တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်: တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤသူၣ်ဖှီၣ်သးဖှီၣ်တခါ
Yasmin* အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးခီဖျိ တၢ်တ့တၢ်ဖျီလၢတၢ်ရဲၣ်ကျဲၤပာ်န့ၢ်အီၤလၢအဝဲအထံအကီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဖဲအဝဲသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးဆူအီစထြ့လယါကီၢ်တဘျီ, အဝၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ အတၢ်သကဲးပသးန့ၣ်ဆီတလဲကွံာ်အသးန့ၣ်လီၤ.
အဝၤအံၤဖီၣ်ဃံာ်ဝဲကျိၣ်စ့လၢ Yasmin အဟံၣ်ဖိဃီဖိဟ့ၣ်လီၤလၢ ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူအဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, သူဝဲအဝဲသ့ၣ် မိၢ်ပၢ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤကျိၣ်စ့ (parenting payments) သ့ၣ်တဖၣ်လၢအနီၣ်ကစၢ်တဂၤဧိၤတၢ်သူတၢ်စွဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, သူကွံာ်ဝဲ စ့လၢအဝဲပာ်ဖှိၣ်ဃာ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး တဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ အကဖံးတၢ်မၤတၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်လၢအဝဲတအဲၣ်ဒိးမၤဟးဂီၤအတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအံၤဘၣ်အဃိ Yasmin အိၣ်ဃုာ်ဒီးအဝၤအံၤ ယံၤဝဲနွံန့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တုၤလၢအဝဲန့ၢ်ဘၣ် အတံၤသကိးသ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတဘျီ အဝဲတီၣ်ဖျါထီၣ် အဝၤတၢ်မၤဆါပယွဲအံၤဆူပၢၤကီၢ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤန့ၣ်, အဝဲအိၣ်ဒ်သိးမိၢ်ထဲတဂၤ လၢအမၤတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.
Yasmin လဲၤခီဖျိဘၣ်ဝဲ ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတၢ်မၤဆူၣ်မၤဆီးအကလုာ်ကလုာ်နာ်သက့န့ၣ်, အဝဲစံးလၢတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် စးထီၣ်အသးလၢ ကျိၣ်စ့တၢ်မၤဆါပယွဲန့ၣ်လီၤ.
Commonwealth Bank တၢ်မၤစၢၤပှၤသူစွဲတၢ်ဖိလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ဝဲၤကျိၤအခိၣ်, Caroline Wall စံးဝဲဒၣ်,
“ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်အကစးထီၣ်အသးကယီဒီဖိ, လီၤဂာ်ဒ်သိး အဟ့ၣ်ကူၣ်နၤလၢ ကအိးထီၣ်စ့တၢးစရီလၢဘျးစဲလိာ်သးတဖျၢၣ်ဒီး မၢနပၢနုာ်လီၤနတၢ်မၤအဘူးအလဲဖဲစ့တၢးစရီလၢအဘျးစဲလိာ်အံၤအပူၤ. . . မ့မ့ၢ်တခီ အကတဲဝဲလၢ အဝဲန့ၣ်ရဲၣ်သဲကတီၤကျိၣ်စ့သ့န့ၣ်လီၤ.”
“တၢ်ပနီၣ်လၢအဒုးနဲၣ်ဖျါအသးလၢကမ့ၢ်ကျိၣ်စ့တၢ်မၤဆါပယွဲန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိး အမၢဆူၣ်နၤလၢ နကထုးထီၣ်န့ၢ် စ့ဟံးလိၢ်တခါ လၢအသူဝဲနမံၤနာ်သက့ ဖဲအံၤန့ၣ် နတန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်နီတမံၤဘၣ်. ပထံၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ဝၤတနီၤနီၤ တပျဲအမါ မၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤဘၣ် ဒီး ပာ်လီၤဖျဲၣ်လီၤဟိအဝဲသ့ၣ်. အဂၤတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒ်သိး နသူကျိၣ်စ့လၢဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂီၢ်ဒၣ်လဲာ် ဘၣ်ဒုးနဲၣ်လံာ်ဖှီတဲာ်, ကန့ၢ်သူဘၣ်ကျိၣ်စ့လၢတၢ်လိၣ်ဘၣ်ကိးနံၤအဂီၢ် ဘၣ်ဃ့ခွဲးန့ၣ်လီၤ.”
Dr Farjana Mahbuba မ့ၢ်ဝဲပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါ ကျိၣ်စ့တၢ်မၤဆါပယွဲလၢအကဲထီၣ်သးဒီး ပှၤဘ့ကလါဒ့ၣ်(ရှ်) ပိာ်မုၣ် လၢအဟဲသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးလၢ ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟးဖးကွံာ်တန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်တနီၤန့ၣ်, မ့ၢ်ခီဖျိအသးလၢ လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတၢ်ထံၣ်သံဒီး လံာ်ခီကီၢ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်ကမၣ်ဒီး တသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ဘၣ်ဃး ပၢၤကီၢ်ဒီး သဲစးသနူကျိၤကွာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
နာ်သက့ တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတံၤသကိး အတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “ပိာ်မုၣ်လၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးထီၣ်ကွံာ်လၢတၢ်မၤဆူၣ်မၤဆီးအပူၤသ့ၣ်တဖၣ်, ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးထီၣ်ထဲတဂၤ လၢအတပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤတဂၤဂၤတၢ်မၤစၢၤဘၣ်န့ၣ် ယတထံၣ်ဘၣ်အီၤနီတဂၤဘၣ်.”
နၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢနသ့ၣ်ညါအီၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤတၢ်မၤဆူၣ်မၤဆီးန့ၣ် ဝံသးစူၤကိးဘၣ် ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤ, ဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး မုၣ်ခွါသွံၣ်ထံးတၢ်မၤဆူၣ်မၤဆီး ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူ တၢ်မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ 1800 RESPECT ဖဲလီတဲစိနီၣ်ဂံၢ် 1800 737 732 န့ၣ်တက့ၢ်.
*တၢ်ဆီတလဲအမံၤ
LISTEN TO

Are Australian workplaces safe for migrant women?
SBS English
07:17