân viên du lịch có độ tuổi từ 21 đến 25, số lượng khách du lịch quốc tế ngày càng tăng có khả năng giúp giảm bớt áp lực đối với tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên tại Trung Quốc, hiện ở mức 17,1% vào tháng 10.Vicky Xiao Zhou
Úc hiện là một trong 38 quốc gia được đưa vào chương trình miễn thị thực du lịch mới nhất của Trung Quốc.
Nhưng ngay cả với sáng kiến này, người Úc vẫn được khuyên nên hết sức thận trọng ở Trung Quốc, với lý do chính quyền địa phương đã bắt giữ người nước ngoài với lý do gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia và người Úc có thể có nguy cơ bị bắt giữ tùy tiện hoặc bị thực thi luật pháp địa phương một cách khắc nghiệt.
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao và Thương mại nói với SBS News rằng họ khuyến nghị người Úc đọc hướng dẫn du lịch trên trang mạng smarttravel.
Người phát ngôn cũng cho biết họ biết việc gia hạn chính sách miễn thị thực của Trung Quốc sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với người Úc có gia đình, bạn bè và mối quan hệ kinh doanh tại Trung Quốc.
Bên cạnh những lo ngại về mặt pháp lý, quá trình số hóa nhanh chóng ở Trung Quốc, đặc biệt là thanh toán di động, được cho là một lý do khác khiến du khách nước ngoài tiềm năng không muốn đến thăm Trung Quốc.
Mặc dù Trung Quốc đã nới lỏng các hạn chế đối với người nước ngoài đăng ký tài khoản thanh toán điện tử của họ, nhưng việc Trung Quốc chặn các ứng dụng xã hội lớn của phương Tây vẫn có thể gây bất tiện cho một số người.
Nhưngvới du khách thường xuyên đến Trung Quốc Andrew Scrimgeur - người đang có kế hoạch đến thăm Trung Quốc vào năm tới bằng sáng kiến miễn thị thực, tất cả những thách thức này đều có thể dễ dàng giải quyết.
“Đảm bảo rằng bạn có Ali pay hoặc WeChat pay. Đảm bảo rằng nó được liên kết với thẻ tín dụng của bạn, đảm bảo bạn biết cách đặt vé tàu và đảm bảo rằng bạn luôn mang theo hộ chiếu bên mình. Bạn chỉ cần có một vài hình thức thanh toán kỹ thuật số cơ bản và thế giới nằm trong tầm tay bạn.”
