Ramdang Ah Zeitindah Thlapa Kumthar (Lunar New Year) Cu Tuah Cio le Hman Cio A Si?

Happy Lunar New Year

Source: SBS

Get the SBS Audio app

Other ways to listen


Published

By SBS Radio
Presented by Salai Lian Ching
Source: SBS


Share this with family and friends


Thlapa Kumthar (Lunar New Year) cu innchungkhar, cingla rualchan le hawikom hna he hmunkhat te ah caan hmanttinak caan a si. Sihmanhsehlaw, hmundang ramdang ah a ummi miphun hna nih hi, Thlapa Kumthar an tuahning cu anmah le sining hoih in tuahcio le sunhsak cio a si. Vawlei cungah Thlapa Kumthar a hmangtu le a tuahtu hna miphun hi phun 5 an si. Cuhna cu, Vietnam, Korea, China, Cambodia, le Filipino an si. Hi miphun phun 5 hna nih zeitindah an kumthar cu an hman cio, an tuahcio timi kha tamdeuh in hun ngai hna usih.


1. Vietnam Kumthar

Vietnam Kumthar cu a dang in ‘Tet’ ti zongin hngalh le auh a si. Hi Kumthar cu Vietnam miphun le minung caah a thianghlimbikmi le puai pakhat a si. Thlapa asilole nithla relnak nih lam a hmuhsak hna bantuk in, Thlapa Kumthar cu January donghlei in February thla hramthok hrawng in tuah tawnmi nisunglawi a si.

Vietnam miphun caah an kumthar cu chungkhar neihniam he I tonnak caan le a thi cangmi an chungkhar pilepu unau upat peknak caan ah an hman. Vanthatnak le sithatnak cu hmailei an nunnak lamthluan ah hmuh le co an duh caah an inn kip ah hmelchunhnak an tuah cio. Cuhnacu, thinkung le pangpar (Meitei hnah) chawdawr le innkip ah chiah cio a si. Cun, an thluachuah halnak can ah an hmanmi rawl cu, a min ah Mam Ngu Qua ti a si.

Vietnam miphun nih an kumthar an lawmh caan cu ni 3 chung a si nain, a zarh ning zong a tuahmi an um. Rawl einak le dinnak in caan an hmang hna. An eimi hna le hmelchunhnak an hmanmi cu a tanglei hmanthlak bantuk an si.
vietnamese_lny_collage.jpg?itok=6mJR2WlA&mtime=1470033107

2. Korea Kum Thar

Korea miphun caan an kumthar cu Seollal tiah an auh. Korea miphun nih hi kumthar ahhin, an pilepu, pupa hna upatnak peknak le hawihlun le chungkhar he itonnak le lentinak caan ah an hman. Korea nunphun sunhsaknak le an kokek rawl einak caan zong a si. An miphun thilthuam ihruk in, hlanchan an nunning siining langhternak, hlasaknak, le an nunphung nih a simi lentecelhnak phunphun hna zong an tuah tawn.

Hi an kumthar ah an ei tawnmi rawl cu Tteokguk (facang in chuanmi hang) le Galbi Jim (sa a hnakruh chuanmi) le Jeon (arti kha korea chuanning in) an chuanmi pawl kha ei caan zong a si. Rawl ti ahcun a dangdang chimawk tampi a um rih ko lai.
korean_lny_collage.jpg?itok=rXCsRnCs&mtime=1470033107

3. Taluk Kumthar

Taluk miphun nih kumthar caan ahcun mithi an pilepu, an cikor thawhkehnak pawl upatpeknak can ah le an chungkhar neihniam, cingla rualchan he hmunkhat te ah iton in caan hmantinak an ngei. Cun, hawile kom he nuamtein caan hmannak zong a si. Kumthar chuah lai zan, kumhlun ni a hmanungbik zan I hmunkhat ah chungkhar he tirawl dumtinak an ngei tawn. Hihi, Taluk minung caah cun a sunglawibikmi a si.

Hi zanlei a hun si ahcun, minung a nuainuai in rawl-ei caan a tlin hlan ah inn phak an I zuam cio. Cutikah, lam aa tet tuk tawn, vawlei cungah aa tetmi lam, hringhre-sen tiah vawlei cungah a min thannak zong a si. Rawl hi Taluk miphun caah an nunphung he aathen kholomi pakhat a si. Kumkhat chung thadih zaangba in an tuanmi vialte cu hi zan ahhin, dinhdaihnak le lung hnangamnak caah an hman theu.

Asenmi muici in tuam in laksawng ithlennak zong an tuah tawn. Thlapa Kumthar cu ni 15 ahkhin a donghnak a hmanungbik ni ah an relmi a si, cuticun, an nunphung lawmhnak,sunhsaknak le an kumthar cu an donghter tawn.
chinese_lny_collage.jpg?itok=GhkRwiFp&mtime=1470033108

4. Cambodia Kum Thar

Cambodia ahcun an kumthar hi Taluk Kumthar tiah an auh hi zungkhar ni cu a si lo. Nain, Taluk cikor in hrinmi fanau nih hi kumthar cu sunglawi tein an lawmh tawn mi a si.

Taluk Kumthar tuahmi he aa lo pah ko, hi kumhlun a hmanungbik zan ahhin taluk kokek rawl pawl kha an chuan I tleicia pilepu hna kha upatnak an pek hna, cun, an chungkhar cingla rualchan he tirawl dumttinak an ngei.

Hi kumthar ah, an chungkhar le an hawile nih inn ah an rak len hna a si ahcun, muici senmi in an tuanmi laksawng kha ipeknak le thlennak zong an tuah ve. Micheukhat hna nihcun an zung hmai ah Chiandeih ah I can in laamthiammi kha an hlan/sawm hna I Kumthar donnak caah lamnak puai zong an tuah piak hna.
cambodia_lny_collage.jpg?itok=G3IxQEq5&mtime=1470033107

5. Filipino Kumthar

Taluk Kumthar cu Filipino le Taluk cawh in hrinmi fale lawng nih an rak tuah tawn nain, atu ahcun, zapi zong nih tuahtawnmi kumthar ah aa chuah cang. Thlapa-changreu timi zong pakhat le pakhat ipeknak ah a hmangmi an tampi. Kumhlun a hmanungbik zan cu, ‘Taluk Khua’ timi ah a ummi chawdawr nganpi hmai ah laamnak phunphun an tuah tawn.
filipino_lny_collage_0.jpg?itok=XrJpy_yS&mtime=1470033107



Share