Đốt rừng, bụi cỏ kiểu Thổ dân: Dùng lửa phòng cháy rừng, làm màu mỡ đất đai

GFX 110225 CULTURAL BURNING AUSTRALIA EXPLAINED HEADER.jpg

Fire work on Wunambal Gaambera Country, WA.

Thổ dân Úc đã sử dụng lửa để chăm sóc đất đai trong hàng chục nghìn năm. Bằng chứng cho thấy các hoạt động đốt rừng cổ truyền của Thổ dân không chỉ giúp giảm cường độ và tần suất cháy rừng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ sinh thái lành mạnh.


Key Points
  • Đốt rừng kiểu cổ truyền là tập tục của người thổ dân, ngày càng được coi là cách “đã được thử nghiệm” để giảm cháy rừng và thúc đẩy độ màu mỡ cho đất đai.
  • Các khu vực thuộc sở hữu Thổ dân đã đồng thuận với việc khôi phục lại kỹ thuật đốt rừng cổ truyền kiểu thổ dân, và bằng chứng cho thấy nó có hiệu quả.
  • Áp dụng kỹ thuật đốt truyền thống giúp giảm thiểu cháy rừng, hỗ trợ hệ sinh thái phục hồi.
Cultural Burning – tạm dịch Đốt rừng theo phương pháp văn hóa Thổ dân Úc là một hoạt động quản lý đất đai mà người thổ dân ở Úc đã sử dụng trong hàng thiên niên kỷ.

Bằng chứng cho thấy hoạt động này đóng vai trò quan trọng trong việc lập kế hoạch duy trì nguồn sống, bảo vệ hệ sinh thái và phòng chống cháy rừng.

Hoạt động này có nhiều lớp, nhưng cốt lõi là sử dụng lửa để đốt sạch cỏ mọc um tùm và nguồn cháy tích tụ trên đất theo thời gian.
inme56e0ocfv44qprqmgz.png
Wunambal Gaambera Aboriginal Corporation chair Catherine Goonack is among those holding the baton of the fire tradition in Australia today. She learnt cultural burning directly from her ancestors. Photo: Russell Ord for WGAC
Trong nhiều thế hệ kể từ khi thực dân hóa, hoạt động đốt rừng, bụi cỏ theo cách của Thổ dân trên diện rộng đã bị gián đoạn do bị tước đoạt đất đai và mất đi bản sắc của người thổ dân.

Catherine Goonack, Chủ tịch của Tập đoàn thổ dân Wunambal Gaambera là một trong những người nắm giữ truyền thống đốt bụi cỏ ở Úc ngày nay.

“Cha tôi, ông ấy bảo chúng tôi hàng năm phải đốt thì mới có mùa màng mà thu hoạch lương thực.”

“Giống như những người già biết cách đốt rừng làm sao để giữ cho đất đai được màu mỡ,” bà Goonack nói.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các khu vực cảnh quan của Úc dễ bị cháy hơn và dễ bị cháy rừng tàn phá hơn, kể từ khi Anh xâm chiếm.

Trong khi việc ngăn chặn việc đốt các lùm cây, bụi cỏ theo phương pháp thổ dân dưới thời cai trị của thực dân là một yếu tố chính, thì sự kết hợp của điều này với biến đổi khí hậu đã dẫn đến việc tăng đáng kể lượng nguyên liệu gây cháy trong tự nhiên.

Nhưng kiến thức và kỹ năng đánh giá thời điểm thích hợp và đốt đúng cách vẫn tồn tại cho đến ngày nay được truyền qua nhiều thế hệ những người bảo vệ truyền thống.

“Vậy nên, nó vẫn tiếp diễn. Chúng ta vẫn tiếp tục theo đuổi chủ trương nếu bạn không đốt rừng, đốt bụi, thì sẽ không phát triển và không có gì để làm cho đất đai được màu mỡ trở lại,” bà Goonack nói.
qlhrbgdvvzcyrv23y0nst.png
Skills of assessing the right timing, and how to burn the right way, survive to this day. Fire walk by Jeremy Kowan, Uunguu Ranger and Wunambal Gaambera Traditional Owner. Photo: Mark Jones for WGAC

Nếu việc đốt rừng truyền thống được chứng minh là có hiệu quả, tại sao không khôi phục nó ở khắp mọi nơi?

Trong những năm gần đây, các học giả và chuyên gia quản lý cháy rừng đã ngày càng quan tâm đến kiến thức về kỹ thuật đốt bụi cỏ truyền thống, được chia sẻ bởi những người cao tuổi và cộng đồng của Thổ dân.

Bà Goonack đã đồng sáng tác một nghiên cứu ghi lại tình hình cháy rừng ở vùng xa xôi phía bắc Kimberley của Tây Úc đã được cải thiện như thế nào sau khi tái áp dụng hình thức đốt bụi cỏ theo phong tục Thổ dân trên diện rộng.

“Giống như 10 năm qua, chúng tôi đã theo dõi để ngăn chặn các vụ cháy rừng lan rộng.”

“Trong những năm qua, tình trạng cháy rừng có lúc nặng lúc nhẹ. Một số vụ cháy rừng rất nghiêm trọng đã xảy ra. Vì vậy, bây giờ chúng tôi đã quay lại đúng hướng.” bà Goonack nói.
z1m3g1kh3myzpwcl1lcn9.png
Mr Vigilante elaborates on fire management techniques in North Kimberley: “A lot of burning is done by vehicles, some walking in the bush or burning around cultural sites. We also use aircraft because we're looking after close to a million hectares.” Photo: WGAC

Nghiên cứu phát hiện ra rằng bốn nhóm Chủ sở hữu truyền thống đã quản lý thành công việc giảm thiểu các vụ cháy rừng nghiêm trọng, vốn trước đây đã thống trị thảo nguyên nhiệt đới ở phía bắc Kimberley.

Prescribed Burning - Đốt bụi cỏ theo quy trình, còn được gọi là đốt chặn, đốt có kiểm soát hoặc đốt giảm nguy cơ, là một phương pháp quản lý các vụ cháy rừng trong đó lửa được áp dụng có chủ đích trong các điều kiện cụ thể để đạt được lợi ích về an toàn và môi trường.

Trevor Howard là Giám đốc quốc gia về Đốt bụi cỏ theo quy trình tại Hội đồng Cơ quan Cứu hỏa và Dịch vụ Khẩn cấp Australasia (AFAC).

Lửa phục hồi sự màu mỡ cho đất đai như thế nào?

Gareth Catt, Quản lý quan hệ đối tác về sa mạc tại Liên minh sa mạc bản địa, đã làm việc với các kiểm lâm Thổ dân trên khắp Lãnh thổ phía Bắc, Tây Úc và Nam Úc kể từ năm 2012.

Phần lớn công việc của ông tập trung vào việc tích hợp các hoạt động đốt bụi cỏ văn hóa Thổ dân truyền thống vào bối cảnh hiện đại ở quy mô lớn.

Ông Catt tin rằng thành công của hoạt động đốt lửa văn hóa như một cách tiếp cận chủ động đối với cháy rừng nằm ở cách thức thực hiện, tập trung vào việc ưu tiên các nhu cầu của cảnh quan.

Ông cho biết có sự quan tâm mới đối với kiến thức truyền thống về giảm thiểu cháy rừng.

Giáo sư Anthony Dosseto chia sẻ một số bằng chứng mới nhất về vấn đề này.

Ông là một trong những nhà nghiên cứu đứng sau cuộc điều tra năm 2024 so sánh tác động đến độ màu mỡ của đất, khi các cơ quan chính phủ thực hiện đốt chặn so với các hoạt động đốt theo văn hóa Thổ dân.

Nghiên cứu được tiến hành chung bởi các học giả của Đại học Wollongong và các thành viên của Hội đồng đất đai thổ dân địa phương Ulladulla.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng cả hai cách đều có tác động tích cực đến đất bằng cách tăng độ ẩm và giảm mật độ.
Cultural Burning Project.pdj.13.03.24.014.jpg
Joint research by members of the Ulladulla Local Aboriginal Land Council and academics from the University of Wollongong found that cultural burns significantly improve soil quality, allowing more nutrients and microbes to thrive. Photo: Paul Jones (UOW) Credit: pauljones
Giáo sư Dosseto cho biết vấn đề không phải là so sánh việc đốt theo quy định với việc đốt theo văn hóa.

Thay vào đó, trọng tâm là chia sẻ bằng chứng và hiểu biết sâu sắc về vai trò của việc đốt theo văn hóa trong việc giảm thiểu cháy rừng và sức khỏe hệ sinh thái—một vai trò mà cộng đồng Người Thổ dân đã hiểu rõ trong nhiều thiên niên kỷ.

Với vai trò là Giám đốc quốc gia về Đốt rừng theo quy định, Trevor Howard của AFAC liên lạc với các dịch vụ cứu hỏa, khẩn cấp và đất đai trên khắp Úc về thông lệ tốt nhất và cải tiến liên tục trong công tác quản lý cháy.

Ông cho biết sự hồi sinh của việc đốt rừng, bụi cỏ theo văn hóa vẫn đang trong giai đoạn phát triển. Và mức độ hưởng lợi của từng tiểu bang và vùng lãnh thổ từ việc này sẽ phụ thuộc vào sự tham gia của họ với những người bảo vệ rừng truyền thống.

“Bởi vì trên khắp nước Úc, chúng tôi có rất nhiều nhóm người Thổ dân, và mỗi nhóm đều có sự gắn bó riêng với quốc gia của họ.”

“Vì vậy, thực sự cần có các cơ quan của tiểu bang và lãnh thổ làm việc với các nhóm này để hiểu nguyện vọng và nhu cầu của họ, đồng thời họ phát triển các hoạt động truyền thống văn hóa theo cách riêng của họ tại chính vùng đất thuộc về họ,” ông Howard nói.
Đăng ký hoặc theo dõi podcast Australia Explained để biết thêm thông tin giá trị và mẹo về việc ổn định cuộc sống mới tại Úc.

Bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc ý tưởng chủ đề nào không? Gửi email cho chúng tôi theo địa chỉ

Share