Dr. Jeanne Yoo, uas yog ib tug senior medical advisor rau NPS Medicinewise, hais tias lub limpiam Be Medicinewise Week 2019 yeej yog ib lub koom txoos uas muaj kev taw qhia rau tej neeg txhua xyoos thiab tau txais nyiaj pab cuam los ntawm tsoom hwv Australia lub tuam chav tswj kev noj qab haus huv kom zejtsoom paub siv tshuaj.
Dr. Jeanne Yoo hais tias xyoo 2019 no twb yog txwm rau xyoo zum 9 lawm uas peb tau nthuav qhia tej kev siv tshuaj rau zejtsoom, uas peb muaj lub hom phiaj xav los qhia kom sawv daws paub txog cov kev siv tshuaj kom yog thiaj pab kom siv tau tej tshuaj no zoo thiab tau txais kev nyab xeeb. Xyoo no ces peb siv sob lus tias-paub siv tshuaj-coj los txhawb nqa sawv daws kom nrog tej neeg kho mob tsis tham txog tej tshuaj no tsis hais tej kws kho mob los yog cov kws tshuaj kom peb thiaj paub siv tshuaj.
Dr. Yoo hais tias tshuaj yog ib yam tseem ceeb heev rau peb lub neej, thiab yeej muaj pej xeem Australia txog li 70% yeej tau siv tshuaj txog li 2 yam los yog ntau tshaj ntawv tas mus li. Tab sis tej zaum kuj yuav muaj tau teeb meem cuam tshuam thiab kuj yuav muaj teeb meem phom sij tshwm sim tau los ntawm cov kev siv tshuaj no yog peb tsis kub siab ua tib zoo los nrog xyuas ces yeej tsis yog tej yam uas peb yuav siv tau tej tshuaj no kom tau txais txiaj ntsim zoo rau peb thiab.
Yog li ntawd nyob rau lub limpiam qhia tej neeg siv tshuaj (Be MedicineWise Week 2019) no, peb thiaj xav kom tej neeg yuav tsum tau paub txhua yam tshuaj uas lawv noj, paub tias yuav noj pes tsawg zaus, yuav noj li cas, seb puas yog yuav noj lawv dej los yog noj ua ntej noj mov los sis yog noj tom qab noj mov tas tso, thiab yog vim li cas thiaj noj tej tshuaj ntawd, thiab noj kho dab tsi thiab yuav tsum tau noj hom tshuaj twg, los sis yog yuav ua li cas kom thiaj li paub sab laj thiab nug tej neeg kho mob thiab kws tshuaj ua ntej yuav noj ib yam tshuaj tshiab thiab yog tias yus ho muaj lus nug khuam siab dab tsi ces yuav tsum tau nug kom paub meej tseeb tso, raws li Dr. Yoo tau qhia.
NPS Medicinewise Senior Medical Advisor Dr. Janne Yoo shares her insights into why it is important to know the language of medicines (NPS) Source: NPS
Raws lub koom haum NPS Medicinewise cov kev tshawb tshawb fawb tshiab (Survey) uas tau mus teeb txheeb nrog cov neeg coob tshaj li 1,000 tus ntawd, ces nws pom tau tias muaj tej neeg tshaj ib nrab uas tau mus koom cov kev teeb txheeb no yeej tau noj tej tshuaj txij li 2 hom rov sauv tas mus li. Ntawm tej neeg hais no, tsuas muaj txog li 30% thiaj li teev thiab sau tej npe tshuaj txhua yam tseg cia xwb tsis hais yuav yog tej tshuaj kws kho mob tso cai rau lawv siv, tej tshuaj uas cia li yuav tau ntawm tej chaw muag tshuaj, tej tshuaj ntsuab los sis yog lwm yam tshuaj noj pab ntxiv ntawd tib si. Hos tej neeg seem ntawd ces nyias yeej muaj nyias cov tswv yim sib txawv coj los teev zwm tej tshuaj no lawm thiab.
Dr. Yoo qhia tias muaj ntau cov laj thawj (Reasons) qhia tias vim li cas thiaj tsim nyog peb teev thiab sau tej npej tshuaj khaws tseg cia:
1. Vim tias yog peb noj ntau hom tshuaj ces tej tshuaj no yuav sib twv thaum lawv sib xyaw ua ke lawm ces tej zaum lawv kuj yuav tsim tau teeb meem rau peb los yog ua rau tej tshuaj ntawd siv tsis tau hauj lwm zoo lawm.
2. Vim peb tsis muaj peev xwm yuav nco thiab cim tau txhua yam tshuaj uas peb noj. Tej zaum kuj yuav yog tim tej npe tshuaj ntev heev tsis hais cov brand name uas los ntawm daim plhaub tshuaj los yog lub npe tshuaj tiag tiag uas peb noj kho ib yam mob dab tsi ntawd kiag. Vim tej thaum tej tug tseem nkag siab yuam kev tias cov brand name ntawm lub plhaub qhwv sib txawv ces yog cov tshuaj sib txawv lawm, tab sis yog thaum peb ua tib zoo saib ces kuj yog tib cov tshuaj xwb. Yog li ntawd peb yuav tsum tau sau cov npe brand name thiab cov tshuaj tseg cia tib si.
3. Cov laj thawj kawg uas tsim nyog peb yuav tau sau tej npe tshuaj peb tau noj dhau los los sis sam sim noj tamsim no tseg mas yog tias tsis hais lub caij twg uas peb yuav noj tej tshuaj tsheb ntawd ces peb tsim nyog yuav tau sab laj nrog tej kws kho mob los sis tej kws tshuaj ua ntej txog tej tshuaj peb noj tso, thaum ntawd ces peb twb yeej npaj tau tej npe tshuaj no tseg cia lawm ces cia li khaws siv kiag lawm xwb thiaj yooj yij.
Txawm li cas los ntshe cov neeg tsis paub ntawv thiab tsis paub ib hom lus twg (Askiv-English) los yeej muaj txoj hauv kev pab cuam tau rau lawv thiab raws li Dr. Yoo qhia.
Nws hais tias peb muaj peev xwm mus download tau cov mobile application hu ua ntawm NPS Medicinewise lub vassab los ntawm Google Play los siv yog koj siv cov Android phones los sis yog download tau cov app no ntawm App Store nruab rau koj lub iPhones tau tib yam yog koj siv cov iOS devices ntawd, tab sis cov app no siv ntawv Askiv xwb. Cov app no muaj peev xwm siv tau rau koj cov smartphones tam li yog ib tug neeg uas qhia koj tias thaum twg txog caij noj tshuaj, noj hom tshuaj twg, noj tsawg ntsiv thiab noj li cas.
Ntxiv ntawd ntawm lub koom haum NPS Medicinewise lub website ces peb yeej muaj peev xwm we download tau ib daim npe tshuaj (List of medicines) uas raug muab txhais ua 10 hom lus lawm tab sis tseem tsis tau txhais ua ntawv Hmoob ntawd coj los siv sau teev tej npe tshuaj tau thiab.
Yog tias peb ho tsis paub ntawv Askiv zoo ces thov kom ib tug neeg paub pab peb sau thiab teev tseg los kuj tau, los sis yog ho teem caij nrog tej kws kho mob thiab tej kws tshuaj es thov neeg txais lus pab txhais lus rau yus kom ho paub teev tau tej npe tshuaj no.
Dr. Jeanne Yoo hais tias qee yam tseem ceeb tshaj plaws dua ntawm cov kev pab txog yus tej tshuaj zoo lawm, yuav tsum tau totaub zoo txog cov kev taw qhia tias yuav noj tej tshuaj ntawd li cas ntxiv thiab. Dua ntawd lawm, tseem yuav tau paub ntxiv tias seb puas yuav tau noj tshuaj qhuav xwb pod los yog yuav tau noj ua ntej noj mov los sis tom qab noj mov tag tso mam li no lawv qab. Nqe peb tuaj, kuj yog ib yam tseem ceeb heev thiab tias peb yuav tau ua tib zoo txheeb xyuas tej tshuaj no thiab sab laj nrog tej kws kho mob los yog tej kws tshuaj ua ntej yuav pib noj dua ib yam tshuaj tshiab thiab. Ces lawv thiaj paub luj tias seb tej tshuaj peb noj ntawd yuav pab kom peb zoo los yog haj yam loos kom muaj teeb meem phom sij ntxiv rau peb xwb. Kawg no, yog tham txog tshuaj noj lawm, yog tias yus ho tsis totaub los yog tsis nkag siab dab tsi los sis yog ho muaj lus nug ces yuav tsum tau nug kom yus paub meej tseeb kiag.
Dr. Yoo xaus lus tias "lub hom phiaj tseem ceeb ntawm lub limpiam qhia tej neeg noj tshuaj (Be Medicinewise Week 2019) no ces yog xav los pab kom tej neeg noj tshuaj muaj kev paub txog tej tshuaj uas lawv noj, thiab txhawb nqa kom ho tham txog tej tshuaj no nrog tej kws kho mob los sis yog tej kws tshuaj yog tias tseem muaj tej yam cov cuam tshuam txog tej tshuaj uas yus tsis paub zoo ntawd ces yuav tsum tau nug kom thoob tsib to nrog kiag. Yog li thiaj vam thiab cia siab tias cov lus tawm tswv yim no yuav pab kom sawv daws tau txais txiaj ntsim los ntawm cov tswv yim npaj tias seb yuav teev thiab sau tej npe tshuaj tseg cia li cas, yuav nrog leej twg tham thiab sab laj txog tej tshuaj no, kom yus thiaj paub txog txhuam yam cuam tshuam txog tej tshuaj uas yus noj ntawd kom yus thiaj muaj peev xwm pab tau los yog saib xyuas kom yus tau txais kev noj qab haus huv zoo tshaj plaws rau yus."
Disclaimer:
Cov lus tham no tsuas yog ib cov xov xwm qhia rau sawv daws paub xwb, thiab yeej tsis tau los ua tib zoo txheeb xyuas txog koj tus kheej txoj kev noj qab haus huv kom ntxaws. Yog tias koj cia li lam tau lam ua raws li cov kev taw qhia los sis tawm tswv yim ntawm zaj xov xwm saum toj no yam tsis tau los ua tib zoo sab laj kom zoo nrog tej kws kho mob los yog kws tshuaj ua ntej, ces thaum muaj teeb meem tuaj ces koj yog tus yuav tau ris kheej thiab nti koj kuab puab thiab pov plob koj tus kheej lawm xwb, SBS Hmong Program yuav tsis nrog koj lees paub tej teeb meem tau tshwm sim rau koj los ntawm koj cov kev noj tshuaj los yog ua raws tej lus tawm tswv yim no.
Mloog tau ntau yam xov xwm thiab tej lus tham ua lus Hmoob thiab lus Aakiv tau raws li hauv qab no:
READ MORE
Cov nqaij yug ntawm laboratory
READ MORE
Tsev tsoom hwv cov cai txo se 2019
READ MORE
Txo se rau tej neeg ntiag tug
