Cử tri 1: "Chính phủ Úc thật đáng xấu hổ. Sự thiếu hành động và thực tế là họ đồng lõa với những tội ác đang diễn ra khiến tôi vô cùng phẫn nộ."
Cử tri 2: "Thực sự rất thất vọng. Tôi cảm thấy họ sử dụng nhiều ngôn từ để làm như thể họ không thể làm gì, trong khi vẫn giữ các chính sách gây tổn hại nghiêm trọng."
Cử tri 3: "Chúng ta, cùng một quốc gia, nên lên tiếng mạnh mẽ hơn để buộc Israel phải chịu trách nhiệm cho những gì đang xảy ra."
Đây chỉ là một vài tiếng nói từ những người dân Úc lo lắng theo dõi diễn biến ở Dải Gaza suốt 18 tháng qua.
LISTEN TO
Chiến tranh ở Trung Đông có thể định hình cuộc bầu cử liên bang như thế nào
SBS Vietnamese
12:17
Sau khi kêu gọi ngừng bắn, chấm dứt các cuộc tấn công nhằm vào dân thường và thúc đẩy giải pháp hai nhà nước cho người Israel và Palestine, chính phủ Albanese cho rằng họ đã làm hết khả năng.
"Chúng tôi vẫn vô cùng lo ngại về sự mất mát sinh mạng vô tội, dù là ở Israel hay ở Gaza. Nhưng chúng tôi không phải là những nhân tố chính ở Trung Đông, đó chỉ là sự thật của vấn đề."
Số liệu mới nhất từ Bộ Y tế Gaza cho biết hơn 52.000 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc chiến kéo dài của Israel.
Các tổ chức nhân quyền như Tổ chức Ân xá Quốc tế và Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch gọi cuộc chiến này là tội ác diệt chủng, điều mà Israel hoàn toàn phủ nhận. Nhưng với nhiều người Úc, phản ứng của chính phủ là chưa đủ.
Trong cộng đồng người Ả Rập và Hồi giáo tại Úc, nhiều người cho biết họ cảm thấy bị Đảng Lao động phản bội.
Họ đã lợi dụng cộng đồng Hồi giáo, điều đó là chắc chắn. Không tham khảo ý kiến gì cả, chỉ cố gắng được mời tham dự các sự kiện cộng đồng. Dịp Eid vừa rồi, nhiều người đã quyết định việc này không đúng. Tôi nghĩ họ đã ở đây đủ lâu để cho thấy rằng họ sẽ không làm gì nhiều. Từ góc nhìn của cộng đồng Hồi giáo, thời của họ đã hết.
Các nhóm như The Muslim Vote và Muslim Votes Matter đang kêu gọi 650.000 cử tri Hồi giáo bỏ phiếu cho các đảng nhỏ và ứng viên độc lập thay vì các đảng lớn.
Người phát ngôn của Muslim Votes Matter, ông Ghaith Krayem [[GAY-th KRAY-m]], cho biết phong trào này đã được ấp ủ từ lâu.
"Tôi nghĩ trong cộng đồng đã có cảm giác bị gạt ra ngoài chính trị từ lâu. Gaza chỉ là minh chứng cụ thể cho điều mà họ đã cảm nhận bấy lâu nay, sự bị loại trừ và im lặng chính trị. Chúng tôi là một phong trào vận động chính trị. Cuộc bầu cử này chỉ là một bước đệm. Mục tiêu là đưa tiếng nói của cộng đồng vào trung tâm chính trị, để được lắng nghe theo cách mà chúng tôi mong muốn."
Mục tiêu chính trong cuộc bầu cử lần này là tạo ra sự chuyển hướng khỏi các ứng viên Đảng Lao động, nhằm đạt được một quốc hội treo, nơi các ứng viên được cộng đồng Hồi giáo ủng hộ nắm giữ quyền lực cân bằng.
Các khu vực tranh cử trọng điểm bao gồm Bruce, Wills và Calwell tại Victoria; cùng các khu vực Blaxland và Watson ở Tây Sydney, những nơi Đảng Lao động luôn thắng thế.
Ahmed Ouf, một dược sĩ gốc Ai Cập, đang tranh cử như một ứng viên độc lập đối đầu với Bộ trưởng Giáo dục Jason Clare – người đã giữ ghế Blaxland từ năm 2007 và giành gần 65% phiếu năm 2022.
Ông Ouf cho biết với cộng đồng ông, nơi có tỷ lệ người Hồi giáo cao nhất nước (32% theo điều tra dân số năm 2021), vấn đề Gaza là giọt nước tràn ly.
"Nếu chúng ta cứ làm như cũ, thì sẽ chẳng có gì thay đổi so với 20 năm qua của Jason Clare. Gaza là giọt nước tràn ly vì ông ấy không hề nhắc đến Gaza trong Quốc hội, chỉ nói duy nhất một lần."
Ngoài chính sách đối ngoại, ông cho rằng Đảng Lao động đã xem nhẹ sự ủng hộ từ cộng đồng.
"Có sự chênh lệch lớn giữa cuộc sống của cư dân Blaxland và các khu vực khác của Sydney về giáo dục, y tế và hạ tầng. Và cũng có sự mất liên kết giữa Đảng Lao động và người dân. Họ quá tự mãn vì thắng dễ nên không làm gì cả."
Jason Clare phản hồi trong một tuyên bố: "Tôi là một đứa trẻ đến từ Tây Sydney và việc đại diện khu vực này là vinh dự lớn nhất đời tôi. Tôi làm việc hết mình mỗi ngày vì cộng đồng và chưa bao giờ xem nhẹ lá phiếu của ai, và sẽ không bao giờ."
Ông cũng khẳng định luôn phản đối bạo lực ở Gaza.
"Cộng đồng của tôi, như bất kỳ ai có lý trí và trái tim, đều nói rằng chiến tranh này phải chấm dứt. Các cuộc giao tranh phải ngừng lại. Việc giết hại người vô tội phải chấm dứt."
Nhưng Omar Sakr, ứng viên Đảng Xanh tại Blaxland, nói rằng Đảng Lao động cần hành động mạnh mẽ hơn, sử dụng mọi công cụ có thể để buộc Israel chịu trách nhiệm.
"Luật pháp quốc tế yêu cầu chúng ta phải trừng phạt Israel, ngừng giao thương, làm mọi thứ trong khả năng để ngăn chặn diệt chủng. Và chúng ta không làm điều đó. Chỉ ra tuyên bố kêu gọi tuân thủ luật quốc tế là chưa đủ."
Tại đơn vị Watson ở Tây Sydney, một ứng viên độc lập khác, bác sĩ Ziad Basyouny gốc Ai Cập, đang cố gắng đánh bại nghị sĩ kỳ cựu Tony Burke.
Ông nói phản ứng của Đảng Lao động về Gaza và cả Lebanon – nơi hàng ngàn người thiệt mạng và hàng chục ngàn người mất nhà cửa do xung đột Israel-Hezbollah – chỉ là phần nổi của tảng băng chìm đối với cử tri Watson.
"Khi tiền thuê nhà tăng 50% từ khi Lao động lên nắm quyền năm 2022, rồi chú bác mình, những người mình mới nói chuyện hôm qua, nhà bị sập , rồi mình không liên lạc được với họ … thì cảm giác là họ thực sự không quan tâm đến chúng tôi. Khu vực chúng tôi thiếu thốn đủ thứ, y tế, giáo dục, bạn chọn gì cũng được."
Một tình nguyện viên của ông Basyouny – Az Fahmi, từng tình nguyện cho ông Burke.
Bà cho biết sự im lặng của ông Burke về Gaza khiến bà quyết định ủng hộ ứng viên khác.
"Chắc chắn Palestine là lý do chính. Là một người mà đã làm việc Tony Burke, tôi đã gọi điện, gửi email, viết thư, nhưng không nhận được phản hồi. Trước đây tôi từng tình nguyện cho ông ấy, nên ít nhất tôi nghĩ mình sẽ nhận được hồi âm."
SBS đã yêu cầu phỏng vấn Tony Burke về những chỉ trích và cách ông trấn an cử tri, nhưng không nhận được phản hồi.
Dr Jamal Rifi is a doctor and prominent figure in Watson's Lebanese community.
Bác sĩ Jamal Rifi [[juh-mahl ree-fee]],một nhân vật nổi bật trong cộng đồng Lebanon tại Watson, là người ủng hộ mạnh mẽ ông Burke và sáng lập nhóm 'Friends of Burke'.
Ông cho rằng sẽ có sự phản đối mạnh mẽ trong cuộc bầu cử, nhưng không tin các ứng viên độc lập sẽ đại diện cộng đồng tốt hơn.
"Chắc chắn sẽ có làn sóng phản đối, nhưng liệu như vậy có đủ để các ứng viên độc lập thắng? Và nếu họ thắng, họ sẽ làm được gì? Họ chỉ là nghị sĩ tuyến sau, không thể đưa ra quyết định ảnh hưởng thực sự, không cho vấn đề Palestine và cũng không cho chúng ta. Họ đang mơ tưởng rằng họ sẽ tạo ra quốc hội treo và tiếng nói của họ sẽ mang tính quyết định. Họ quá ngây thơ."
Nghị sĩ Lao động Parramatta, Andrew Charlton, phản hồi rằng ông hiểu phản ứng của Đảng Lao động về Trung Đông không làm hài lòng tất cả, nhưng ông hoan nghênh sự cạnh tranh.
"Họ có thể chọn giữa Lao động và Tự do, và họ có thể thấy rằng Lao động đã có lập trường cân bằng hơn. Họ có thể không đồng ý mọi thứ, nhưng rõ ràng Lao động công bằng hơn so với Tự do về vấn đề này. Mọi người đều có quyền tranh cử tại Úc. Việc tham gia tiến trình dân chủ là điều tích cực."
Tiến sĩ Liz Allen, nhà nhân khẩu học từ Đại học Quốc gia Úc – nói với SBS News rằng các nghị sĩ đương nhiệm như ông Charlton có thể sẽ bị ảnh hưởng vì vấn đề Gaza.
Dù là ai, những người đương nhiệm sẽ bị cử tri trút giận, vì họ muốn chính trị gia cảm nhận được nỗi đau. Đại diện chính trị ngày càng xa rời thực tế, nỗi sợ về tương lai ngày càn tăng, sự thiếu hy vọng, và tất cả đang dâng trào và cảm thấy nó có thể bùng nổ.Liz Allen
Nhà hoạt động Josh Lees từ Nhóm Hành động vì Palestine cho biết Đảng Lao động đang đánh giá thấp tác động của Gaza đến cử tri cả nước.
"Trong 18 tháng biểu tình vừa qua, tôi dám nói rằng ít nhất một nửa người tham gia không phải là người Ả Rập hay Hồi giáo. Đa số người Úc phản đối hành động của Israel. Trong giới trẻ, sự phản đối càng mạnh mẽ. Đây là vấn đề của mọi khu vực tranh cử."
Tuy nhiên, phong trào phản đối này lại khiến một số người trong cộng đồng Do Thái Úc không hài lòng – họ cho rằng sự chống đối quyết liệt với Israel là biểu hiện của bài Do Thái.
Sau vụ tấn công của Hamas ngày 7 tháng 10 năm 2023 khiến gần 1.200 người Israel thiệt mạng và 251 người bị bắt cóc, Hội đồng Điều hành Người Do Thái Úc (ECAJ) báo cáo số vụ bài Do Thái tăng 316%.
Tổ chức Islamophobia Register taị Úc cũng cho biết số vụ kỳ thị Hồi giáo đã tăng gấp đôi trong hai năm qua, với phụ nữ và bé gái là nạn nhân chính.
Alex Ryvchin, đồng CEO của ECAJ, cho biết Đảng Lao động đã thất bại trong việc thể hiện lập trường mạnh mẽ chống bài Do Thái.
"Chúng tôi cảm thấy tương lai của mình tại đất nước này đang bị đe dọa. Đây sẽ là cuộc bầu cử đầu tiên mà người Do Thái Úc sẽ bỏ phiếu dựa trên vấn đề bài Do Thái: đảng nào sẽ giữ an toàn cho người Do Thái tốt hơn? Đảng nào xem Israel là đồng minh và đảng nào không? Chính phủ đã luôn đưa ra tuyên bố cân bằng thay vì lập trường đạo đức rõ ràng, điều này khiến cả hai bên đều thất vọng."
Khi được hỏi về những người Do Thái Úc chỉ trích Israel và cuộc chiến tại Gaza, ông cho rằng họ là những “tiếng nói ngược dòng” đang góp phần vào sự bài Do Thái.
"Cộng đồng Do Thái, như mọi cộng đồng khác, luôn có những tiếng nói trái ngược, những người tuyên bố thuộc cộng đồng nhưng lại quay lưng, đặc biệt vào thời điểm khó khăn này. Họ góp phần vào bài Do Thái. Điều đó thật đáng tiếc, nhưng luôn tồn tại."
Một trong những tiếng nói đó là Sarah Schwartz, Giám đốc Điều hành của Hội đồng Người Do Thái Úc.
Cô cho rằng việc coi cộng đồng Do Thái là một khối đồng nhất là nguy hiểm, và người Do Thái nên được quyền chỉ trích Israel khi cần.
Tôi nghĩ rất nguy hiểm khi đồng nhất bất kỳ cộng đồng nào và nói rằng cả cộng đồng đều ủng hộ Israel, đặc biệt khi Israel đang bị cáo buộc phạm tội ác nghiêm trọng nhất. Quan điểm đó không đúng sự thật và vô tình gieo rắc một dạng phân biệt chủng tộc khác với người Do Thái, bằng cách gắn tất cả chúng tôi với Israel, đó không phải là sự thật.Sarah Schwartz
Ngày bầu cử đang đến gần, và lý thuyết về việc cộng đồng Hồi giáo hay Do Thái quay lưng với Đảng Lao động sắp được kiểm chứng.
Nhưng đối với nhiều cư dân Tây Sydney, đau lòng vì tình hình ở Gaza, họ đang chọn một con đường khác thường.
Cử tri 1: "Có lẽ tôi vẫn sẽ bầu cho Lao động, nhưng tôi luôn cân nhắc Đảng Xanh."
Cử tri 2: "Thực sự tôi không muốn bầu cho ai cả, nhưng chắc chắn sẽ chọn các đảng cố gắng hành động phần nào về vấn đề này."
Cử tri 3: "Tôi sẽ ưu tiên các ứng viên độc lập, rồi tới Đảng Xanh, rồi tới người theo tự do cá nhân, sau đó mới tới các đảng lớn."
Cử tri 4: "Tôi chắc chắn nghiêng về phía Đảng Xanh. Họ đã lên tiếng lâu nay về các hành động tàn ác ở Gaza và tội diệt chủng, hoặc có thể là các ứng viên độc lập, tùy trường hợp.
